Page 29 - MU_9Sept67

September 2024 มหิดลสาร ๒๕๖๗ 29

ม.มหิ่ดลแนะออกกำาล้งกายแบบแอโรื่บ่ก

‘ต่อลมหิายใจและชื้ีว่ต’ ผู้้้ป่วยโรื่คพารื่�ก่นสิ่้น

ส่ัมภ�ษณ์์ และเข้ียนข้่�วัโดย ฐิตินวัต�รี ดิถีกั�รีุณ์
ภ�พัจ็�กัผู้้้ให้ส่ัมภ�ษณ์์

ในท�งอ�รีมณ์์และจ็ิตใจ็ “สุารื่โดปามีน” จ็ัดเป็็น “สุารื่แห่งคิวามสุุข”
แต่ในท�งรี่�งกั�ยและกั�รีเคลื�อนไหวั รีะดับำ “สุารื่โดปามีน” ที�ลดลง
อ�จ็หม�ยถ้ง “คิวามเสุี�ยง” ต่อกั�รีเกัิด “โรื่คิพื่ารื่์ก่นสุัน”
ผูู้้ชี่วยศิาสุตรื่าจารื่ย์ ดรื่. กภ.เฟ้� องฟ้า ขอบคิุณ อ�จ็�รีย์ป็รีะจ็ำ�
กัลุ่มส่�ข้�วัิช็�กั�ยภ�พับำำ�บำัด คณ์ะกั�ยภ�พับำำ�บำัด มห�วัิทย�ลัยมหิดล
ได้กัล่�วัถ้งอ�กั�รีส่ำ�คัญข้อง “โรื่คิพื่ารื่์ก่นสุัน” คือ “การื่เคิล่�อนไหวที�
ชี้าลง” ซึ่้�งมีส่�เหตุหลักัจ็�กักั�รีเส่ื�อมข้องเซึ่ลล์ส่มองที�ทำ�หน้�ที�ควับำคุม
กั�รีเคลื�อนไหวั ทำ�ให้จ็�กัผู้้้ที�เคยมีกั�รีเคลื�อนไหวัที�ป็กัติ โดยเฉุพั�ะ
ผู้้้ส่้งอ�ยุ ต้องป็รีะส่บำกัับำกั�รีเคลื�อนไหวัช็้� รี่วัมกัับำอ�กั�รีส่ั�นข้ณ์ะพัักั ผู้้้ชื้่วยศาสิ่ตรื่าจารื่ย� ดรื่. กภ.เฟื่่ �องฟื่้า ขอบค์ณั
อาจารีย์ปรีะจำากลุ่มสาขาวัิชิากายภาพับำาบัดั คณะกายภาพับำาบัดั
อ�กั�รีแข้็งเกัรี็ง ป็ัญห�กั�รีทรีงตัวั และกั�รีเดินที�ผู้ิดป็กัติโดยไม่รี้้ตัวั มหาวัิทยาลัยมหิดัล
เดิมพับำวั่� “โรื่คิพื่ารื่์ก่นสุัน” เกัิดจ็�กักั�รีเส่ื�อมข้องเซึ่ลล์ใน
เบำซึ่ัลแกังเกัลีย (Basal Ganglia) ที�ส่รี้�งส่�รี “โดปามีน” ทำ�ให้เกัิด
กั�รี “ขาดสุมดุล” ข้องวังจ็รีป็รีะส่�ทที�เป็็นส่่วันส่ำ�คัญในกั�รีกัรีะตุ้น การื่ออกกำาลังกายแบบแอโรื่บ่กสุำาหรื่ับผูู้้ป่วยโรื่คิพื่ารื่์ก่นสุันว่า คิวรื่ทำา
และยับำยั�งกั�รีเคลื�อนไหวัข้องรี่�งกั�ย แต่ป็ัจ็จ็ุบำันมีกั�รีค้นพับำเพัิ�มเติมวั่� อย่างต่อเน่�องรื่วม ๑๕๐ นาทีต่อสุัปดาห์ จากการื่ออกกำาลังกายวันละ
“คิวามเสุ่�อมของรื่ะบบปรื่ะสุาทอัตโนมัต่สุ่วนปลายที�คิวบคิุมการื่ ๓๐ – ๖๐ นาที จำานวน ๓ – ๕ วันต่อสุัปดาห์ นอกจากนี�คิวรื่ฝึก
เคิล่�อนไหวของลำาไสุ้” ซึ่้�งทำ�ให้เกัิด “อาการื่ท้องผูู้ก” อ�จ็เป็็น คิวามแข็งแรื่งของกล้ามเน่�อ การื่ทรื่งตัว คิวามคิล่องตัว ฝึกก่จกรื่รื่ม
หน้�งในส่ัญญ�ณ์เตือนถ้งอ�กั�รีเรีิ�มต้นข้อง “โรื่คิพื่ารื่์ก่นสุัน” ต่างๆ และยึดกล้ามเน่�อรื่่วมด้วย
“โรื่คิพื่ารื่์ก่นสุัน” มีอ�กั�รีแส่ดงที�แตกัต่�งกัันไป็ต�มรีะดับำควั�ม ตัวอย่างการื่ออกกำาลังกายผูู้้ป่วยสุูงวัยโรื่คิพื่ารื่์ก่นสุัน รื่ะยะต้น -
รีุนแรีงข้องโรีค ซึ่้�งกั�รีพัิจ็�รีณ์�ให้กั�รีรีักัษ� และกั�ยบำำ�บำัด ปานกลาง ซัึ�งเข้ารื่ับการื่บำาบัดด้วยปัญหาการื่เด่นที�ไม่คิล่องตัว
ด้วัย “การื่ออกกำาลังกาย” อ�จ็มีข้้อจ็ำ�กััดห�กัเกัิดอ�กั�รีโรีครี่วัมอื�น โดยเฉพื่าะอย่างย่�งเม่�อต้องหมุนหรื่่อเปลี�ยนท่ศิทาง จากการื่ให้ผูู้้ป่วย
เช็่น “คิวามดันโลห่ตสุูง” และ “โรื่คิหัวใจ” ได้ฝึกการื่เคิล่�อนไหว การื่ทรื่งตัว การื่เด่น ตลอดจนเพื่่�มคิวามแข็งแรื่ง
โดยกั�รีออกักัำ�ลังกั�ยนอกัจ็�กัจ็ะมีส่่วันช็่วัยให้ส่มองหลั�ง - ผู้่อนคิลายกล้ามเน่�อ ต่อเน่�อง ๔ – ๘ สุัปดาห์ พื่บว่าผูู้้ป่วยมีพื่ัฒนาการื่
“สุารื่โดปามีน” ให้จ็ิตใจ็เป็็นสุ่ข้ และเกัิดส่มดุลข้องวังจ็รีป็รีะส่�ทแล้วั ที�ดีขึ�น คิุณภาพื่การื่เด่นที�ดีขึ�น การื่หมุนตัวและก้าวเด่นเป็นธ์รื่รื่มชีาต่
ห�กัเป็็น “การื่ออกกำาลังกายแบบแอโรื่บ่ก” จ็ะดีต่อทั�งหัวัใจ็ และ มากขึ�น จนลดคิวามถีี�ในการื่เข้ารื่ับการื่ทำากายภาพื่บำาบัด และได้ใชี้เวลา
เส่รีิมส่มรีรีถภ�พัรี่�งกั�ยข้องผู้้้ป็่วัยให้มีกั�รีเคลื�อนไหวัที�ส่มดุลม�กัข้้�น ในการื่ทำาก่จกรื่รื่มรื่่วมกับคิรื่อบคิรื่ัวในวันหยุดได้อย่างมีคิวามสุุขมากขึ�น
จ็�กักั�รีศ้กัษ�พับำวั่� กั�รีฝ้ึกัเดินรี่วัมกัับำกั�รีใช็้ส่ื�อนำ� (cue) เคล็ดลับำกั�รีฝ้ึกัที�น่�ส่นใจ็ อ�ทิ กั�รีเพัิ�มควั�มกั้�วัหน้�ข้องกั�รีฝ้ึกั
หรีืออุป็กัรีณ์์ กั�รีฝ้ึกัเคลื�อนไหวัลมป็รี�ณ์แบำบำจ็ีน รีวัมทั�งกั�รีฝ้ึกั ทรีงตัวั ผู้่�นกั�รีจ็ินตน�กั�รีทำ�ท่�คล้�ยป็�ล้กับำอลข้้�งหน้� เพัื�อส่รี้�ง
เคลื�อนไหวัต�มจ็ังหวัะเพัลง ส่�ม�รีถช็่วัยฟั่� นฟั้ผู้้้ป็่วัยโรีคพั�รี์กัินส่ัน ควั�มเพัลิดเพัลินรีะหวั่�งกั�รีฝ้ึกัจ็ังหวัะและควั�มเรี็วัในกั�รีเดินโดย
ที�มีอ�กั�รีแรีกัเรีิ�ม กั่อนเกัิดอ�กั�รีรีุนแรีงได้ ใช็้เส่ียงกัำ�กัับำ ตลอดจ็นฝ้ึกัเป็ลี�ยนทิศท�งกั�รีเดินทั�งแบำบำกัำ�หนดจ็ุด
ด้วัยป็รีะส่บำกั�รีณ์์ตรีงท�งคลินิกัข้อง ผูู้้ชี่วยศิาสุตรื่าจารื่ย์ ดรื่. กภ. และไม่กัำ�หนดจ็ุด เพัื�อให้ส่อดคล้องกัับำส่ถ�นกั�รีณ์์ในช็ีวัิตป็รีะจ็ำ�วััน
เฟ้� องฟ้า ขอบคิุณ ได้นำ�ไป็ส่้่กั�รีค้นพับำวั่� กั�รีออกักัำ�ลังกั�ยส่ำ�หรีับำ ส่ำ�หรีับำกั�รีให้บำรีิกั�รีข้องศ้นย์กั�ยภ�พับำำ�บำัด คณ์ะกั�ยภ�พับำำ�บำัด
ผู้้้ป็่วัยโรีคพั�รี์กัินส่ันแบำบำแอโรีบำิกั ด้วัยกั�รีเดินบำนล้่วัิ�งไฟัฟั้� ห�กัควับำค้่ มห�วัิทย�ลัยมหิดล จ็ะจ็ัดโป็รีแกัรีมให้เฉุพั�ะผู้้้ป็่วัยโรีคพั�รี์กัินส่ัน ที�ได้รีับำ
กัับำกั�รีเดินบำนพัื�นรี�บำ จ็ะทำ�ให้กั�รีเดินข้องผู้้้ป็่วัยมีควั�มเป็็นธีรีรีมช็�ติ กั�รีตรีวัจ็วัินิจ็ฉุัยจ็�กัแพัทย์แล้วัเท่�นั�น
ม�กักัวั่�กั�รีให้ผู้้้ป็่วัยโรีคพั�รี์กัินส่ันฝ้ึกัเดินด้วัยล้่วัิ�งไฟัฟั้�เพัียงอย่�งเดียวั กั่อนม�เข้้�รีับำกั�รีป็รีะเมินส่มรีรีถภ�พัต�มรีะดับำควั�มรีุนแรีงข้อง
ซึ่้�งกั�รีเดินแบำบำธีรีรีมด� เป็็นกั�รีออกักัำ�ลังกั�ยแบำบำแอโรีบำิกั โรีคผู้่�น “คิู่ม่อ” ที�นับำเป็็นหน้�งในควั�มภ�คภ้มิใจ็ข้อง มห�วัิทย�ลัย
ที�ใช็้เพัียงรีองเท้�และเส่ื�อผู้้�แบำบำส่บำ�ยๆ โดยส่�ม�รีถทำ�ได้ทั�งในรี่ม มหิดล ผู้ลง�นโดยคณ์ะกั�ยภ�พับำำ�บำัด ในฐ�นะ “ปัญญาของแผู้่นด่น”
และกัล�งแจ็้ง ทั�งนี�กั�รีเดินแม้เป็็นวัิธีีกั�รีที�ง่�ย และป็รีะหยัด แต่อ�จ็ ต�มป็ณ์ิธี�นข้องมห�วัิทย�ลัยมหิดล โดยได้รีับำกั�รีจ็ดทะเบำียนทรีัพัย์ส่ิน
เป็็นป็ัจ็จ็ัยเส่ี�ยงต่อกั�รีล้มในกัลุ่มผู้้้ป็่วัยโรีคพั�รี์กัินส่ันรีะดับำควั�มรีุนแรีง ท�งป็ัญญ� ด้วัยกั�รีแกั้ไข้ป็ัญห�แบำบำ “Task Oriented Approach”
ป็�นกัล�ง หรีือค่อนข้้�งม�กั ต�มควั�มเคลื�อนไหวัที�ผู้ิดป็กัติแบำบำเฉุพั�ะจ็ุด
เมื�อเทียบำกัับำ “ธ์ารื่าบำาบัด” ที�แม้มีข้้อดีตรีงที�ใช็้ “นำา” ช็่วัยพัยุงข้้อต่อ โดยมุ่งด้แลสุ่ข้ภ�พัแบำบำองค์รีวัม เน้นกั�รีมีส่่วันรี่วัมข้องผู้้้ป็่วัย
และ “ลดแรื่งกรื่ะแทกขณะเคิล่�อนไหว” แต่ต้องอ�ศัยผู้้้เช็ี�ยวัช็�ญ เพัื�อให้เข้้�ถ้งเป็้�หม�ยข้องกั�รีทำ�บำำ�บำัดอย่�งยั�งยืน ติดต่อนัดหม�ย
ช็่วัยด้แล ทำ�ให้มีค่�ใช็้จ็่�ยที�ส่้งกัวั่� เส่ี�ยงต่อกั�รีลื�นล้มรีะหวั่�งกั�รี เพัื�อเข้้�รีับำบำรีิกั�รีได้ที� ศ้นย์กั�ยภ�พับำำ�บำัด คณ์ะกั�ยภ�พับำำ�บำัด เพ่�อสิ่์ขภาพ
ข้้�นลงส่รีะ ส่ำ�ลักันำ�รีะหวั่�งฝ้ึกั หรีือติดเช็ื�อที�ผู้ิวัหนังห�กัเป็็นแผู้ล มห�วัิทย�ลัยมหิดล ศ�ล�ย� โทรี. ๐-๒๔๔๑-๕๔๕๐ และที�
อย่างไรื่ก็ดี Parkinson Foundation แห่งสุหรื่าชีอาณาจักรื่ รื่่วมกับ ศ้นย์กั�ยภ�พับำำ�บำัด ป็ิ� นเกัล้� คณ์ะกั�ยภ�พับำำ�บำัด มห�วัิทย�ลัยมหิดล
The American College of Sports and Medicine ได้แนะนำา โทรี. ๐๖-๓๕๒๐-๕๑๕๑