Page 22 - MU_9Sept67
P. 22
22 มหิดลสาร ๒๕๖๗ September 2024
เชิ็คอาการีแบบไหน
เข้าข่ายเป็นผ่้เจ็บป่วัยฉุุกเฉุิน
ส่ัมภ�ษณ์์/เรีียบำเรีียง : น�งส่�วัส่�ธีิด� ศรีีช็�ติ
ผูู้้ป่วยฉุกเฉ่น คือ ผู้้้ป็่วัยที�มีอ�กั�รีวัิกัฤตหรีือเรี่งด่วัน มีภ�วัะคุกัค�ม
ช็ีวัิตจ็ำ�เป็็นต้องให้กั�รีรีักัษ�โดยทันทีหรีือมีควั�มเส่ี�ยงที�จ็ะเกัิดอันตรี�ย
หรีือมีอ�กั�รีที�รีุนแรีงม�กัข้้�นจ็ำ�เป็็นต้องให้กั�รีรีักัษ�โดยเรี็วัที�สุ่ด
ห�กัไม่ได้รีับำกั�รีรีักัษ�อย่�งทันท่วังทีอ�จ็ทำ�ให้ผู้้้ป็่วัยเส่ียช็ีวัิตได้ โดย
โครีงส่รี้�งหรีือรีะบำบำที�ห�กัมีควั�มผู้ิดป็กัติรีุนแรีงจ็�กัโรีคต่�งๆ หรีือ
กั�รีบำ�ดเจ็็บำแล้วัจ็ะส่่งผู้ลให้เป็็นอันตรี�ยแกั่ช็ีวัิต ได้แกั่ รีะบำบำท�ง
เดินห�ยใจ็ส่่วันต้น รีะบำบำห�ยใจ็ รีะบำบำไหลเวัียนโลหิต รีะบำบำป็รีะส่�ท
ห้องฉุุกัเฉุินข้องแต่ละโรีงพัย�บำ�ลจ็ะมีหน่วัยคัดกัรีองผู้้้ป็่วัยเบำื�องต้น
เพัื�อ ป็รีะเมินผู้้้ป็่วัยกั่อนวั่�มีควั�มเรี่งด่วันในกั�รีรีักัษ�ม�กัน้อยแค่ไหน ซึ่้�ง
กั�รีคัดกัรีองผู้้้ป็่วัยจ็ัดรีะดับำควั�มเรี่งด่วัน แบำ่งเป็็น ๕ รีะดับำ ได้แกั่ รีะดับำ
๑ ผู้้้ป็่วัยฉุุกัเฉุินวัิกัฤตจ็ะต้องได้รีับำกั�รีตรีวัจ็ทันที รีะดับำ ๒ ผู้้้ป็่วัยฉุุกัเฉุิน
เรี่งด่วัน จ็ะต้องได้รีับำกั�รีตรีวัจ็ภ�ยใน ๑๕ น�ที รีะดับำ ๓ ผู้้้ป็่วัยฉุุกัเฉุิน ผู้้้ชื้่วยศาสิ่ตรื่าจารื่ย� นายแพทุ่ย�วีรื่ะว้ฒน� เธุ์ียรื่ปรื่ะธุ์าน
คณะแพัทยศาสตรี์โรีงพัยาบาลรีามาธิบดัี มหาวัิทยาลัยมหิดัล
ไม่เรี่งด่วัน จ็ะต้องได้รีับำกั�รีตรีวัจ็ภ�ยใน ๑๕ น�ที และรีะดับำ ๔ ซึ่้�งเป็็น
ผู้้้ป็่วัยทั�วัไป็ รีวัมทั�งรีะดับำ ๕ ซึ่้�งเป็็นผู้้้ป็่วัยบำรีิกั�รีอื�นๆ ไม่มีกัำ�หนดเวัล�
ห�กัพับำผู้้้ป็่วัยที�มีภ�วัะฉุุกัเฉุิน ยกัตัวัอย่�งเช็่น พับำผู้้้ป็่วัยหมดส่ติ
บำุคคลหรีือป็รีะช็�ช็นทั�วัไป็ส่�ม�รีถทำ�กั�รีช็่วัยเหลือเบำื�องต้นได้
โดยลำ�ดับำแรีกัผู้้้ที�เข้้�ไป็ช็่วัยเหลือต้องตั�งส่ติกั่อน ด้วั่�ผู้้้ป็่วัยยังมีส่ติอย้่
หรีือไม่โดยให้ลองป็ลุกัเรีียกัโดยกั�รีตบำที�บำ่�แรีง ๆ ห�กัผู้้้ป็่วัยไม่ตอบำส่นอง
ไม่รี้้ส่้กัตัวั ให้เป็ิดหน้�อกัเพัื�อด้กั�รีข้ยับำข้องทรีวังอกัเพัื�อป็รีะเมิน
กั�รีห�ยใจ็ ห�กัผู้้้ป็่วัยไม่รี้้ส่้กัตัวัรี่วัมกัับำไม่ห�ยใจ็ให้ทำ�กั�รีกัดหน้�อกัทันที
ซึ่้�งตำ�แหน่งข้องกั�รีกัดหน้�อกัจ็ะเป็็นช็่วังกัรีะด้กัหน้�อกัครี้�งล่�ง หรีือ
บำรีิเวัณ์รี�วันม โดยใช็้บำรีิเวัณ์ข้องส่้นมือข้้�งใดข้้�งน้ง และใช็้อีกัมืออีกั
ข้้�งหน้�งป็รีะส่�นกััน กัดหน้�อกัลงไป็ได้เลย ซึ่้�งผู้้้ที�เข้้�ไป็ช็่วัยเหลือจ็ะ
นั�งคุกัเข้่�อย้่บำรีิเวัณ์ข้้�งตัวัข้องคนไข้้ กัดให้ล้กัที�สุ่ดเท่�ที�จ็ะล้กัได้ หรีือ
ตัวัอย่�งอ�กั�รีที�เข้้�ได้กัับำภ�วัะฉุุกัเฉุินวัิกักัฤต เช็่น คนไข้้หมดส่ติ ป็รีะม�ณ์ ๕ – ๖ เซึ่นติเมตรี อัตรี�เรี็วัป็รีะม�ณ์ ๑๐๐ – ๑๒๐ ครีั�ง/น�ที
ไม่ห�ยใจ็ ส่งส่ัยวั่�มีภ�วัะหัวัใจ็หยุดเต้นต้องรีีบำกั้้ช็ีพัข้ั�นส่้ง ภ�วัะท�ง กัดให้ล้กัและให้ทรีวังอกัคืนตัวัให้ได้ม�กัที�สุ่ด กัดไป็เรีื�อยๆ จ็นครีบำ ๒ น�ที
เดินห�ยใจ็ส่่วันบำนอุดกัั�นจ็ำ�เป็็นต้องเป็ิดท�งเดินห�ยใจ็ รีะบำบำห�ยใจ็ หรีือจ็นกัวั่�ทีมกั้้ช็ีพัจ็ะม�ถ้ง โดยเมื�อกัดหน้�อกัครีบำ ๒ น�ที ให้ส่ังเกัตวั่�
ล้มเหลวัจ็ำ�เป็็นต้องใช็้เครีื�องช็่วัยห�ยใจ็ มีภ�วัะช็็อกัจ็�กัเส่ียนำ�หรีือ ผู้้้ป็่วัยกัลับำม�ห�ยใจ็หรีือวั่�รี้้ส่้กัตัวัแล้วัหรีือยัง โดยไม่แนะนำ�ให้เป็่�ป็�กั
เส่ียเลือดจ็ำ�เป็็นต้องให้ส่�รีนำ�หรีือเลือด หรีือมีรีะดับำควั�มรี้้ส่้กัตัวัที� เพัื�อช็่วัยผู้้้ป็่วัยห�ยใจ็เพัรี�ะอ�จ็จ็ะเส่ี�ยงต่อกั�รีติดเช็ื�อจ็�กัผู้้้ป็่วัยได้
เป็ลี�ยนแป็ลงไป็หรีือมีอ�กั�รีช็ักัจ็ำ�เป็็นต้องให้กั�รีย�หยุดช็ักั ซึ่้�งควัรีได้
รีับำกั�รีตรีวัจ็อย่�งโดยทันที นอกัจ็�กันี�ตัวัอย่�งภ�วัะฉุุกัเฉุินเรี่งด่วัน เช็่น
ผู้้้ป็่วัยที�มีควั�มเส่ี�ยง ได้แกั่ ผู้้้ป็่วัยที�ม�ด้วัยอ�กั�รีที� (เส่ี�ยง) ภ�วัะหลอด
เลือดส่มองตีบำหรีือแตกั ผู้้้ป็่วัยที�ม�ด้วัยอ�กั�รีที� (เส่ี�ยง) ภ�วัะหัวัใจ็ข้�ด
เลือด หรีือผู้้้ป็่วัยที�ม�ด้วัยอ�กั�รีที� (เส่ี�ยง) ภ�วัะติดเช็ื�อรีุนแรีง ผู้้้ป็่วัยที�ม�
ด้วัยอ�กั�รีซึ่้มส่ับำส่น หรีือมีอ�กั�รีป็วัดในอวััยวัะที�ส่ำ�คัญ (ศีรีษะ หน้�อกั
ช็่องท้อง) ควัรีได้รีับำกั�รีตรีวัจ็อย่�งรีวัดเรี็วัหรีือไม่ควัรีเกัิน ๑๕ น�ที ใน
กัรีณ์ีผู้้้ป็่วัยไม่ฉุุกัเฉุินหรีือวั่�ไม่วัิกัฤต ส่�ม�รีถรีอแพัทย์ตรีวัจ็ได้ไม่เกัิน
๑ ช็ั�วัโมง ตัวัอย่�งเช็่น อุบำัติเหตุทั�วัไป็ที�ไม่รีุนแรีง หรีือเจ็็บำป็่วัยทั�วั ๆ ไป็
อ�กั�รีฉุุกัเฉุินวัิกัฤตโดยส่่วันใหญ่ที�ส่่งผู้ลต่ออวััยะที�ส่ำ�คัญข้อง
รี่�งกั�ย ได้แกั่ รีะบำบำไหลเวัียนโลหิตซึ่้�งป็รีะกัอบำไป็ด้วัยหัวัใจ็และหลอด
เลือด รีะบำบำท�งเดินห�ยใจ็ และรีะบำบำป็รีะส่�ท ตัวัอย่�งเช็่น ห�กัไม่ได้
รีับำกั�รีรีักัษ�อย่�งเหม�ะส่มโดยทันทีอ�จ็ส่่งผู้ลให้ผู้้้ป็่วัยมีอ�กั�รีม�กั
ข้้�นหรีือแย่ลง ทำ�ให้เกัิดภ�วัะหัวัใจ็หยุดเต้น และเส่ียช็ีวัิตต�มม�ได้
Special Article
