Page 20 - MU_9Sept66

20 มหิดลสาร ๒๕๖๖ September 2023

ม.มหิิดลสรี้าง ‘คืวิามยั�งยืนทางสุขภาวิะ’

ด้วิยเทคินิคิการื่แพืทย์ชุม่ชนเชิงรืุ่ก

ส่ัมภาษณ์ และเขียนข่าวัโดย ฐิตัิรัตัน์ เดชีพื่รหิม
ขอบคุณภาพื่จาก MT
การด้แลสุ่ขภาพื่ที�ดีเริ�มตั้นได้ตัั�งแตั่ ที�มีอายุตัั�งแตั่ ๓๕ ปีขึ�นไปเข้ารับการตัรวัจ
ก่อนป่วัยด้วัยการตัรวัจประมินสุ่ขภาพื่ สุ่ขภาพื่ทางหิ้องปฏิบัตัิการเพื่่�อการเฝึ้าระวััง
ทางหิ้องปฏิบัตัิการเทคนิคการแพื่ทย์ อย่างตั่อเน่�องเป็นประจำาทุกปี
ที�ชี่วัยใหิ้สุ่ขภาพื่เป็นเร่�องจับตั้องได้ หินึ�งในโรค NCDs ที�ไม่แส่ดงอาการในชี่วัง
และส่ร้างควัามตัระหินักและใส่่ใจ แรกเริ�ม แตั่ผู้้้ป่วัยมักเข้าพื่บแพื่ทย์เม่�อมีอาการแล้วั
ด้แลสุ่ขภาพื่มากยิ�งขึ�น ได้แก่ “โรื่คืเบุาหวาน” ซีึ�งส่ามารถืป้องกันได้
ผ่้ชุ่วยศิาสิ่ต่รื่าจารื่ย์ ดรื่.ทนพ.ล่ข่ต่ ด้วัยการเข้ารับการตัรวัจนำาตัาลในเล่อด
ปรื่ียานนท์ รักษาการแทนรองคณบดี อย่างส่มำาเส่มอ
ฝึ่ายเทคโนโลยีส่ารส่นเทศ และหิัวัหิน้า “การื่ต่รื่วจเล่อดจากปลายน่�ว” เพ่�อด่
ผู้่้ช�วิยศาสู่ติรื่าจารื่ย์ ดรื่.ทนพื.ลิขิติ ปรื่ียานนท์
ภาค วัิ ชี าเทค นิ คการแพื่ ท ย์ ชีุ ม ชี น รื่ะดับุนำาต่าลในเล่อดสิ่ำาหรื่ับุบุุคืคืลทั�วไป รักษาการแทนรองคณบดีฝึ่ายเทคโนโลยีส่ารส่นเทศ
หิัวัหิน้าภาควัิชีาเทคนิคการแพื่ทย์ชีุมชีน
คณะเทคนิคการแพื่ทย์ มหิาวัิทยาลัย คื่าปกต่่อย่่ที�ไม่เก่น ๑๑๐ ม่ลล่กรื่ัมต่่อ คณะเทคนิคการแพื่ทย์ มหิาวัิทยาลัยมหิิดล
มหิิดล กล่าวัวั่า ๖๖ ปีที�ผู้่านมา นับตัั�งแตั่ เดซี่ล่ต่รื่ สิ่ำาหรื่ับุการื่ต่รื่วจโดยไม่อดอาหารื่ ในปัจจุบันแม้วั่าการตัรวัจทางหิ้องปฏิบัตัิการ
ก่อตัั�งคณะฯ ได้เป็นแหิล่งบ่มเพื่าะบุคลากร หากมีคื่าสิ่่งเก่นคืวรื่ต่รื่วจย่นยันด้วยการื่ต่รื่วจ จะอาศัยเคร่�องตัรวัจอัตัโนมัตัิเป็นหิลัก แตั่วั่า
ทางการแพื่ทย์ ด้านเทคนิคการแพื่ทย์ นำาต่าลจากหลอดเล่อดดำา (Fasting บางอย่างยังคงไม่ส่ามารถืทดแทนด้วัย
และรังส่ีเทคนิคที�ส่ำาคัญของประเทศไทย Plasma Glucose) โดยคื่านำาต่าลที� เทคโนโลยีอัตัโนมัตัิหิร่อปัญญาประดิษฐ์ (AI)
และเป็นที�พื่ึ�งของประชีาชีนในทุกส่ถืานการณ์ เท่ากับุ หรื่่อเก่น ๑๒๖ ม่ลล่กรื่ัมต่่อเดซี่ล่ต่รื่ ได้แตั่ตั้องอาศัยควัามชีำานาญของนักเทคนิค
ที�ผู้่านมา สิ่ำาหรื่ับุการื่ต่รื่วจหลังงดอาหารื่ อาจหมายถีึง การแพื่ทย์ เชี่น “การื่เจาะเล่อดจากหลอด
ปัจจุบัน คณะเทคนิคการแพื่ทย์ กำาลังมีภาวะเบุาหวาน เล่อดดำา” ซีึ�งแม้ปัจจุบันจะมีเทคโนโลยี
มหิาวัิทยาลัยมหิิดล เปิดส่อนใน ๒ ส่าขา แม้การตัรวัจเล่อดจากปลายนิ�วัจะไม่ใชี่วัิธี ที�ชี่วัยในการหิาเส่้นเล่อดดำา เชี่น อุปกรณ์
แบ่งเป็น ๕ ภาควัิชีา โดยมีภาควัิชีาเทคนิค ที�แม่นยำาที�สุ่ด และไม่จำาเป็นตั้องตัรวัจทุกวััน ฉีายลำาแส่งอินฟราเรด (infrared)
การแพื่ทย์ชีุมชีน ซีึ�งจัดการเรียนการส่อน ส่ำาหิรับบุคคลทั�วัไป แตั่เป็นวัิธีที�เหิมาะส่ำาหิรับ แต่่ที�สิ่ำาคืัญกว่า คื่อ คืวามรื่่้ และ
มาแล้วัเก่อบทศวัรรษ เพื่่�อตัอบโจทย์ ใชี้ตัรวัจในระดับชีุมชีน เพื่่�อการคัดกรอง คืวามเชุี�ยวชุาญของนักเทคืน่คืการื่แพทย์
นโยบายส่าธารณสุ่ขของประเทศที�มุ่งเน้น เบ่�องตั้นประจำาปี ซีึ�งหิากพื่บควัามเส่ี�ยง ที�จะทำาให้การื่เจาะเล่อดเป็นไปด้วย
การด้แลสุ่ขภาพื่ในระดับปฐมภ้มิ ควัรทำาการตัรวัจเพื่ิ�มเตัิมเพื่่�อย่นยันตั่อไป คืวามแม่นยำา ซีึ�งการื่เก็บุต่ัวอย่างเล่อด
ซีึ�งขอบเขตัของงาน อย่างไรื่ก็ต่าม การื่ต่รื่วจนำาต่าลจาก ที�ปลอดภัยและเหมาะสิ่ม มีคืวามมี
เท คนิคการแพื่ทย์ หลอดเล่อดดำาเพ่�อต่รื่วจต่่ดต่ามการื่รื่ักษา คืวามสิ่ำาคืัญอย่างมาก
ชีุมชีนไม่ได้ จำากั ด สิ่ำาหรื่ับุผ่้ที�มีภาวะเบุาหวานเพียงคืรื่ั�งเดียว เน่�องจากจะชี่วัยใหิ้ผู้ลการตัรวัจมี
แตั่เพื่ียงในเขตัพื่่�นที� ก่อนพบุแพทย์ อาจไม่สิ่ะท้อนถีึงการื่คืวบุคืุม ควัามถื้กตั้อง ซีึ�งทางคณะฯ เหิ็นควัามส่ำาคัญ
ชีนบท แตั่ยังรวัมถืึง อาหารื่ หรื่่อการื่ปรื่ับุเปลี�ยนพฤต่่กรื่รื่ม ของทักษะนี�จึงจัดการื่เรื่ียนการื่สิ่อน
พื่่�นที�ในเม่อง ด้วัยการ เพ่�อชุะลอการื่ดำาเน่นโรื่คื ให้นักศิึกษาได้ฝึึกฝึนการื่เจาะเล่อด
ใหิ้บริการในคลินิกเทคนิคการแพื่ทย์ที� โดยเฉพาะในผ่้ป่วยที�มีการื่คืวบุคืุมอาหารื่ เพ่�อเก็บุต่ัวอย่าง ทั�งในโรื่งพยาบุาล และใน
นอกจากเป็นการชี่วัยลดควัามแออัด ในชุ่วงเวลาสิ่ั�นๆ ก่อนต่รื่วจเล่อดอาจทำาให้ ชุุมชุน เพ่�อสิ่รื่้างทักษะในการื่ด่แลสิุ่ขภาพ
ของโรงพื่ยาบาลแล้วั ยังเป็นการขยาย คื่ารื่ะดับุนำาต่าลในเล่อดไม่สิ่่งอย่างที�คืวรื่ ปรื่ะชุาชุนทั�งในเชุ่งรื่ับุและเชุ่งรืุ่ก
โอกาส่ทางวัิชีาชีีพื่ของนั กเทคนิ ค ซีึ�งอาจนำาไปสิ่่่การื่แปลผลการื่ต่่ดต่าม เคยมีคำากล่าวัวัิชีาชีีพื่ “นักเทคืน่คื
การแพื่ทย์ และเพื่ิ�มโอกาส่ในการเข้าถืึง การื่รื่ักษาที�ผ่ดพลาดได้ การื่แพทย์” ทำาหิน้าที�เป็น “ผ่้ปิดทอง
ระบบบริการสุ่ขภาพื่แก่ประชีาชีนอีกด้วัย ดังนั�น จึงตั้องมีการตัรวัจที�เรียกวั่า หลังพรื่ะ” แตั่ในปัจจุบันนักเทคนิคการแพื่ทย์
ผ่้ชุ่วยศิาสิ่ต่รื่าจารื่ย์ ดรื่.ทนพ.ล่ข่ต่ “การื่ต่รื่วจรื่ะดับุนำาต่าลสิ่ะสิ่ม” (HbA1c - พื่ร้อมทำาหิน้าที� “ผ่้ด่แล” ร่วัมกับส่หิวัิชีาชีีพื่
ปรื่ียานนท์ ได้มองถืึงบทบาทของเทคนิค Hemoglobin A1c) ซีึ�งจะเป็นการส่ะท้อนถืึง ในระบบสุ่ขภาพื่ปฐมภ้มิที�คอยส่ร้างเส่ริม
การแพื่ทย์ชีุมชีนในปัจจุบันวั่าควัรจะ ระดับนำาตัาลในระยะ ๒ – ๓ เด่อนย้อนหิลัง สุ่ขภาพื่ ใหิ้ควัามร้้ ส่ร้าง health literacy
เป็นไปในเชีิงรุก โดยมุ่งด้แลประชีาชีน เหมาะสิ่มสิ่ำาหรื่ับุการื่ต่่ดต่ามรื่ะดับุนำาต่าล และคำาปรึกษาประชีาชีนตัั�งแตั่ก่อนป่วัย
ใหิ้หิ่างไกลจากโรคไม่ตัิดตั่อเร่�อรัง (NCDs) อย่างต่่อเน่�องสิ่ำาหรื่ับุผ่้มีภาวะเบุาหวาน เพื่่�อมุ่งส่้่ “คืวามยั�งย่นทางสิุ่ขภาวะ”
ซีึ�งเป็นปัญหิาทางส่าธารณสุ่ขส่ำาคัญที�กำาลัง โดยคื่าปกต่่คืวรื่น้อยกว่า ๖.๐ mg% แทนคำามั�นส่ัญญา ๖๖ ปีคณะเทคนิค
คุกคามโลก โดยได้แนะนำาใหิ้ประชีาชีน การแพื่ทย์ มหิาวัิทยาลัยมหิิดล

Harmony in Diversity