Page 22 - MU_8Aug67
P. 22
22 มหิดลสาร ๒๕๖๗ August 2024
“โลกรื่วน”
มหาวิบัติจากความเสิื�อมถอยทางธีรีรีมชิาติ
ที�ยากเกินแก้
สัมภัาษณ์/เรี่่ยบเรี่่ยง : นางสาวจัรี่ินที่รี่์ภัรี่ณ์ ติะพื้ัง
“โลกรื่วน” (Climate Change) ค้อภัาวะที่่�อุณหิภั่มิของโลกส่งขึ�นแล้วส่งผล
ใหิ้ผ้นดิน ผ้นนำา มหิาสมุที่รี่ รี่วมถิ่ึงสภัาพื้ภั่มิอากาศ และฤด่กาล ม่ความเแปรี่ปรี่วน
ไปจัากแติ่ก่อน ส่วนหินึ�งเป็นผลมาจัาก “ภาวะโลกรื่้อน” (Global Warming)
ซึ�งไม่เพื้่ยงแติ่ที่ำาใหิ้อุณหิภั่มิของโลกส่งขึ�น แติ่ยังที่ำาใหิ้กลไกหิลายอย่าง
ที่่�ม่อย่่บนโลกใบน่�มานับหิลายล้านปีเกิดการี่เปล่�ยนแปลงไป ไม่ติ่างไป
จัากรี่ถิ่ยนติ์เก่าที่่�ถิ่่กใชุ้งานมาอย่างยาวนานจันวันหินึ�งเกิดอาการี่รี่วน ส่งผลใหิ้
รี่ะบบติ่าง ๆ เกิดความเส่ยหิายติ่อเน้�องกันไปเป็นล่กโซ่ และยิ�งปล่อยไว้
นานวันก็จัะยิ�งสายเกินแก้และยากที่่�จัะแก้ไขได้
รื่องศิาสุตรื่าจารื่ย์ ดรื่.ภ่เบศิรื่์ สุมุทิ้รื่จักรื่ อาจัารี่ย์ปรี่ะจัำาสถิ่าบันวิจััย
ปรี่ะชุากรี่และสังคม มหิาวิที่ยาลัยมหิิดล และคณะศึกษาวิจััยในรี่ายงานสุขภัาพื้
คนไที่ย ปรี่ะจัำาปี ๒๕๖๖ เรี่้�อง คำาสัญ่ญ่าของไที่ยใน COP กับการี่รี่ับม้อ “โลกรื่วน”
ใหิ้ข้อม่ลว่า อุณหิภั่มิของโลกเรี่ิ�มส่งขึ�นอย่างติ่อเน้�องและชุัดเจันติั�งแติ่ชุ่วง รื่องศาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.ภ้เบศรื่์ สิ่มุทุรื่จักรื่
อาจารีย์ปรีะจำาสิถาบันวิจัยปรีะชิากรีและสิังคม
“ปฏิ่วัต่อุตสุาหกรื่รื่ม” หิรี่้อรี่าว ๒๐๐ ปีที่่�ผ่านมา ติั�งแติ่ชุ่วงที่่�ม่การี่ค้นพื้บ มหาวิทยาลัยมหิด้ล
เครี่้�องจัักรี่ไอนำา ซึ�งนับเป็นจัุดเรี่ิ�มติ้นของการี่นำาแรี่งงานเครี่้�องจัักรี่กลมาใชุ้
ในกรี่ะบวนการี่ผลิติและอุติสาหิกรี่รี่มแที่นการี่ใชุ้แรี่งงานมนุษย์เชุ่นแติ่ก่อน ผ่้นำาภัาค่สมาชุิกจัำานวน ๑๙๖ ปรี่ะเที่ศ รี่่วมกันลงนามใน
เน้�องจัากสามารี่ถิ่สรี่้างผลผลิติได้ที่่ละมาก ๆ และเม้�อความสามารี่ถิ่ในการี่ผลิติ “ความตกลงปารื่ีสุ” (Paris Agreement) โดยติั�งเป้าหิมายรี่่วมกัน
ม่มากขึ�น สามารี่ถิ่ที่ำางานได้อย่างรี่วดเรี่็ว อัติรี่าการี่บรี่ิโภัคก็ส่งขึ�นติามลำาดับ ในการี่พื้ยายามจัำากัดอุณหิภั่มิเฉัล่�ยของโลกไม่ใหิ้เพื้ิ�มเกิน ๒ องศา
ส่งผลใหิ้การี่ที่ำากิจักรี่รี่มที่างธุรี่กิจัพืุ้่งติัวส่งมากขึ�น นอกจัากน่� การี่ค้นพื้บ เซลเซ่ยสภัายในปี ค.ศ. ๒๑๐๐ หิมายความว่า ปรี่ะเที่ศสมาชุิก
เครี่้�องจัักรี่ไอนำายังชุ่วยเพื้ิ�มความสะดวกสบายในการี่คมนาคมและการี่ขนส่ง ติ้องพื้ยายามที่ำาใหิ้อุณหิภั่มิโลกลดลงและไม่เพื้ิ�มส่งขึ�นโดยเฉัล่�ย
ของผลผลิติไปยังพื้้�นที่่�ติ่าง ๆ สามารี่ถิ่กรี่ะจัายสินค้าได้อย่างที่ั�วถิ่ึง และเพื้ิ�ม เกินกว่า ๒ องศาเซลเซ่ยส แติ่ภัายหิลังข้อติกลงน่�ได้พื้ยายามรี่่วม
ความสะดวกสบายติ่อการี่ใชุ้ชุ่วิติของปรี่ะชุากรี่ เป็นสาเหิติุหินึ�งที่่�ที่ำาใหิ้ปรี่ะชุากรี่ กันควบคุมไม่ใหิ้อุณหิภั่มิเฉัล่�ยของโลกส่งขึ�นเกินกว่า ๑.๕ องศา
โลกเพื้ิ�มจัำานวนมากขึ�นจัากในอด่ติอย่างรี่วดเรี่็วจัากการี่ได้รี่ับสิ�งอำานวยความ เซลเซ่ยส ภัายในปี ค.ศ. ๒๑๐๐ และกำาหินดไว้ในที่่�ปรี่ะชุุม COP
สะดวกในการี่ดำาเนินชุ่วิติ และจัากการี่เพื้ิ�มขึ�นของผลผลิติติ่าง ๆ เหิล่าน่�เอง ครี่ั�งที่่� ๒๖ เม้�อปี ค.ศ. ๒๐๒๑ ว่าปรี่ะเที่ศติ่าง ๆ จัะติ้องม่การี่
ที่ำาใหิ้เกิดการี่ใชุ้ที่รี่ัพื้ยากรี่ธรี่รี่มชุาติิบนโลกเพื้ิ�มมากขึ�นเป็นเงาติามติัว เสนอแผนปฏิิบัติิการี่ของตินเพื้้�อที่่�จัะบรี่รี่ลุติามเป้าหิมายที่่�ติั�งไว้
คณะกรื่รื่มการื่รื่ะหว่างรื่ัฐิบาลว่าด้วยการื่เปลี�ยนแปลงภ่ม่อากาศิ นอกจัากน่� จัากรี่ายงานสภัาพื้อากาศของ IPCC เม้�อปี ค.ศ. ๒๐๒๑
(Intergovernmental Panel on Climate Change: IPCC) รี่ะบุถิ่ึงสาเหิติุสำาคัญ่ รี่ะบุว่า ขณะน่�อุณหิภั่มิของโลกส่งขึ�นอย่างรี่วดเรี่็วกว่าที่่�คาดไว้
ของการี่เปล่�ยนแปลงภั่มิอากาศโลก ในรี่ายงานฉับับที่่� ๖ (Assessment Report 6: มนุษย์จัึงแที่บไม่เหิล้อเวลาที่่�จัะป้องกันติัวเองจัากหิายนะที่่�จัะ
AR6) ว่า การี่เปล่�ยนแปลงของสภัาพื้ภั่มิอากาศที่่�โลกกำาลังเผชุิญ่อย่่ “เก่ดจาก เกิดขึ�นอ่กติ่อไป ที่ำาใหิ้ที่ั�วโลกเกิดการี่ติ้�นติัวและรี่่วมกันติั�งเป้า
ฝ้ีม่อของมนุษย์” การี่ที่ำากิจักรี่รี่มติ่าง ๆ ของมนุษย์ส่งผลใหิ้ชุั�นบรี่รี่ยากาศของ หิมายในการี่แก้ไขปัญ่หิาดังกล่าว โดยปรี่ะเที่ศไที่ยได้ปรี่ะกาศ
โลกถิ่่กที่ำาลายและม่ความเบาบางลงทีุ่กขณะ เกิดการี่ปล่อยก๊าซเส่ยชุนิดติ่าง ๆ เจัตินารี่มณ์ในการี่ปรี่ะชุุม COP ครี่ั�งที่่� ๒๖ เพื้้�อรี่่วมยกรี่ะดับการี่
จัากการี่ใชุ้ชุ่วิติ เชุ่น การี่ที่ำาอุติสาหิกรี่รี่ม การี่โดยสารี่โดยรี่ถิ่ยนติ์ การี่ใชุ้เครี่้�องใชุ้ แก้ไขปัญ่หิาภั่มิอากาศ เพื้้�อบรี่รี่ลุเป้าหิมายความเป็นกลางที่าง
ไฟฟ้ามากเกินความจัำาเป็น รี่วมถิ่ึงการี่ที่ำาเกษติรี่กรี่รี่มแบบดั�งเดิม ซึ�งม่การี่ใชุ้ คารี่์บอน (Carbon Neutrality) ภัายในปี ค.ศ. ๒๐๕๐ บรี่รี่ลุเป้า
ที่รี่ัพื้ยากรี่และผลิติก๊าซคารี่์บอนไดออกไซด์ในปรี่ิมาณมากในกรี่ะบวนการี่ที่ำางาน หิมายการี่ปล่อยก๊าซเรี่้อนกรี่ะจักเป็นศ่นย์ภัายในปี ค.ศ. ๒๐๖๕
และจัะยกรี่ะดับเป้าหิมายการี่ม่ส่วนรี่่วมของปรี่ะเที่ศ (Nationally
รื่องศิาสุตรื่าจารื่ย์ ดรื่.ภ่เบศิรื่์ สุมุทิ้รื่จักรื่ กล่าวติ่อว่า ปัจัจัุบันโลกกำาลัง Determined Contributions: NDC) ในการี่ลดปรี่ิมาณก๊าซ
เข้าใกล้จัุดวิกฤติิ ความรีุ่นแรี่งของสิ�งที่่�เกิดขึ�นอย่่ในรี่ะดับที่่�ไม่สามารี่ถิ่แก้ไขได้ เรี่้อนกรี่ะจักรี่ะหิว่างปี ค.ศ. ๒๐๒๑ - ๒๐๓๐ จัากเดิมรี่้อยละ
(Irreversible damage) แม้ปรี่ะชุากรี่โลกจัะรี่่วมแรี่งรี่่วมใจักันมากมายเพื้่ยง ๒๐ - ๒๕ ใหิ้เป็นรี่้อยละ ๔๐ ใหิ้ได้ ที่ั�งน่� ปรี่ะเที่ศไที่ยยังม่แนวคิด
ใดก็ติาม เพื้่ยงแติ่ความรี่่วมม้อเหิล่าน่�จัะชุ่วยชุะลอความรีุ่นแรี่งและผลกรี่ะที่บ ในการี่พื้ัฒนาเศรี่ษฐกิจัแบบชุ่วภัาพื้ เศรี่ษฐกิจัหิมุนเว่ยน และ
ที่่�อาจัเกิดขึ�นในอนาคติใหิ้ชุ้าลงได้เพื้่ยงเที่่านั�น ที่ั�งน่� ในการื่ปรื่ะช็ุมรื่ัฐิภาคี เศรี่ษฐกิจัส่เข่ยว (Bio-Circular-Green Economy: BCG) เพื้้�อ
สุมาช็่ก (Conference of Parties: COP) ครื่ั�งทิ้ี� ๒๑ เม้�อปี ค.ศ. ๒๕๑๕ ใหิ้การี่ดำาเนินเศรี่ษฐกิจัไม่ส่งผลกรี่ะที่บติ่อรี่ะบบนิเวศอ่กด้วย
Special Article
