Page 19 - MU_11nov66
P. 19
มหิดลสาร ๒๕๖๖
November 2023 19
ม.มหิิดลสร้าง ‘นักวิทย์พลเมือง’ เสริม ‘พลังเปลี�ยนโลก’
สิัมภาษณ์และเข้ียนัข้่าวโด็ย ฐ่ต่รัตนั์ เด็ชพิ่รหม
ข้อบคุณภาพิ่จาก SH
ข้�อม้ลจากสิำานัักงานันัโยบายและ เซลเซียสิที�กำาลังใกล�เข้�ามาทุกที ด็�วยการ
แผู้นัทรัพิ่ยากรธิรรมชาต่และสิ่�งแวด็ล�อม ต่ด็ตามเพิ่ียงตัวเลข้ที�ประเม่นัด็�วย
(สิผู้.) ซึ�งเป็นัหนั่วยงานัในัสิังกัด็กระทรวง กระบวนัการทางว่ทยาศึาสิตร์จะไม่เก่ด็
ทรัพิ่ยากรธิรรมชาต่และสิ่�งแวด็ล�อม ประโยชนั์อันัใด็เลย หากข้าด็ความเข้�าใจ
ตั�งแต่ปี พิ่.ศึ. ๒๕๖๒ เคยได็�ชี�แจง เพิ่่�อการปรับตัว และลงม่อป้องกันัเสิียตั�งแต่
เพิ่่�อทำาความเข้�าใจเร่�องการร�อนัข้ึ�นัข้องโลก วันันัี� ทุกคนัสิามารถทำาหนั�าที� “นักว่ทย์
ที� ๑.๕ องศึาเซลเซียสิว่า จะสิ่งผู้ลกระทบ พลเม่อง” (Citizen Scientists) เพิ่่�อร่วม
ต่อความเสิี�ยงจากการเก่ด็ภัยธิรรมชาต่ เฝี้าระวังการเปลี�ยนัแปลงทางสิ่�งแวด็ล�อม
และความผู้ันัผู้วนัต่อระบบต่างๆ ข้องมนัุษย์ ข้องโลกได็�
โดยหากอุณิหภ่ม่โลกในปัจจุบันยังคง ซึ�งการจัด็การสิ่�งแวด็ล�อมที�ยั�งย่นั
สิ่่งขึ�น คาดว่าภายในปี พ.ศิ. ๒๕๗๓ สิำาคัญ่ที� “การื่วางโครื่งสิ่รื่้างทางสิ่ังคม”
หรื่่อในอีก ๗ ปีข้างหน้า อุณิหภ่ม่โลก เพิ่่�อรับม่อกับว่กฤต่การณ์จากการเปลี�ยนัแปลง
จะรื่้อนขึ�นเก่น ๑.๕ องศิาเซลเซียสิ่ ในขณิะที� ข้องสิภาพิ่ภ้ม่อากาศึ อุปสิ่รื่รื่คสิ่ำาคัญ
อาจารื่ย์ ดีรื่.จิดีาภา คุ้มกลาง
เม่�อเรื่็วๆ นี�องค์การื่อุติุน่ยมว่ทยาโลก สิ่่วนหนึ�งเก่ดจากปัญหาด้าน “การื่สิ่่�อสิ่ารื่
อาจารย์ประจำาหลักสิ้ตรศึึกษาศึาสิตรด็ุษฎีีบัณฑ์่ต
ได้ออกมาปรื่ะเม่นเวลาของการื่เก่ด ว่ทยาศิาสิ่ติรื่์” (Science Communications) สิาข้าสิ่�งแวด็ล�อมศึึกษา ภาคว่ชาศึึกษาศึาสิตร์
คณะสิังคมศึาสิตร์และมนัุษยศึาสิตร์ มหาว่ทยาลัยมห่ด็ล
ปรื่ากฏการื่ณิ์ดังกล่าวขึ�นใหม่ว่า อาจเก่ด ที�มักแสิ่ดงข้อม่ลทางด้านว่ทยาศิาสิ่ติรื่์
เรื่็วขึ�น ๓ ปี หรื่่อภายในปี พ.ศิ. ๒๕๗๐ แบบ “เฉพาะสิ่่วน” ทำาให้ผ่้คนสิ่่วนใหญ่ “อนาคติของโลก” แติ่เพียงฝุ่่ายเดียวจะย่�งไป
หากโลกยังคงไม่สิ่ามารื่ถยับยั�งการื่ปล่อย ในปัจจุบันยังคงมองไม่เห็นปัญหาใน สิ่รื่้าง “ความกดดัน” มากกว่าความรื่่้สิ่ึก
ก๊าซเรื่่อนกรื่ะจกได้อย่างจรื่่งจัง “ภาพรื่วม” ว่ามีความสิ่ำาคัญรื่่วมกัน “รื่ับผ่ดชอบติ่อโลก” ซึ�งในความเป็นจรื่่งแล้ว
มากเพียงใด จึงยังไม่เก่ด็ความตระหนััก การื่รื่ับม่อกับความเปลี�ยนแปลงของโลก
ใสิ่ใจต่อปัญ่หาเท่าที�ควร ถึงเวลาแล�วที� ถ่อเป็นหน้าที�ของทุกคน
ทุกคนัต�องต่�นัตัวลุกข้ึ�นัมาสิวมว่ญ่ญ่าณ การสิ่�อสิารว่ทยาศึาสิตร์ที�ได็�ประสิ่ทธิ่ภาพิ่
“นักว่ทย์พลเม่อง” สิร�างอนัาคตให�กับโลก เพิ่่�อให�เก่ด็ความร้�ความเข้�าใจ และตระหนััก
ตัวอย่างการออกแบบก่จกรรมเพิ่่�อสิ่งเสิร่ม ในัปัญ่หาโลกร�อนั จะต�องใช�ทักษะการ
ให�เยาวชนัได็�ฝีึกเป็นั “นักว่ทย์พลเม่อง” สิ่�อสิารด็�วยภาษาที�เข้�าใจง่าย จากการ
โด็ยใช�ทักษะ “การื่ค่ดเช่งว่เครื่าะห์” (Critical ลงพิ่่�นัที�สิำารวจเก็บข้�อม้ลที�ผู้่านัมาพิ่บว่า
Thinking) ได็�แก่ การเปิด็โอกาสิให�เยาวชนัได็� เยาวชนัสิ่วนัใหญ่่มีความเข้�าใจในัปัญ่หา
“วาดภาพแห่งอนาคติ” หากโลกเก่ด็การ ข้องโลกร�อนัที�สิ่งผู้ลกระทบต่อการด็ำาเนั่นั
เปลี�ยนัแปลงในัวันัข้�างหนั�า จะเตรียม ชีว่ตเป็นัอย่างด็ี แต่ยังคงไม่แนั่ใจว่าจะ
การรับม่ออย่างไร หร่ออาจจัด็ทำาเป็นั ออกแบบชีว่ต หร่อปรับตัวอย่างไรให�เท่าทันั
“บัติรื่ภาพ” เพิ่่�อฝีึกจ่นัตนัาการ และลำาด็ับ ซึ�งการเปิด็โอกาสิให�เยาวชนัที�มีความสินัใจ
ความค่ด็ สิ้่การแก�ไข้ปัญ่หาที�เช่�อมโยง ด็�านัเด็ียวกันั ได็� “พ่ดภาษาเดียวกัน”
ด็�วยเหตุและผู้ล โด็ยจะไม่มีการชี�ถ้ก ร่วมทำาก่จกรรมจ่ตอาสิา และสิร�างเคร่อข้่าย
อาจารื่ย์ ดีรื่.ธิีรื่พัฒน์ อังศุชวิาล
หร่อผู้่ด็ เพิ่่�อเปิด็โอกาสิให�เยาวชนัที�ร่วม จะทำาให�เก่ด็การสิ่�อสิารที�สิร�างสิรรค์สิ้่
อาจารย์ประจำาภาคว่ชาสิังคมศึาสิตร์
คณะสิังคมศึาสิตร์และมนัุษยศึาสิตร์ มหาว่ทยาลัยมห่ด็ล
ก่จกรรมได็�แสิด็งความค่ด็ได็�อย่างเต็มที� “พลังเปลี�ยนโลก” ได็�ต่อไป
อาจารื่ย์ ดรื่.จ่ดาภา คุ้มกลาง อาจารย์
อาจารื่ย์ ดรื่.ธ์ีรื่พัฒน์ อังศิุชวาล ประจำาหลักสิ้ตรศึึกษาศึาสิตรด็ุษฎีีบัณฑ์่ต
Special Scoop
อาจารย์ประจำาภาคว่ชาสิังคมศึาสิตร์ สิาข้าสิ่�งแวด็ล�อมศึึกษา ภาคว่ชาศึึกษาศึาสิตร์
คณะสิังคมศึาสิตร์และมนัุษยศึาสิตร์ คณะสิังคมศึาสิตร์และมนัุษยศึาสิตร์
มหาว่ทยาลัยมห่ด็ล เช่�อว่า การเฝี้ารอด็้ มหาว่ทยาลัยมห่ด็ล ชี�ว่า การื่ฝุ่ากความหวัง
ปรากฏิการณ์โลกร�อนัเก่นั ๑.๕ องศึา ให้เยาวชนคนรืุ่่นใหม่รื่ับผ่ดชอบติ่อ
