Page 29 - MU_5May66

May 2023 มหิดลสาร ๒๕๖๖ 29

ม.มหิิดลชุี� รู้เที่าทีันใชุ้ยา

ชุวิยลดป็ัญหิาควิามสุูญเสุียของป็ระเทีศึ
่

สูัมภัาษณ และเข้ียนข้่าวโดย ฐ์ิตรัตน เดชพื่รหิม
์
์
ิ
ข้อบคุณภัาพื่จาก PY

ั
ื
ปัญหิาจากการใช้ยาสู�นเปลองนบเป็นมูลคาข้องการสููญเสูีย
ิ
่
ึ
ิ
่
�
ข้องประเทศอย่างมหิาศาลในแตละปี สู่วนหินงเกดจากการ
�
ี
ิ
ั
ปฏิเสูธยา หิรือท�งยาเพื่ราะความไม่รู้ หิรือไม่เข้้าใจเกยวกบ
ิ
ั
ข้้อบ่งใช้ในตวยาน�นๆ ข้องประชาชน
ั
ั
์
รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ เภสิ่ชุกรื่ธ์นรื่ัตน สิ่รื่วลเสิ่นห อาจารื่ย ์
์
่
่
่
ั
ปรื่ะจาภาควชุาเภสิ่ชุกรื่รื่ม คณิะเภสิ่ชุศิาสิ่ตรื่์ มหาว่ที่ยาลยมหดล
ั
ำ
ั
ึ
�
ถอเป็นหนงในความภ่มใจของมหาว่ที่ยาลยมหดล ผิู้เปน
่
ั
่
็
่
้
แบบอย่างในการทำาหินาท� “ปัญญาของแผู้่นดน” เปนทีพื่ึง
่
�
็
�
ี
ำ
ข้องประชาชนใหิคาปรึกษาปัญหิาที�เกดจากการใช้ยา
้
ิ
ั
ื
่
โดยมงบรรลุเป้าหิมายเพื่�อการพื่ัฒนาอย่างย�งยืน (SDGs)
ุ
แหิงสูหิประชาชาต ข้้อท� ๔ เพื่�อการศึกษาท�เท่าเทียม (Quality
ี
ื
ี
ิ
่
�
ั
�
ี
ื
�
ำ
Education) ข้อท ๑๐ เพื่ือลดความเหิลอมลาทางสูงคม (Reduced
้
่
ู
�
ี
Inequality) และข้้อท ๑๒ เพื่ื�อการใช้ทรัพื่ยากรอย่างร้คุณคา
(Responsible Consumption and Production)
เพื่ราะ “ยา” เปรียบเหิมือน “เหรื่่ยญที่ม่สิ่องดาน” หิรือ รื่องศึาสตรื่าจารื่ยั่์ เภส่ช่กรื่ธนรื่่ตน์ สรื่วลเสนห ่ ์
�
่
้
ำ
อาจารย์ประจาภัาควิชาเภัสูัชกรรม คณะเภัสูัชศาสูตร์
“ดาบสิ่องคม” ตองใช้ใหิไดถูกชนด และถูกข้นาดจงจะได ้
ึ
้
ิ
้
้
มหิาวิทยาลยมหิดล
ั
ิ
ประสูิทธิภัาพื่ในการรักษาสููงสูุด และเกดความปลอดภัยมากทีสูุด
ิ
�
ั
้
ำ
ั
ดวยเช่นกน ดงน�น ในกระบวนการพื่ัฒนายาชนดใหิม่ๆ เพื่�อนามา
ื
ั
ั
ิ
้
ุ
่
้
ั
ิ
่
ใช้ในการรักษาโรคน�น นอกจากจะมงหิวังใหิเกดผิลการรักษา นอกจากน ยาบางชุนดยังม่ข้อบ่งชุ�ในการื่ใชุ้ไดอย่างหลาก
่
�
ี
ทีดข้ึ�นแลว ยังช่วยลดอาการไมพื่ึงประสูงคที�เกดจากยาอกดวย หลาย โดยไม่ไดข�นอย่กบความแตกตางของเพศิ และวัย
ี
่
้
่
่
�
ึ
้
้
ิ
์
ั
ี
ี
ั
�
ึ
่
่
้
้
�
่
่
ึ
่
่
์
่
�
นอกจากน “ยาที่ด มปรื่ะสิ่ที่ธ์่ภาพ และปลอดภย” ไมไดขนอย ่ ่ แตข�นอย่กบวัตถุปรื่ะสิ่งคการื่ใชุ้ของแพที่ย์ผู้้สิ่�งยาว่า ตองการื่ให ้
ั
ั
่
่
ั
่
่
กบ “รื่าคา” เพ่ยงอย่างเดยว แตจะขึ�นอยที่่� “คณิสิ่มบตเฉพาะ” ออกฤที่ธ์่�ในการื่รื่ักษาหรื่่อบรื่รื่เที่าอาการื่ตอสิ่วนใดของรื่่างกาย
่
ุ
่
่
่
ั
่
ุ
ของยา แตละชุนดเป็นสิ่าคญ ตวอย่างเช่น กลมยาแกแพ ้ ตวอย่างเช่น “ยาแที่มซีโลซี่น ไฮโดรื่คลอไรื่ด” (tamsulosin
ำ
ั
่
่
่
ั
้
์
ั
ั
ุ
ิ
ั
ำ
ำ
ื
หิากเป็นการนาไปใช้เพื่�อรักษาอาการนามูกไหิลจากโรคหิวัด hydrochloride) ซี�งเป็นยาในกลมปดก�นตวรื่ับแอลฟิา (alpha-1
่
ึ
�
ี
ี
้
ั
้
ี
ื
�
ควรเลอกใช้ยาแกแพื่ทมีฤทธิ�ทาใหิง่วง จะใหิประสูิทธิภัาพื่ดกว่า blockers) โดยตวรับข้อง “แอลฟิา” นจะพื่บไดท�บริเวณกลามเนอ
ำ
ี
้
้
้
ื
�
้
ิ
ยาแกแพื่้ชนดไมทาใหิง่วง หิรดข้องกระเพื่าะปสูสูาวะท�งในเพื่ศชายและหิญิง รวมถงยังพื่บ
ู
้
ู
ำ
ึ
่
ั
้
ั
่
ี
่
ี
่
�
ั
ำ
้
แตหากเป็นการื่ใชุ้เพ�อรื่ักษาอาการื่นามกไหลจากโรื่ค ตวรับนทีตอมลูกหิมากในเพื่ศชายอกดวย
่
�
ั
ั
ี
่
่
ุ
�
่
ั
ี
่
�
ั
้
่
ึ
ำ
้
ั
ิ
จมกอกเสิ่บจากภ่มแพ้ ควรื่เลอกใชุ้ยาแกแพชุนดไม่ที่าให ้ ดงน�น ยาในกลมนทมีฤทธิ�ปดก�นตวรับแอลฟุา จงสูามารถ
ื
ง่วงนอน จะไดความปลอดภยมากกว่าชุนดที่าใหง่วงนอน นาไปใช้บรรเทาอาการปสูสูาวะลาบาก ปสูสูาวะไม่ออก เนองจาก
ั
ั
�
่
ั
ำ
ำ
ำ
้
้
ั
ั
ั
่
่
้
่
และยังรื่ับปรื่ะที่านยาเพยงวันละ ๑ – ๒ ครื่ั�งเที่่าน�นดวย ภัาวะตอมลูกหิมากโตในเพื่ศชายเป็นข้้อบ่งใชหิลก แตตวรับ
้
�
ั
ี
ั
ี
หิรืออกตวอย่างหินง คอ “พารื่าเซีตามอล” (paracetamol) แอลฟุานไมไดพื่บเฉพื่าะทกระเพื่าะปสูสูาวะเทาน�น ยงพื่บไดท � ี
่
�
ึ
ั
ั
้
ี
ื
�
้
่
้
ั
ี
้
ั
้
้
ึ
ื
ท�ใช้เพื่ื�อรักษาอาการปวด หิรือใช้ลดไข้ หิาซื�อไดโดยท�วไป กลามเนอหิลอดเลอดแดงท�วร่างกายอกดวย ดงน�นจงสูามารถ
ี
ั
ั
�
ื
้
ี
ในราคาท�แตกตางกน โดยพื่าราเซตามอลร่นใหิม่จะมีการพื่ัฒนา นาไปใช้เสูริมในการรักษาโรคความดนโลหิตสููงไดอกดวย
ั
ิ
้
ี
ุ
ำ
ั
่
ี
ุ
่
็
�
้
์
่
รปแบบยาใหิออกฤทธิ�บรรเทาอาการปวดไดรวดเร็วรปแบบ แตยากลมนกมักจะทาใหิเกดอาการไม่พื่ึงประสูงคตอระบบ
่
ู
ู
ิ
้
ำ
้
ั
้
�
้
้
เม็ดท�วไป เช่น ปกตจะไดผิลการรักษาภัายใน ๓๐ – ๖๐ นาท ี หิวใจ และหิลอดเลอดไดดวย ทพื่บบ่อย คอ อาการหินามืด
ี
้
ื
ิ
ั
ื
็
เหิลอเพื่ียง ๑๐ – ๑๕ นาท ซ�งกจะมีราคาสููงกว่าดวย แตกยัง ความดนโลหิตตาข้ณะเปลยนท่า หิรือเป็นลมได ้
ื
่
็
้
�
ี
ิ
ั
ำ
ึ
ี
เพื่่�อสุขภาพื่
่
่
่
้
์
้
อาจกอใหิกออาการไมพื่ึงประสูงคไดไม่แตกตางกน
ั
่