Page 16 - MU_11nov66

16 มหิดลสาร ๒๕๖๖ November 2023

ม.มหิิดลต่อยอดพัฒนาส่ตรอาหิารทางการแพทย์

ต่อชีวิิตผู่้ป�วิยเดี็กเมตาบอลิซ่ึมบกพรื่่อง

สิัมภาษณ์และเข้ียนัข้่าวโด็ย ฐ่ต่รัตนั์ เด็ชพิ่รหม
ภาพิ่จากผู้้�ให�สิัมภาษณ์

โปรตีนัเป็นัสิารอาหารที�มีความจำาเป็นั การรักษาที�สิำาคัญ่ข้องโรคกลุ่มนัี� ได็�แก่
ต่อร่างกายในัทุกเพิ่ศึทุกวัย โด็ยโปรตีนั การให�การรักษาทางด็�านัโภชนัาการ
ประกอบข้ึ�นัจากกรด็อะม่โนั (amino acid) ผู้้�ป่วยโรคเหตุบกพิ่ร่องทางเมตาบอล่ซึม
ในัธิรรมชาต่ที�มีอย้่ ๒๐ ชนั่ด็ ซึ�งแตกต่าง ข้องกรด็อ่นัทรีย์นัี� จำาเป็นัต�องได็�รับโปรตีนั
กันัไปตามชนั่ด็ข้องโปรตีนั กรด็อะม่โนัมีทั�ง จากอาหารเพิ่่�อการเจร่ญ่เต่บโต และใช�
กรด็อะม่โนัจำาเป็นัซึ�งร่างกายสิังเคราะห์เอง ในัการทำางานัข้องร่างกาย แต่ต�องจำากัด็
ไม่ได็� และกรด็อะม่โนัไม่จำาเป็นั ซึ�งร่างกาย การได็�รับกรด็อะม่โนัที�เป็นัปัญ่หา ได็�แก่
สิามารถสิังเคราะห์เองได็� เม่�อเราก่นัอาหาร ล่วซีนั ไอโซล่วซีนั และ วาลีนั เพิ่่�อไม่
ที�มีโปรตีนัเข้�าไปแล�ว ร่างกายจะมีการย่อย ให�ก่อให�เก่ด็อาการข้องความเป็นัพิ่่ษ
และด็้ด็ซึมกรด็อะม่โนั และมีกระบวนัการ อย่างไรก็ตาม การก่นัอาหารโปรตีนั
เมตาบอล่ซึมทำาให�กรด็อะม่โนัเหล่านัั�นัทำา ในัธิรรมชาต่ ไม่สิามารถควบคุมปร่มาณ
หนั�าที�ที�จำาเป็นัต่างๆ ในัร่างกายได็�ตามปกต่ กรด็อะม่โนัด็ังกล่าวได็� จึงจำาเป็นัต�องก่นั
อย่างไรก็ตาม มีโรคบางชนั่ด็ที�ทำาให� อาหารควบค้่กับ “อาหารื่ทางการื่แพทย์ ผู่้ช่วิยศาสตรื่าจารื่ย์ ดีรื่. แพทย์หญ่ิงอรื่พรื่ ดีำารื่งวิงศ์ศิรื่ิ
หัวหนั�าสิาข้าโภชนัาว่ทยา ภาคว่ชากุมารเวชศึาสิตร์
กระบวนัการเมตาบอล่ซึมข้องกรด็อะม่โนั พ่เศิษ” ที�ผู้ล่ตข้ึ�นัเพิ่่�อใช�รักษาโรคอย่าง คณะแพิ่ทยศึาสิตร์โรงพิ่ยาบาลรามาธิ่บด็ี
มหาว่ทยาลัยมห่ด็ล
ไม่สิามารถด็ำาเนั่นัไปได็�ตามปกต่ เช่นั จำาเพิ่าะเจาะจง ในัสิัด็สิ่วนัที�เหมาะสิม
“โรื่คเหติุบกพรื่่องทางเมติาบอล่ซึม ภายใต�การด็้แลข้องแพิ่ทย์ผู้้�เชี�ยวชาญ่ เพิ่่�อใช�รักษาผู้้�ป่วยโรคเหตุบกพิ่ร่องทาง
ของกรื่ดอ่นทรื่ีย์” ซึ�งเป็นัความผู้่ด็ปกต่ การรักษาผู้้�ป่วยกลุ่มโรคเหตุบกพิ่ร่อง เมตาบอล่ซึมข้องกรด็อ่นัทรีย์ที�สิามารถ
ทางพิ่ันัธิุกรรม โรื่คในกลุ่มนี�เป็นโรื่คที�พบ ทางเมตาบอล่ซึมข้องกรด็อ่นัทรีย์ ตั�งแต่ ผู้ล่ตและใช�ในัประเทศึไทย และมีราคา
ได้น้อยมาก จัดอย่่ในกลุ่มโรื่คหายาก (rare ในัอด็ีตถึงปัจจุบันัในัประเทศึไทย ยังไม่มี ที�เหมาะสิม เพิ่่�อให�มีความยั�งย่นั และ
disease) พบการื่เก่ดโรื่ค ๑ ในปรื่ะชากรื่ ผู้ล่ตภัณฑ์์อาหารทางการแพิ่ทย์พิ่่เศึษ ความมั�นัคงทางด็�านัอาหารสิำาหรับผู้้�ป่วย
๒๕,๐๐๐ รื่าย เป็นความผ่ดปกติ่ของ ใช�ภายในัประเทศึ แต่ได็�รับการบร่จาค กลุ่มนัี� จึงได็�ด็ำาเนั่นั “โครื่งการื่พัฒนา
กรื่ะบวนการื่เมติาบอล่ซึมของกรื่ดอะม่โน จากต่างประเทศึเข้�ามาใช�เป็นัระยะ ซึ�งสิ่ง สิ่่ติรื่อาหารื่ทางการื่แพทย์สิ่ำาหรื่ับ
ที�มีช่�อว่า ล่วซีน ไอโซล่วซีน และ วาลีน มักมี ผู้ลให�เก่ด็ความไม่แนั่นัอนั มีความเสิี�ยง รื่ักษาผ่้ป่วยเด็ กโรื่คเหติุบกพรื่่อง
อาการื่ติั�งแติ่ในช่วงแรื่กเก่ด เน่�องจาก ต่อการเก่ด็ความข้าด็แคลนัผู้ล่ตภัณฑ์์ ทางเมติาบอล่ซึมของกรื่ดอ่นทรื่ีย์”
รื่่างกายไม่สิ่ามารื่ถจัดการื่กับกรื่ดอะม่โน ในัช่วงสิถานัการณ์ว่กฤต่ต่างๆ เช่นั โครื่งการื่นี�เป็นการื่พัฒนาติ่อยอด
ที�ได้รื่ับจากการื่ก่นนมได้ ก่อให้เก่ดสิ่ารื่ เหตุการณ์นัำาท่วมใหญ่่ การระบาด็ข้องโรค จากแนวความค่ดของ นางสิ่าวสิุ่ธ์่ดา
ที�เป็นพ่ษ สิ่่งผลให้มีอาการื่ทางสิ่มอง COVID-19 เป็นัต�นั สิ่งผู้ลต่อการรักษา ชาติ่วุฒ่นันท์ นักศิึกษาปรื่่ญญาเอก
เช่น ซึม ชัก ติัวอ่อน หรื่่อรื่่างกายมีกล่�น และอาการข้องผู้้�ป่วยเป็นัอย่างมาก จากสิ่ถาบันโภชนาการื่ มหาว่ทยาลัย
ผ่ดปกติ่ที�เก่ดจากสิ่ารื่ที�เป็นพ่ษเหล่านั�น ผ่้ช่วยศิาสิ่ติรื่าจารื่ย์ ดรื่. แพทย์หญ่ง มห่ดล ที�ค่ดค้นหาอาหารื่ที�มีกรื่ดอะม่
ผู้้�ป่วยบางรายที�มีอาการรุนัแรง สิ่งผู้ลให� อรื่พรื่ ดำารื่งวงศิ์ศิ่รื่่ หัวหนั�าสิาข้าโภชนัา โนล่วซีน ไอโซล่วซีน และ วาลีน ติำา
เก่ด็ภาวะสิมองพิ่่การ หร่อเสิียชีว่ตได็� ในัราย ว่ทยา ภาคว่ชากุมารเวชศึาสิตร์ คณะ จนได้เป็น “นวัติกรื่รื่มอาหารื่ติ้นแบบ”
ที�โรคมีความรุนัแรงไม่มาก อาจมีอาการ แพิ่ทยศึาสิตร์โรงพิ่ยาบาลรามาธิ่บด็ี ที�ใช้วัติถุด่บสิ่ำาคัญจาก “เมล็ดทานติะวัน”
เกี�ยวกับพิ่ัฒนัาการล่าช�า อาเจียนับ่อย มหาว่ทยาลัยมห่ด็ล และทีมผู้้�ว่จัย จึงมี และ “กรื่ะเพาะปลา” และนำามาทดลอง
โด็ยมักจะเก่ด็อาการในัช่วงแรกข้องชีว่ต แนัวค่ด็ที�จะพิ่ัฒนัาผู้ล่ตภัณฑ์์โปรตีนั ใช้จรื่่งในผ่้ป่วย การื่ศิึกษานี�ได้รื่ับการื่ติีพ่มพ์

Research Excellence