Page 23 - MU_9Sep62

Special Article
ฐิติรัตน์ เดชพรหม

เรี ยน รู้ ว่ า “ในวิชานี้ นักศึกษาจะได้เรียนและ
ความเสี่ยงใน ปฏิบัติ ที่ส�าคัญคือ การบ้าน หรืองาน
ชีวิตมีอะไร เขียน หรือโปรเจคส่วนตัวของเขา พ่อ
บ้าง และเปิด แม่ ผู้ปกครองอาจจะได้อ่านงานเขียนที่
โ อ ก าสให้ สะท้อนตัวตน ส�ารวจความหมาย และ
นักศึกษาให้ การแสวงหาค้นพบในสิ่งที่ลูกๆ มุ่งหมาย
รู้จักคิด รู้จัก คาดหวังด้วย
ตั้งค� า ถาม “แผนชีวิตไม่ใช่ KPI ไม่ใช่ยุทธศาสตร์
โดยจะไม่ มี แต่เปรียบเหมือนแผนล่องเรือ คุณไม่รู้หรอก
การชี้น�าค�า ว่า พายุจะมาเวลาใด ตอนคุณอยู่กลาง
ตอบ หรื อ มหาสมุทร คุณไม่ได้มีสัญญาณอินเตอร์เน็ต
ทางออกของ ไว้เปิด wifi เข้าเช็คกับกรมอุตุนิยมวิทยา
ปัญหา แต่จะ คุณต้องรับมือกับสถานการณ์ได้ทุกอย่าง
ให้นักศึกษา ชีวิตจึงไม่สามารถตั้งเป็น KPI ได้อย่างชัดเจน
ส่งเสริมการปรับเปลี่ยนคุณภาพชีวิตที่ดีใน ได้รู้จักคิดและหาค�าตอบเอง โดยมี ตายตัว เพราะ “ชีวิต” คือ “การเดินทาง”
สังคม ตลอดจนสามารถออกแบบและพัฒนา อาจารย์ท�าหน้าที่เป็ นเพียงผู้ที่อ�านวย ไม่ใช่ “เป้าหมาย” สิ่งที่จะท�าให้คุณจดจ�า
ชีวิตตนเองเพื่อสุขภาวะที่ดีได้ กระบวนการเรียนรู้ให้นักศึกษาเท่านั้น คือ สิ่งที่อยู่ “ระหว่างทาง” ซึ่ง Life Design
อาจารย์ธาม เชื้อสถาปนศิริ หนึ่ง วิชานี้จึงไม่มีถูกหรือผิด มีแต่ความใส่ใจ สนใจตรงนั้นมากกว่า “ความล้มเหลว”
ในผู้สอนรายวิชา “ออกแบบชีวิต” ใน ความลึกซึ้ง และการส�ารวจตัวตนชีวิตของ ไม่ได้อยู่ที่คุณไปไม่ถึง “เป้าหมาย” แต่ความ
หัวข้อ “การออกแบบชีวิตมิติโลกเสมือนจริง” นักศึกษาเท่านั้น” ล้มเหลวอยู่ที่คุณ “ท�าได้ไม่เท่าที่คุณหวัง”
กล่าวว่า “วัยรุ่นสมัยนี้ใช้ชีวิตในโลกเสมือนจริง เมื่อถามถึงความเป็นมาของหลักสูตร ซึ่งก็คือ “ระหว่างทาง” ที่ว่านั้นเอง
มากเกินไป และให้คุณค่ากับมันมากเกินไป อาจารย์ธาม เชื้อสถาปนศิริ เล่าว่า “การด�ารงชีวิต” คือ การแสวงหา “ความ
วิชานี้จะสอนให้นักศึกษาให้สามารถ “แรกทีเดียวทางทีมผู้สอนตั้งเป้าไว้จะให้ หมายของชีวิต” นักปรัชญาชีวิต ฌอง ปอล
ออกแบบชีวิตในโลกเสมือนจริง โดยให้ Life Design เป็นวิชาสุดท้ายที่มหาวิทยาลัย ซาร์ต กล่าวไว้ว่า ผู้คนที่ยุติชีวิตของตัวเอง
ลองเปรียบเทียบกับชีวิตจริงในเชิง อยากจะสอน
กายภาพของนักศึกษาว่าเป็ นอย่างไร เหมือนที่มหา
ความเป็นมนุษย์ดิจิทัล และกายภาพ วิทยาลั ยส
มันแตกต่างกันอย่างไร การออกแบบชีวิต แ ต น ฟ อร์ ด
ที่สมดุลในสองโลกจึงเป็นเรื่องที่เราควร และเอ็มไอที
ทบทวนวางแผน แม้กระทั่งการเลือก เปิดวิชาการ
คู่ครอง การมีแฟน มีคนรัก หรือการ ออกแบบชีวิต
คบเพื่อน เหล่านี้เป็ นเรื่องใกล้ตัว ให้กับนักศึกษา
นักศึกษามาก บางคนสนใจเรื่องการ เพื่อเป็นเสมือน
ท�าธุรกิจ การวางแผนหลังเรียนจบ หรือ เข็มทิศน�าทาง
วางแผนจะท�าหลายอย่างในขณะเรียน การเรียนรู้ใน
เราจะชวนนักศึกษามาวางแผนการ มหาวิทยาลัย
บริหารจัดการชีวิตให้สนุก เราเชื่อว่า การแปลงความ
“เป็นวัยรุ่นมันเหนื่อย” เพราะอาจารย์ รู้ เป็ นทักษะ
ทุกคนล้วนผ่านมันมาแล้ว แต่สมัยนี้อาจมี เพื่อช่วยเหลือนักศึกษาให้ก้าวข้ามผ่าน ลง เป็นเพราะพวกเขาค้นหาความหมาย
บริบทที่แตกต่างกันออกไป เราอยากให้ ปัญหา และเข้าใจชีวิตได้อย่างที่เขาจะให้ ของการด�ารงชีวิตต่อไปไม่เจอ เราไม่
นักศึกษามีทักษะชีวิต (life-skill) ที่ท�าให้ ความหมาย อยากสอนให้นักศึกษาเจอภาวะแบบนั้น
ชีวิตมีภูมิ เราไม่ได้สอนให้เหนื่อยน้อยลง “ที่สแตนฟอร์ด หรือเอ็มไอที จะเปิด เราอยากให้นักศึกษาเข้าใจ และมองชีวิต
แต่เราอยากช่วยให้นักศึกษาสนุกและมี เป็นวิชาส�าหรับนักศึกษาชั้นปีสุดท้าย และ ในเชิงที่มีคุณค่า และความท้าทาย เข้าใจ
ความสุข สมดุลกับชีวิตมากขึ้น ได้รับความนิยมมาก นับเป็นวิชาสุดท้าย ตนเอง และผู้อื่น วิชานี้จึงเป็นเหมือน
“ นอกจากนี้ จะมีการพูดในเรื่อง “ความ ที่มหาวิทยาลัยได้สอนนักศึกษาก่อนออก “ไม้พาย” หรือใบเรือ “เข็มทิศ” เป็นเรื่อง
เสี่ยงในชีวิต” ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการติด สู่โลกกว้าง แต่พอมาปรับเป็นวิชาศึกษา ที่คุณต้องก�าหนด แต่ “ไม้พาย” เป็นเรื่อง
เกม ติดเพื่อน ติดสื่อ ติดโซเชียล ติดยา ทั่วไป (General Education) ที่นี่ เลยมีการ ของเรา เรามั่นใจว่า นี่จะเป็นวิชาที่นักศึกษา
เสพติด หรือการติดการพนัน ซึ่งล้วน ลดทอนระดับของเนื้อหาให้เหมาะสมกับ เรียนแล้วรู้สึกสนุก และมีความสุขที่สุด
เป็นปัญหาที่ท�าให้เกิดผลกระทบกับชีวิต ผู้เรียน และมุ่งหมายว่า วิชานี้จะเป็นวิชา ในการใช้ชีวิตนักศึกษา เพราะการใช้ชีวิต
ในเชิงลบของวัยรุ่นปัจจุบัน วัยรุ่นสมัยนี้ ที่ท�าให้นักศึกษากลับไปแลกเปลี่ยน คือห้องเรียนที่ใหญ่ และมีความหมาย
เป็น google baby ที่โตมาในสื่อเทคโนโลยี พูดคุยกับพ่อแม่ ครอบครัว เพื่อน มากที่สุด” อาจารย์ธาม เชื้อสถาปนศิริ
ที่แสวงหาค�าตอบได้ง่าย เราจึงไม่ผูกขาด และเข้าใจผู้คนที่มีความแตกต่างใน กล่าวสรุปทิ้งท้าย
ค�าตอบ แต่เราจะสอนให้นักศึกษาได้ สังคมมากขึ้น ขอขอบคุณภาพจาก NICFD

มหิดลสาร ๒๕๖๒ 23