นักวิชาการด้านโภชนาการ สถาบันโภชนาการ ส่งเสริมการวิจัยด้านโภชนาการ สร้างประโยชน์ต่อชุมชน และสังคม รับรางวัลมหาวิทยาลัยมหิดล ประจำปีการศึกษา 2563 สาขาการบริการ

ศาสตราจารย์ ดร.วิสิฐ จะวะสิต ผู้ได้รับรางวัลมหาวิทยาลัยมหิดล ประจำปีการศึกษา 2563 สาขาการบริการ อดีตผู้อำนวยการสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้ซึ่งเป็นครู นักวิชาการ และนักวิจัยที่พร้อมด้วยความรู้ ความเชี่ยวชาญทั้งในระดับประเทศและนานาชาติ ซึ่งสร้างประโยชน์ต่อชุมชน สังคม และประเทศชาติได้อย่างอเนกอนันต์ อีกทั้งยังสานประโยชน์แบบบูรณาการด้วยการดึงผู้ผลิตในภาคอุตสาหกรรมเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการวิจัยเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารและร่วมแก้ปัญหาทุพโภชนาการของประเทศ ซึ่งมีผลงานถูกนำไปใช้อ้างอิงและใช้ได้จริงในพื้นที่หลากหลายโครงการ

ผลงานของ ศาสตราจารย์ ดร.วิสิฐ จะวะสิต ด้านพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร ได้แก่ น้ำดื่มในภาชนะบรรจุปิด จากโรงงานต้นแบบแบบ Living Laboratory เพื่อการวิจัย อบรม และผลิตน้ำบริโภคบรรจุในภาชนะที่ปิดสนิท หรือน้ำดื่มบรรจุขวดในปัจจุบัน โดยความร่วมมือกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข และองค์กรไจก้า ประเทศญี่ปุ่น การวิจัยและพัฒนาการผลิตเครื่องดื่มพาสเจอร์ไรส์ในภาชนะบรรจุปิดสนิท ของผู้ประกอบการขนาดเล็กทั่วประเทศ จากการสนับสนุนของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา การพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อแก้ปัญหาทุพโภชนาการ และโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ที่มีความโดดเด่น 4 โครงการ ได้แก่ 1. การทำวิจัยและพัฒนาเพื่อเสริมสารอาหาร 3 ชนิดหลัก คือ เหล็ก ไอโอดีน และวิตามินเอ ลงในซองเครื่องปรุงบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป 2. การเสริมธาตุเหล็กในน้ำปลาและซีอิ๊วโดยใช้ต้นทุนต่ำแต่มีประสิทธิภาพ 3. เครื่องปรุงโซเดียมและน้ำตาลต่ำ โดยมีภาคเอกชนเป็นผู้ผลิตและจัดจำหน่ายจนถึงปัจจุบัน และ 4. ผลิตภัณฑ์กะทิที่มีสัดส่วนของกรดไขมันสมดุล (กะทิธัญพืช) นอกจากนี้ ยังมีผลงานร่วมกับมูลนิธิทันตนวัตกรรม ในพระราชูปถัมภ์ หน่วยทันตกรรมพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และบริษัท อำพลฟู้ดส์ โพรเซสซิ่ง จำกัด ร่วมกันพัฒนา “เจลลี่โภชนา” เพื่อผู้ป่วยมะเร็งช่องปาก ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยมีภาวะโภชนาการและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ในส่วนของผลงานด้านการวิจัย และการผลักดันนโยบายทางด้านโภชนาการของ ศาสตราจารย์ ดร.วิสิฐ จะวะสิต ได้แก่ การวิจัยเรื่องการกระจายอาหารเสริม (นม) ที่เหมาะสมสำหรับโรงเรียนประถมศึกษา การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เด็กได้บริโภคนมอย่างทั่วถึงและสามารถใช้งบประมาณที่ได้รับอนุมัติอย่างมีประสิทธิภาพ การปรับปรุงข้อกำหนดเกี่ยวกับมาตรฐานอาหารด้านจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรค  โดยการสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งผ่านการพิจารณาและยอมรับจากองค์การการค้าโลกและองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ มีผลให้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาดำเนินการแก้ไขประกาศกระทรวงสาธารณสุข เป็นจำนวน 33 ฉบับ อันเป็นการปลดล็อคอุปสรรคในเรื่องนี้ให้ภาคเอกชนได้ โดยใช้หลักฐานเชิงวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจน การจัดทำฉลาก Healthier Choice บนผลิตภัณฑ์อาหาร เพื่อเป็นเครื่องมือสำหรับผู้บริโภคในการเลือกซื้อ และบริโภคอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการที่เหมาะสมต่อสุขภาพ โดยในปัจจุบันมีผู้ประกอบการให้ความสนใจและมีผลิตภัณฑ์ที่ขอการรับรองสัญลักษณ์ทางเลือกสุขภาพแล้วประมาณ 1,700 ผลิตภัณฑ์ และ โครงการประเทศไทยปลอดไขมันทรานส์ ตามแนวทางการจัดการที่นำประเทศไทยปลอดไขมันทรานส์ จนกลายเป็นประกาศกระทรวงสาธารณสุขเลขที่ 388 พ.ศ. 2561

จากประสบการณ์การทำงานกว่า เกือบ 40 ปี ศาสตราจารย์ ดร.วิสิฐ จะวะสิต เล่าว่า ได้ยึดหลักในการครองงาน ครองตน และครองใจในการดำเนินกิจกรรมกรรมทางวิชาการตามแนวพระราชดำรัสของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรม ที่มุ่งให้นำความรู้มาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์แก่สังคมมาโดยตลอด ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะจะต้องตั้งเป้าประสงค์ที่ชัดเจน รวมถึงต้องเข้าใจทฤษฎีอย่างถ่องแท้ บนรากฐานทางวิชาการที่ถูกต้องแม่นยำอย่างเหมาะสม จนถึงขั้นที่สามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ได้ ตามปณิธาน “ปัญญาของแผ่นดิน”

“ผมถือว่าการทำงานทั้งที่ชอบ หรือไม่ชอบ ตรงสาขา หรือไม่ตรงสาขานั้น คือ การเรียนรู้ทั้งสิ้น ซึ่งประสบการณ์เหล่านี้หลายครั้งได้นำมาใช้ประโยชน์ ผมจึงมักไม่เกี่ยงงาน แต่เมื่อเริ่มทำแล้วต้องพยายามศึกษาให้รู้จริง มุ่งเน้นการใช้ประโยชน์เป็นสาคัญ โดยในกระบวนการทำงานจะต้องให้ทุกฝ่ายได้ประโยชน์อย่างเป็นธรรม และการที่จะให้บรรลุประโยชน์กับสังคมส่วนใหญ่ บางครั้งเราต้องยอมขาดทุนเพื่อกำไร ทั้งนี้ การทำงานที่เกี่ยวข้องกับฝ่ายต่างๆ ต้องจริงใจ ยอมรับ ให้เกียรติ รับฟังกัน และพยายามแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันอย่างไม่มีอคติ ถ้าเรามองและฟังคนอื่นบ้าง เอาใจเขามาใส่ใจเรา เราจะเห็นความสามารถที่อยู่ภายในตัวเขา เราจะได้ยินแนวคิดที่เหมาะสมในการทางานร่วมกันหรือแม้แต่การดำรงชีวิต เราจะได้ต้นแบบที่ดีเพื่อยึดถือได้ในการฝ่าฟันอุปสรรคต่างๆ ผมโชคดีที่มีโอกาสได้พบต้นแบบการดำเนินชีวิตทั้งในครอบครัว สถานศึกษาและที่ทำงาน สุดท้ายผมตระหนักไว้เสมอว่าสุขและทุกข์อยู่ที่ใจเราเองและทั้งสองอย่างก็ไม่จิรัง” อ.วิสิฐ กล่าวทิ้งท้าย

ศาสตราจารย์ ดร.วิสิฐ จะวะสิต ปัจจุบัน ดำรงตำแหน่ง อาจารย์ ศูนย์นวัตกรรมและการอ้างอิงด้านอาหารเพื่อโภชนาการ สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล อีกทั้งยัง ดำรงตำแหน่ง กรรมการอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข  ผู้เชี่ยวชาญด้านอาหารศึกษาและประธานคณะอนุกรรมการความเชื่อมโยงอาหารโภชนาการและสุขภาพ  ที่ปรึกษาโครงการวิจัยทางด้าน Food Safety ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข