Page 28 - MU_5May66

28 มหิดลสาร ๒๕๖๖ May 2023

้
ม.มหิิดลแนะใชุชุีวิิต่หิ่างไกลโรค NCDs ป็องกัน
้
“ภาวิะ MCI” รู้คิดบกพร่อง และสุมองเสุื�อม

ิ
์
สูัมภัาษณ และเข้ียนข้่าวโดย ฐ์ิตรัตน เดชพื่รหิม
์
ภัาพื่จากผิู้ใหิสูัมภัาษณ ์
้
สูัญญาณเตอนแรกท�อาจนาไปสู่ภัาวะ “สิ่มองเสิ่�อม” คอ
ื
ำ
ี
ื
ู
่
ึ
้
็
ิ
ี
“อาการื่หลงลม” แม้เพื่ียงเลกนอยไม่ถงกบรบกวนการดาเนนชวิต
ั
ำ
่
่
้
ึ
ประจาวัน แตหิากไม่ดูแลตวเอง ปลอยใหิมีอาการมากข้�น
ั
่
ำ
ิ
�
“โรื่คสิ่มองเสิ่่�อม” อาจมาเยือนเร็วกว่าทีคด
่
่
ผู้้ชุ่วยศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ นายแพที่ย์ชุัชุวาล รื่ัตนบรื่รื่ณิกจ
ุ
ำ
อาจารื่ย์แพที่ย์ปรื่ะจาสิ่าขาว่ชุาปรื่ะสิ่าที่ว่ที่ยา ภาคว่ชุาอายรื่ศิาสิ่ตรื่์
่
คณิะแพที่ยศิาสิ่ตรื่์ศิ่รื่่รื่าชุพยาบาล มหาว่ที่ยาลยมหดล กลาวว่า
่
ั
่
็
ึ
้
ำ
่
ั
�
ผิ้ทมีอาการหิลงลมเลกนอย แตยังไมถงกบรบกวนการดาเนน
ิ
ี
ื
ู
่
ำ
ั
ู
ี
็
่
้
่
ชวิตประจาวัน อาจจดอยใน “ภาวะการื่รื่้คดบกพรื่่องเลกนอย”
(Mild Cognitive Impairment - MCI)
ี
ู
ึ
ื
ซ�งเป็นสูัญญาณเตอนเริ�มแรกท�อาจพื่ัฒนาสู่ “ภาวะ
ึ
้
ิ
่
ั
สิ่มองเสิ่�อม” โดยสูามารถเกดข้�นไดกบทุกช่วงวัย แตสู่วนใหิญ ่
่
ั
ุ
็
่
�
ี
�
ิ
ี
ู
ี
มกพื่บในผิ้ทมอายมากกวา ๖๐ ปี เปนอาการทเกดจาก
์
ี
ความสูามารถในการทำางานท�ลดลงกว่าท�เคยเป็นข้องสูมอง ผู้้�ช่่วยั่ศึาสตรื่าจารื่ยั่์ นายั่แพื่ที่ยั่ช่่ช่วาล รื่่ตนบรื่รื่ณกิจ
ี
ุ
อาจารย์แพื่ทย์ประจาสูาข้าวิชาประสูาทวิทยา ภัาควิชาอายรศาสูตร์
ำ
่
่
้
ุ
�
็
่
หากรื่้ตว หรื่่อสิ่ังเกตเหนบคคลในครื่อบครื่ัว หรื่่อผู้ที่อย ่ ่ คณะแพื่ทยศาสูตร์ศริราชพื่ยาบาล มหิาวิทยาลยมหิดล
ั
ิ
ั
ิ
่
ั
่
ในความดแลว่ากาลงอยใน “ภาวะ MCI” หรื่่อการื่รื่้คดเสิ่�อมถอยลง
ำ
่
่
่
่
ำ
อย่างนอย ๑ ใน ๖ ดาน อาที่่ ความจา สิ่มาธ์่ลดลง ม่ความยาก
้
้
ำ
่
่
ลาบากในการื่รื่ับรื่้และใชุ้งานสิ่�งของตางๆ การื่ใชุ้ภาษา การื่เข้าใจ
่
และทสูาคญจะตองไม่ปลอยใหิตกอยในความเครียดท�เน�นนาน
้
้
ี
�
ิ
่
ี
่
ั
ู
ำ
่�
ุ
ั
บคคลอน ตลอดจนม่ความสิ่ามารื่ถในการื่ตดสิ่่นใจแกไขปัญหา
้
�
ื
ิ
และบ่อยครั�งจนเกนไป พื่ยายามหิากจกรรมอนมาเบี�ยงเบนความ
ิ
่
่
่
ลดลง แนะนาใหเข้ารื่ับการื่ปรื่ึกษาจากแพที่ย์เสิ่่ยแตเน�นๆ กอน
ำ
้
ู
สูนใจ และฝึึกสูมอง อาท ร้องเพื่ลง วาดรป ศิลปประดษฐ์์ตางๆ ฯลฯ
ิ
ิ
่
ั
้
อาจตองกลายเป็นผู้่้ป่วยโรื่คสิ่มองเสิ่่�อมไปโดยไมรื่้ตว
่
่
ี
หิากอย่ร่วมกบผิู้มภัาวะ MCI และสูมองเสูื�อมจะตองใช้ความ
้
ั
ู
้
ื
ิ
ซ�งโดยปกตแพื่ทย์จะใหิเข้้ารับการทดสูอบโรคสูมองเสู�อม
ึ
ิ
้
ิ
ร้ความเข้้าใจในอาการผิิดปกต ซ�งแนนอนว่าสู่วนใหิญ่ไม่ไดเกด
ู
ึ
่
์
ี
้
จากแบบทดสูอบทไดมาตรฐ์าน และในบางรายแพื่ทยอาจ
�
จากเจตนาข้องผิ้ป่วย ควรใช้ความระมัดระวังในการสู�อสูาร
ู
ื
้
ิ
พื่ิจารณาใหิเข้้ารับการตรวจเพื่�มเตม อาท เจาะเลอดตรวจ
ิ
ิ
ื
ำ
้
่
�
ี
โดยเฉพื่าะอย่างย�งควรหิลกเลยงใชคาพืู่ดในเชิงกลาวโทษ หิรือ
ี
ิ
ิ
CT scan เพื่ื�อดูความผิิดปกตข้องสูมองผิ่านการเอกซเรย ์
ิ
ี
ตาหินตเตยน ซ�งจะเป็นสูาเหิตุใหิผิ้ป่วยเกดอารมณแปรปรวน
์
้
ำ
ิ
ิ
ึ
ู
คอมพื่ิวเตอร์ หิรือ MRI สูมองดวยคลนแม่เหิลกไฟุฟุ้า ในรายท � ี
ื
็
�
้
ั
่
ำ
ิ
ู
ซ�งอาจนาไปสูความวิตกกงวล ตลอดจนซึมเศร้าไดมากย�งข้�น
้
ึ
ึ
ี
ำ
้
ิ
้
จาเป็นอาจตองเข้้ารับการวนจฉยดวยความละเอยดสููงอนๆ
ิ
�
ั
ื
ี
เนองจากสูมองเสู�อมเป็นภัาวะท�พื่บไดบ่อย สู่งผิลกระทบ
ื
�
ื
้
ดวยเทคโนโลยีทางการแพื่ทย์ท�ไม่เคยหิยดน�งในปัจจุบัน ไดนา
ำ
ี
้
ิ
ุ
้
ิ
้
ตออารมณและพื่ฤตกรรม ในการรักษาจงไม่ไดจากดอย ู ่
ึ
่
ำ
์
ั
้
�
้
ไปสูการคนพื่บการตรวจพื่ิเศษและยาใหิมทมีใชกนแลว
ั
้
่
ู
ี
่
�
ี
ี
่
ี
่
ทสูาข้าวิชาประสูาทวิทยาแตเพื่ียงแหิงเดยว ผิู้ท�พื่บอาการ
ั
ในบางประเทศ แตยังพื่บข้้อจากดทางดานผิลการศึกษา
่
้
ำ
้
ี
ำ
้
ั
่
ิ
ผิิดปกตตามท�ไดกลาวมาแลวน�น สูามารถเข้้ารับคาปรึกษา
ี
ึ
ึ
ประสูิทธิภัาพื่และผิลข้้างเคยง รวมถงตองคานงถงความคมคา
่
ุ
้
้
ึ
ำ
จากสูาข้าอายรศาสูตร์ปัจฉมวัย และสูาข้าจตเวชศาสูตร์ได ้
ิ
ุ
ิ
ทาใหิตองรอการพื่ิจารณาใหิดกอนนาเข้้ามาใชรักษาผิ้ป่วย
้
ู
้
ำ
่
ำ
้
ี
้
่
หิรือเบ�องตนอาจปรึกษากบแพื่ทยทดูแลท่านกอนไดเช่นกน
�
ี
์
้
ั
ั
ื
้
ภัายในประเทศไทย
ื
ั
ี
�
้
ทางทดทสูุดข้องการป้องกนไม่ใหิเกดโรคสูมองเสู�อมไม่ใช ่
ิ
ี
ี
�
ั
้
่
ื
“การื่ใชุ้ยา” แตคอ “การื่ดแลตวเอง” ดวยการออกกาลง
ำ
ั
่
�
ั
่
ุ
กายอย่างเพื่ียงพื่อ และสูมำาเสูมอ หิางไกลบหิรี รวมท�งเลอก
ื
ี
ี
่
ิ
ุ
รับประทานอาหิารท�ไม่เสู�ยงตอการเกดโรคในกลมโรคไม ่
่
�
่
ึ
้
ั
ตดตอเรือรัง (NCDs) ซ�งไดแก โรคเบาหิวาน โรคความดน
ิ
่
ิ
โลหิตสููง และโรคอวน ท�จะทาใหิเกดภัาวะสูมองเสูื�อมไดตอไป
ิ
้
่
้
้
ี
ำ
เพื่่�อสุขภาพื่