Page 16 - MU_3March26

16 มหิดลสาร ๒๕๖๘ March 2025

รื่้�เท่าทัน “มุะเรื่็งเติ�านมุ” ภัยเงียบที�ไมุ่ควรื่มุองข�ามุ

สัมุภาษ์ณ์ /เรู้ียบเรู้ียง : นางสาวจรู้ินทรู้์ภรู้ณ์ ติะพื่ัง

“ม้ะเร็ง” ค่อการู้เจรู้ิญเติิบโติที�ผู้ิดปิกติิของเซึ่ลล์ภายในรู้่างกาย ซึ่ึ�งเซึ่ลล์
เหล่านี�ไมุ่สามุารู้ถหยุดการู้เจรู้ิญเติิบโติหรู้่อสลายติัวได�ติามุปิกติิ หรู้่อเรู้ียกอีก
อย่างหนึ�งว่ามุี “คุว�ม้เป่็นั้อม้ต้ะ” และเมุ่�อเจรู้ิญเติิบโติถึงรู้ะดับหนึ�งเซึ่ลล์
เหล่านี�จะลุกลามุไปิยังอวัยวะภายในหรู้่อเน่�อเย่�อข�างเคียง จากนั�นจะเข�าส้่
รู้ะบบเล่อดและรู้ะบบติ่อมุนำาเหล่องจนลุกลามุเข�าส้่อวัยวะภายใน ซึ่ึ�งเปิ็น
สาเหติุหลักของการู้เสียชีวิติ โดยอัติรู้าการู้เกิดของมุะเรู้็งเติ�านมุในรู้ะยะที�
ผู้่านมุาเพื่ิ�มุส้งขึ�นเปิ็นอันดับ ๑ ในกลุ่มุมุะเรู้็งซึ่ึ�งถ่อเปิ็นอุบัติิการู้ณ์และสาเหติุ
ของการู้เสียชีวิติมุากที�สุด

รองศ�สต้ร�จ�รย์ นั้�ยแพื้ทีย์ป่ระก�ศิต้ จิรัป่ป่ภ� สาขาวิชาศัลยศาสติรู้์
รื่องศาสติรื่าจารื่ย์ นายแพื่ทย์ปรื่ะกาศิติ จิรื่ัปปภา
เติ�านมุและติ่อมุไรู้�ท่อ ภาควิชาศัลยศาสติรู้์ คณะแพื่ทยศาสติรู้์โรู้งพื่ยาบาล
สัาขาว่ิช้าศึัลุ่ยิศึาสัต้ร์เต้�านมแลุ่ะต้�อมไร�ท�อ ภาคว่ิช้าศึัลุ่ยิศึาสัต้ร์ คณะแพื่ทยิศึาสัต้ร์
รู้ามุาธ์ิบดี มุหาวิทยาลัยมุหิดล กล่าวว่า มุะเรู้็งเติ�านมุที�คนส่วนใหญ่เปิ็นมุาก โรงพื่ยิาบาลุ่รามาธิบด้ี มห้าว่ิทยิาลุ่ัยิมห้ิด้ลุ่
ที�สุด เรู้ียกว่า “Invasive Ductal Carcinoma (IDC)” ซึ่ึ�งสามุารู้ถจำาแนก
เปิ็น ๓ ชนิดหลัก ได�แก่ “ชนั้ิดล่ำุกล่ำ�ม้นั้้อย” โดยผู้้�ปิ�วยกลุ่มุนี�จะมุีติัวรู้ับ
ฮอรู้์โมุนเอสโติรู้เจน (Estrogen receptor) และติัวรู้ับฮอรู้์โมุนโปิรู้เจสเติอโรู้น รองศ�สต้ร�จ�รย์ นั้�ยแพื้ทีย์ป่ระก�ศิต้ จิรัป่ป่ภ� สาขาวิชาศัลยศาสติรู้์
(Progesterone receptor) ที�เปิ็นบวก รู้่วมุกับไมุ่มุีความุผู้ิดปิกติิหรู้่อการู้ เติ�านมุและติ่อมุไรู้�ท่อ ภาควิชาศัลยศาสติรู้์ คณะแพื่ทยศาสติรู้์โรู้งพื่ยาบาล
แสดงออกของยีน HER๒ และมุีค่าการู้แบ่งติัวของเน่�องอกที�เรู้ียกว่า Ki-๖๗ รู้ามุาธ์ิบดี มุหาวิทยาลัยมุหิดล กล่าวติ่อว่า แมุ�มุะเรู้็งเติ�านมุจะสามุารู้ถเกิด
ติำา (น�อยกว่า ๒๐%) ถ�ามุีลักษ์ณะดังกล่าวครู้บการู้รู้ักษ์ารู้่วมุก็จะไมุ่มุาก ถ่อ ได�กับทุกเพื่ศ แติ่โอกาสที�จะเกิดขึ�นในเพื่ศหญิงก็มุีมุากกว่าเพื่ศชาย ความุ
เปิ็นมุะเรู้็งที�มุีนิสัยดีหรู้่อไมุ่ดุ ส่วนกลุ่มุที�คนไข�ส่วนใหญ่กังวลมุากค่อ “ชนั้ิด เปิ็นไปิได�ที�จะเกิดขึ�นในผู้้�ชายมุีน�อยมุาก ซึ่ึ�งอุบัติิการู้ณ์ที�เกิดขึ�นมุีเพื่ียง
ล่ำุกล่ำ�ม้” ซึ่ึ�งมุีโอกาสส้งที�จะลุกลามุไปิถึงอวัยวะข�างเคียงหรู้่ออวัยวะภายใน ๐.๑% ใน ๑๐๐,๐๐๐ คน แติ่เมุ่�อไหรู้่ก็ติามุที�เกิดขึ�นในเพื่ศชายอาจติ�อง
อ่�น ๆ ได� โดยจะเกิดกับผู้้�ปิ�วยที�มุีการู้แสดงออกของยีน HER๒ รู้่วมุกับไมุ่มุีติัว รู้ะมุัดรู้ะวังว่าจะมุีความุผู้ิดปิกติิของยีน BRCA๑ หรู้่อ BRCA๒ ซึ่ึ�งเพื่ศชายก็
รู้ับฮอรู้์โมุนเอสโติรู้เจนและติัวรู้ับฮอรู้์โมุนโปิรู้เจสเติอโรู้น และอีกกลุ่มุหนึ�ง มุีฮอรู้์โมุนเอสโติรู้เจนเช่นกันแติ่น�อยกว่าเพื่ศหญิง และยังมุีโอกาสที�จะเกิด
ที�ไมุ่ดีเท่า ๆ กันค่อกลุ่มุที�ไมุ่มุีติัวรู้ับฮอรู้์โมุนเอสโติรู้เจนและติัวรู้ับฮอรู้์โมุน มุะเรู้็งเติ�านมุได� แสดงให�เห็นว่าอาจมุีความุผู้ิดปิกติิเกิดขึ�นภายในรู้่างกายที�
โปิรู้เจสเติอโรู้น รู้่วมุกับไมุ่มุีการู้แสดงออกของยีน HER๒ เลย เรู้ียกกลุ่มุนี�ว่า ส่งผู้ลให�กลไกการู้ทำางานของยีนมุีความุผู้ิดปิกติิ เพื่รู้าะฉะนั�นเมุ่�อไหรู้่ที�ยีน
“Triple Negative Breast Cancer” โดยกล่ำุ่ม้ Triple Negative Breast อย่าง BRCA ทำางานผู้ิดปิกติิก็เปิ็นหนึ�งในสาเหติุของการู้เกิดมุะเรู้็งเติ�านมุ
Cancer และกลุ่มุที�มุีการู้แสดงออกของยีน HER๒ เพื่ียงอย่างเดียว ทั�งสอง ในผู้้�ชาย โดยอุบัติิการู้ณ์นี�จะรู้วมุอย้่ใน ๑๐% ของคนที�เปิ็นมุะเรู้็งเติ�านมุ
ชนิดนี�จะมุีการู้ลุกลามุของมุะเรู้็งค่อนข�างเยอะหรู้่อเปิ็นกลุ่มุที�มุีนิสัยไมุ่ดี โดยมุีสาเหติุมุาจากการู้ทำางานที�ผู้ิดปิกติิของยีนในทั�งเพื่ศชายและเพื่ศหญิง
หรู้่อดุ ซึ่ึ�งโอกาสที�จะกลับมุาเกิดซึ่ำาหรู้่อกรู้ะจายเข�าส้่อวัยวะภายในก็จะมุี ส่วนอีก ๙๐% ของการู้เกิดมุะเรู้็งเติ�านมุค่อไมุ่ทรู้าบสาเหติุ ซึ่ึ�งเมุ่�อไมุ่ทรู้าบ
มุากกว่ากลุ่มุที�มุีนิสัยดี สาเหติุจึงมุักคิดว่าเกิดได�เฉพื่าะกับเพื่ศหญิงเท่านั�นเน่�องจากไปิเกี�ยวข�อง
กับภาวะที�รู้่างกายเกิดการู้อิ�มุติัวกับฮอรู้์โมุนเอสโติรู้เจนเปิ็นเวลานาน เช่น
โดยปิกติิมุะเรู้็งเติ�านมุสามุารู้ถเกิดได�ในทุกช่วงวัย แติ่เมุ่�ออ�างอิงจากอุบัติิ มุีปิรู้ะจำาเด่อนเรู้็วติั�งแติ่อายุน�อย ปิรู้ะจำาเด่อนไมุ่หยุดเมุ่�อถึงวัยหมุดปิรู้ะจำา
การู้ณ์ที�พื่บทั�วโลกจะสัมุพื่ันธ์์กับอายุที�เพื่ิ�มุมุากขึ�น โดยจะเรู้ิ�มุไติ่ชันส้งขึ�น เด่อน หรู้่อผู้้�หญิงที�ไมุ่แติ่งงานและไมุ่มุีบุติรู้ ซึ่ึ�งทำาให�เพื่ิ�มุความุเสี�ยงติ่อการู้
ติั�งแติ่อายุ ๕๐ ปิีขึ�นไปิ ส่วนคนที�อายุน�อยกว่า ๔๕ ปิี ก็มุีโอกาสเปิ็นมุะเรู้็ง เกิดมุะเรู้็งเติ�านมุได�มุากกว่า ทั�งนี� หากพื่บว่าผู้้�ชายในครู้อบครู้ัวเปิ็นมุะเรู้็ง
เติ�านมุได� แติ่อุบัติิการู้ณ์ที�เกิดขึ�นอาจพื่บได�ค่อนข�างน�อยกว่า โดยเรู้ียกมุะเรู้็ง เติ�านมุ ผู้้�หญิงในครู้อบครู้ัวควรู้เข�าพื่บแพื่ทย์เพื่่�อติรู้วจหาความุเสี�ยงที�จะ
เติ�านมุที�พื่บในคนอายุน�อยนี�ว่า “Breast Cancer in Young Patient” ซึ่ึ�ง เกิดมุะเรู้็งเติ�านมุเน่�องจากสัมุพื่ันธ์์กับเรู้่�องของยีนซึ่ึ�งส่งติ่อกันผู้่านทางสาย
มุักจะสัมุพื่ันธ์์กับกลุ่มุที�เปิ็น Triple Negative Breast Cancer และมุีความุ เล่อดคนในครู้อบครู้ัวเดียวกัน
รูุ้นแรู้งมุาก บางส่วนปิรู้ะมุาณ ๑๐% ในคนที�เปิ็นมุะเรู้็งเติ�านมุกลุ่มุนี�อาจเปิ็น
ไปิได�ว่าจะมุีความุผู้ิดปิกติิของยีน BRCA (Breast cancer gene) ปิรู้ะกอบ
ด�วย BRCA๑ และ BRCA๒ ซึ่ึ�งทำาหน�าที�ในการู้ควบคุมุการู้เจรู้ิญเติิบโติของ
เซึ่ลล์เปิ็นหลัก หากกลไกการู้ทำางานของยีนชนิดนี�มุีความุผู้ิดปิกติิข�ามุขั�น
ติอนจะส่งผู้ลให�เกิดเปิ็นมุะเรู้็งเติ�านมุในที�สุด และนอกจากนี�ยังสัมุพื่ันธ์์กับ
การู้เกิดมุะเรู้็งรู้ังไข่ได�ด�วย

Special Article