Page 10 - MU_12Dec66

10 มหิดลสาร ๒๕๖๖ December 2023

ม.มหิิดลค้นพบั “พืชจัิ�วิ” บัำาบััดโลหิะหินักครั�งแรก

สูัมภาษณ์ และเข้ียน์ข้่าว้โดย ฐิติรัตน์์ เดชื้พิรหิม
ข้อบคุณภาพิจาก NA

ใน์ว้ัน์ที�โลกร้อน์ระอุ จน์ “สิ่ีเขียว” เริ�มหิายไปจากโลก
ว้่ากัน์ว้่า ถ้า “มอสิ่สิ่์” ซี้�งเป็น์พิืชื้ข้น์าดเล็ก ไม่มีท่อลำาเลียง
ที�เคยพิบโดยทั�ว้ไปใน์ธิรรมชื้าติสููญหิายไปจากโลก อาจหิมายถ้ง
“หายนะ” ที�มีต่อโลกด้ว้ยใน์ที�สูุด
ด้ว้ยการค้น์พิบครั�งแรก โดย โครงการจัดตั�งว้ิทยาเข้ต
น์ครสูว้รรค์ มหิาว้ิทยาลัยมหิิดล ถ้งคุณสูมบัติอัน์น์่ามหิัศจรรย์ข้อง
“มอสิ่สิ่์ทองแดง” (Rare copper moss; Scopelophila
cataractae) ซี้�งเป็น์ชื้น์ิดมอสูสู์หิายาก ที�สูามารถใชื้้
ใน์การบำาบัดโลหิะหิน์ัก เชื้ื�อมั�น์ว้่าจะสูามารถแปรเปลี�ยน์เป็น์
พิลังชื้่ว้ยต่อชื้ีว้ิตมน์ุษย์ - ชื้ีว้ิตโลกได้ต่อไป
รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.วีรื่ะเดชี มีอ่นเก่ด อาจารย์ประจำา
หิลักสููตรว้ิทยาศาสูตรมหิาบัณฑ์ิต สูาข้าว้ิชื้าเทคโน์โลยี รื่องศาสตรื่าจารื่ย์์ ดรื่.วีรื่ะเดช มีอินเกิด
อาจารย์ประจำาหิลักสููตรว้ิทยาศาสูตรมหิาบัณฑ์ิต
เกษตรและสูิ�งแว้ดล้อม โครงการจัดตั�งว้ิทยาเข้ตน์ครสูว้รรค์
สูาข้าว้ิชื้าเทคโน์โลยีเกษตรและสูิ�งแว้ดล้อม
มหิาว้ิทยาลัยมหิิดล ได้กล่าว้ถ้งการค้น์พิบพิืชื้จิ�ว้ “มอสิ่สิ่์ โครงการจัดตั�งว้ิทยาเข้ตน์ครสูว้รรค์ มหิาว้ิทยาลัยมหิิดล
ทองแดง” ที�สูามารถใชื้้ใน์การบำาบัดโลหิะหิน์ัก จน์ได้รับการตีพิิมพิ์
ใน์ว้ารสูารว้ิชื้าการน์าน์าชื้าติหิลายครั�งใน์เว้ลาต่อมาว้่า โดยได้ โดยทีมว่จัยยังดำาเน่นงานว่จัยเพ่�อตรื่วจสิ่อบศิักยภาพ
ค้นพบขณ์ะลงพ่�นที�ภาคสิ่นามบรื่่เวณ์นำาตก - ลำาธ์ารื่ วัดผู้าลาด ของมอสิ่สิ่์อีกหลายชีน่ด ในพ่�นที�ลุ่มนำาแม่ตาว อำาเภอแม่สิ่อด
ดอยสิุ่เทพ จังหวัดเชีียงใหม่ พรื่้อมนักว่จัยมหาว่ทยาลัยเชีียงใหม่ จังหวัดตาก ซีึ�งมีรื่ายงานการื่ปนเป้� อนแคดเมียม และสิ่ังกะสิ่ี
นำาโดย อาจารื่ย์ ดรื่.นรื่่นทรื่์ พรื่่นทรื่ากุล เป็นรื่ะยะเวลาหลายสิ่่บปี จากการื่สิ่ำารื่วจ ยังพบมอสิ่สิ่์ชีน่ด
รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.วีรื่ะเดชี มีอ่นเก่ด เล่าว้่า ได้เก็บตัว้อย่าง Bryum coronatum ที�สิ่ะสิ่มปรื่่มาณ์สิ่ังกะสิ่ีในเน่�อเย่�อมากกว่า
มอสูสู์ทองแดง มาศ้กษาต่อใน์หิ้องปฏิิบัติการเพิื�อดูโครงสูร้าง ๓๐๐,๐๐๐ ม่ลล่กรื่ัม/ก่โลกรื่ัม และ Philonotis thwitessii
และโอกาสูการน์ำาไปใชื้้ประโยชื้น์์ โดยพิบว้่ามอสูสู์ทองแดง สิ่ะสิ่มปรื่่มาณ์แคดเมียมถ่ึง ๕๐ ม่ลล่กรื่ัม/ก่โลกรื่ัม ซีึ�งเหมาะ
แม้จะจัดเป็น์ “พ่ชีจ่�ว” แต่ก็มีคว้ามทน์ทาน์ ปรับตัว้ได้ และ ในการื่นำามาใชี้เป็นพ่ชีบำาบัดโลหะหนัก และดัชีนีชีีวภาพได้
สูามารถใชื้้บำาบัดโลหิะหิน์ักชื้น์ิดต่างๆ อาทิ ทองแดง และ น์อกจากน์ี� การค้น์พิบครื่่สิ่ต์มาสิ่มอสิ่สิ่์ Christmas Moss
แคดเมียม เป็น์ต้น์ น์อกจากน์ี�ยังสูามารถน์ำาไปใชื้้เป็น์ดัชื้น์ี (Vesicularia montagnei) ยังเป็น์พิืชื้จิ�ว้ที�สูามารถใชื้้ประโยชื้น์์
ชื้ีว้ภาพิเพิื�อประเมิน์ผลกระทบมลภาว้ะที�เกิดข้้�น์จากมน์ุษย์ ใน์เชื้ิงเศรษฐกิจ โดยสูามารถปลูกข้ยายพิัน์ธิุ์ได้ใน์ปริมาณมาก
เน่�องด้วยมอสิ่สิ่์ทองแดง มีโครื่งสิ่รื่้างที�ไรื่้ผู้นังเคล่อบเซีลล์ จ้งสูามารถน์ำามาใชื้้ตกแต่งอาคาร สูถาน์ที� และน์ำาตกเพิื�อใหิ้เกิด
จึงทำาให้สิ่ามารื่ถ่ดูดดึงเอาโลหะหนัก และสิ่ะสิ่มเข้าไปเก็บไว้ ทัศน์ียภาพิที�สูว้ยงาม โดยที�ผ่าน์มา มหิาว้ิทยาลัยมหิิดล
ในเซีลล์ได้เป็นจำานวนมากถ่ึงปรื่ะมาณ์ ๑ หม่�นม่ลล่กรื่ัม โครงการจัดตั�งว้ิทยาเข้ตน์ครสูว้รรค์ ได้จัดบริการว้ิชื้าการถ่ายทอด
ต่อ ๑ ก่โลกรื่ัม (ม่ลล่กรื่ัม/ก่โลกรื่ัม) ซีึ�งถ่่อว่ามีศิักยภาพสิู่งกว่า องค์คว้ามรู้สูู่ประชื้าชื้น์ชื้าว้น์ครสูว้รรค์ และผู้สูน์ใจ ใหิ้ได้เรียน์รู้
พ่ชีที�มีขนาดใหญ่กว่า ถ้งว้ิธิีการเพิาะเลี�ยงเน์ื�อเยื�อข้ยายพิัน์ธิุ์ “พ่ชีจ่�ว” เพิื�อสูร้างรายได้
และคว้ามยั�งยืน์ใหิ้แก่ชืุ้มชื้น์
ก่อน์ที�คว้ามหิว้ังสูุดท้ายข้องโลกจะหิายไป เพิียงร่ว้มสูร้าง
พิื�น์ที�สูีเข้ียว้ทดแทน์สูิ�งที�ข้าดหิาย เชื้ื�อว้่าอน์าคตข้องโลก
อาจกอบกู้ได้จาก “พ่ชีจ่�ว”
มหิาว้ิทยาลัยมหิิดล พิร้อมมอบองค์คว้ามรู้ที�เป็น์ประโยชื้น์์
และใชื้้ได้จริง เพิื�อร่ว้มสูร้างโลกสูีเข้ียว้ คืน์ชื้ีว้ิตใหิ้กับธิรรมชื้าติ
เพิื�อการดำารงอยู่ข้องทุกชื้ีว้ิต

Research Excellence