Page 16 - MU_11Nov67

16 มหิดลสาร ๒๕๖๗ November 2024

โรื่ค์ง้สิ่วัดไม่นี่ากลัวอย่างทิี�ค์่ด

เพื่่ยงร่�วิิธิ่ปุ่้องกัน และดิ่แลร�างกายตนเอง

ส่ัมภัาษณ์์/เริียบัเริียง : นีางส่าวิส่าธิิดา ศริีชาติ

โริคุ้ง่ส่วิัด เกิดจัากเช่�อไวิริัส่ (Varicella-zoster Virus) เปุ่็นีเช่�อ
ชนีิดเดียวิที�ทำาใหิ้เกิดโริคุ้อีส่่กอีใส่ เม่�อคุ้นีไข้้ติดเช่�อคุ้ริั�งแริกก็จัะเปุ่็นี
อีส่่กอีใส่ก่อนี จัากนีั�นี เช่�อดังกล่าวิจัะไปุ่ซี่อนีอย่่ในีปุ่มปุ่ริะส่าทริับัคุ้วิามริ่้ส่ึก
เม่�อใดก็ตามที�ริ่างกายอ่อนีแอ ภั่มิต้านีทานีลดลง เช่นี ผ่้ปุ่�วิยที�เปุ่็นีโริคุ้มะเริ็ง
ที�ต้องกินียากดภั่มิ หิริ่อในีผ่้ส่่งอาย่ เช่�อจัะออกมาจัากปุ่มปุ่ริะส่าทที�ซี่อนีอย่่
และเกิดเปุ่็นีกล่่มข้องต่่มนีำาใส่ เริียงเปุ่็นีแถึวิยาวิตามแนีวิข้องเส่้นีปุ่ริะส่าท

รื่องศาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.แพทิย์หิญิ่งจ่ตต่มา ฐ่ตวัฒนี์
คุ้ณะเวิชศาสู่ตร์เขตร�อน มหาวิิทยาลัยมหิดิล

ในีต่างปุ่ริะเทศพื่บัวิ่า ปุ่ริะมาณ์ ๗% ข้องคุ้นีที�เคุ้ยเปุ่็นีโริคุ้ง่ส่วิัด
มักจัะกลับัมาเปุ่็นีซีำาได้ในีปุ่ัจัจั่บัันีมีวิัคุ้ซีีนีมีวิัคุ้ซีีนีปุ่้องกันีโริคุ้ง่ส่วิัด
ที�ข้ึ�นีทะเบัียนีใหิ้ใช้ในีปุ่ริะเทศไทยอย่่ ๒ ชนีิด คุ้่อ
โดยส่่วินีใหิญี่่โริคุ้ง่ส่วิัส่จัะพื่บัในีผ่้ส่่งอาย่ แต่ในีริะยะหิลังพื่บัในีคุ้นี
ที�มีอาย่นี้อยลงเริ่� อย ๆ ส่่วินีหินีึ�งเปุ่็นีเพื่ริาะส่มัยก่อนีมีคุ้นีเปุ่็นี ๑. วิัคุ้ซีีนีเช่�อตายชนีิดซีับัย่นีิต (Shingrix) ส่าริกริะต่้นีภั่มิเปุ่็นี
โริคุ้อีส่่กอีใส่กันีเริ่�อย ๆ ทำาใหิ้มีภั่มิ แต่ในีปุ่ัจัจั่บัันีคุ้นีเปุ่็นีโริคุ้อีส่่กอีใส่ โปุ่ริตีนีที�มีอย่่มากในีเข้่�อง่ส่วิัด มีปุ่ริะส่ิทธิิผล ในีการิปุ่้องกันีการิ
นี้อยลง เนี่�องจัากมีการิเข้้าถึึงวิัคุ้ซีีนีเพื่ิ�มมากข้ึ�นีจัึงพื่บัวิ่าคุ้นีเปุ่็นี เกิดโริคุ้ง่ส่วิัด ส่ำาหิริับัผ่้ที�มีอาย่ ๕๐ ปุ่ีข้ึ�นีไปุ่ ๙๗.๒ % และปุ่้องกันี
โริคุ้อีส่่กอีใส่ลดลง ไม่มีการิกริะต่้นีภั่มิตามธิริริมชาติ ทำาใหิ้เปุ่็นีโริคุ้ อาการิปุ่วิดเริ่�อริังหิลังจัากผ่�นีง่ส่วิัดหิาย (PHN) ๙๑.๓% ฉีด๒
ง่ส่วิัดได้ง่ายและเริ็วิข้ึ�นี ปุ่ัจัจั่บัันีคุ้นีที�มีช่วิงอาย่ ๓๐ –๔๐ ปุ่ีก็เปุ่็นี เข้็ม หิ่างกันี ๒ – ๖ เด่อนี และฉีดใหิ้กับัผ่้ที�มีภั่มิคุ้่้มกันีบักพื่ริ่องได้
โริคุ้ง่ส่วิัดแล้วิ ในีข้ณ์ะที�เม่�อ ๒๐-๓๐ ปุ่ีก่อนี โริคุ้นีี�มักจัะเกิดกับัคุ้นี ๒. วิัคุ้ซีีนีชนีิดเช่�อเปุ่็นีอ่อนีฤทธิิ� (Zostavax, Skyzoster) ใช้เช่�อส่ายพื่ันีธิ่์
ที�มีอาย่ ๕๐ ปุ่ีข้ึ�นีไปุ่ เม่�ออาย่มากข้ึ�นีภั่มิคุ้่้มกันีต่อเช่�อโริคุ้ก็จัะตำาลง เดียวิกับัเช่�อที�ใช้ในีวิัคุ้ซีีนีปุ่้องกันีโริคุ้อีส่่กอีใส่แต่ใส่่ปุ่ริิมาณ์เช่�อไปุ่มากกวิ่า
๑๔ เท่า มีปุ่ริะส่ิทธิิผลในีการิปุ่้องกันีง่ส่วิัดในีผ่้ส่่งอาย่ ๖๐ ปุ่ีข้ึ�นีไปุ่ ๕๑.๓
อาการื่ข้องโรื่คุ้ง่สิ่วัด มีด้วยกัน ๒ อาการื่สิ่ำาคุ้ัญี่ ได้แก่ ๑. ผ่�นติ่่ม % และปุ่้องกันีอาการิปุ่วิดเริ่�อริังหิลังจัากผ่�นีง่ส่วิัดหิาย (PHN) ๖๖.๕% ฉีด
นำาใสิ่ ลักษณะอาการื่ คุ้่อ เรื่่�มเป็นกล่่มข้องติ่่มสิ่ีแดง คุ้่อยๆ เป็นติ่่มใสิ่ ๑ เข้็ม แต่ไม่ส่ามาริถึฉีดในีผ่้ที�มีภั่มิคุ้่้มกันีบักพื่ริ่องหิริ่อหิญี่ิงตั�งคุ้ริริภั์ได้
ลามติามแนวเสิ่้นปรื่ะสิ่าทเสิ่้นใดก็ได้ ซีีกใดซีีกหินึ�ง ซีึ�งอาจใช่้เวลา
๑ – ๒ สิ่ัปดาหิ์ ติ่่มจะติกสิ่ะเก็ด แล้วจึงหิาย ๒. อาการื่ปวดจากโรื่คุ้ง่สิ่วัด ทั�งนีี� ผ่้ปุ่�วิยโริคุ้ง่ส่วิัดส่ามาริถึเข้้าริับัการิริักษาได้ท่กโริงพื่ยาบัาลริัฐิ
ผ่้ป�วยมักมีอาการื่ปวดติามแนวเสิ่้นปรื่ะสิ่าท โดยสิ่่วนใหิญี่่เก่ดกับ ท่กแหิ่ง และส่ถึานีพื่ยาบัาลเอกชนี หิริ่อเข้้าริับัการิริักษา หิริ่อฉีดวิัคุ้ซีีนี
ผ่้ที�มีอาย่มากกว่า ๕๐ ปี ซีึ�งอาจมีอาการื่อย่่ ๒-๓ เด่อน ปุ่้องกันีโริคุ้ง่ส่วิัด ได้ที� คุ้ลินีิกเวิชศาส่ตริ์ท่องเที�ยวิและการิเดินีทาง โริง
พื่ยาบัาลเวิชศาส่ตริ์เข้ตริ้อนี คุ้ณ์ะเวิชศาส่ตริ์เข้ตริ้อนี มหิาวิิทยาลัยมหิิดล
แนีวิทางการิริักษาโริคุ้ง่ส่วิัด มีดังนีี� การิริักษาในีริะยะที�มีผ่�นี
แพื่ทย์จัะริักษาโดยใหิ้ยาฆ่าเช่�อไวิริัส่ Acyclovir (อะไซีโคุ้ลเวิียริ์) โริคุ้ง่ส่วิัดไม่นี่ากลัวิอย่างที�คุ้ิด หิากริ่้วิิธิีปุ่้องกันี และด่แลริ่างกายตนีเองใหิ้
เปุ่็นียากล่่มเดียวิกับัโริคุ้อีส่่กอีใส่ กินีติดต่อกันีปุ่ริะมาณ์ ๑ ส่ัปุ่ดาหิ์ แข้็งแริง คุ้วิริออกกำาลังกายอย่างส่มำาเส่มอ ไม่เคุ้ริียด หิริ่อวิิตกกังวิล คุ้วิริพื่ัก
และใหิ้ใช้นีำาเกล่อปุ่ริะคุ้บัต่่มนีำาใส่และใช้ยาทาจัำาพื่วิกซีิงคุ้์ (Zinc Oxide) ผ่อนีนีอนีหิลับัใหิ้เพื่ียงพื่อ และผ่้ที�มีภั่มิคุ้่้มกันีบักพื่ริ่อง ใหิ้หิมั�นีทำาตนีเอง
เพื่่�อใหิ้แผลแหิ้งเริ็วิข้ึ�นี อาจัจัะใช้ยาปุ่ฏิิชีวินีะ (Antibiotic) ทาผ่�นีที�เริิ�ม ใหิ้แข้็งแริง เพื่ริาะเช่�อไวิริัส่ที�ก่อใหิ้เกิดโริคุ้ง่ส่วิัดเปุ่็นีเช่�ออีส่่กอีใส่ที�ซี่อนี
แหิ้ง เพื่่�อปุ่้องกันีการิติดเช่�อแบัคุ้ทีเริียแทริกซี้อนี ในีริะยะแริกจัะมีอาการิ อย่่ในีตัวิเริา หิากริ่างกายอ่อนีแอ ก็มีโอกาส่กลับัมาเปุ่็นีโริคุ้ดังกล่าวิได้อีก
ปุ่วิดมาก จัะใหิ้กินียาแก้ปุ่วิดเส่้นีปุ่ริะส่าท ผ่้ปุ่�วิยจัำานีวินีหินีึ�งอาจัต้องได้ริับั
การิริักษาอาการิปุ่วิดเริ่�อริังภัายหิลังจัากที�ผ่�นีง่ส่วิัดหิายแล้วิ ( Post-
herpetic neuralgia: PNH) นีอกจัากกินียาลดอาการิปุ่วิดเส่้นีปุ่ริะส่าทแล้วิ
บัางริายต้องได้ริับัการิริักษาโดยใช้แพื่ทย์ทางเล่อกริ่วิมด้วิย เช่นี การิฝึัง
เข้็ม โดยปุ่กติคุ้นีส่่วินีใหิญี่่ที�เปุ่็นีโริคุ้ง่ส่วิัดมักจัะหิายเอง ส่ำาหิริับัผ่้ที�เคุ้ยเปุ่็นี
โริคุ้ง่ส่วิัดแล้วิ มักจัะไม่กลับัมาเปุ่็นีซีำาอีก จัากผลการิศึกษาวิิจััย
Special Article