Page 15 - MU_06June68

June 2025 มหิดลสาร ๒๕๖๘ 15

มะเรื่็งปากมดล้ก : โรื่คุใกล�ต่วที�ผู้้�หิญิิงคุวรื่รื่้�

ผูู้�ช่วยึศาสตราจารยึ์ ดร.จรรยึา จ่นทร์ผู้่อง
ภาคุวิชากิารพัยึาบาลสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยึา คุณะพัยึาบาลศาสตร์
มหิาวิทยึาล่ยึมหิิดล

“มะเรื่็งปากมดลูก” เป็นหินึ�งในโรคุที�ผูู้�หิญิิงไทยึคุวรตระหิน่กิและ
ใหิ�คุวามสำาคุ่ญิ เพัราะเป็นโรคุมะเร็งที�พับได�บ่อยึที�สุดในระบบส่บพั่นธุ์
และทำาใหิ�มีผูู้�เสียึชีวิตจำานวนมากิในแต่ละปี โดยึข�อมูลจากิคุณะ
แพัทยึศาสตร์ศิริราชพัยึาบาลพับว่า มีผูู้�ป่วยึโรคุมะเร็งปากิมดลูกิท่�ง
ในระยึะเริ�มต�นและระยึะลุกิลามมีผูู้�ป่วยึเข�าร่บกิารร่กิษาจำานวน
๔๐๐-๕๐๐ คุนต่อปี โรคุนี�เกิิดจากิเช่�อไวร่สชนิดหินึ�งที�เรียึกิว่า HPV
(Human Papilloma Virus) ซึ�งไวร่ส HPV มีมากิกิว่า ๒๐๐ สายึพั่นธุ์
ผู้้�ช่่วยึศาสตรื่าจารื่ยึ์ ดรื่.จรื่รื่ยึา จ่นทรื่์ผู้่อง
แบ่งออกิเป็น ๒ กิลุ่มหิล่กิ ได�แกิ่ ภาควิชากิารพื่ยั่าบาลสุูติิศาสุติร์-นรีเวชวิทยั่า คณะพื่ยั่าบาลศาสุติร์ มหัาวิทยั่าลัยั่มหัิดูล
- กิลุ่มที�มีคุวามเสี�ยึงน�อยึ : เช่�อในกิลุ่มนี�จะไม่ทำาใหิ�เกิิดโรคุร�ายึแรง
แต่บางสายึพั่นธุ์อาจทำาใหิ�เกิิดหิูดบริเวณอว่ยึวะเพัศ ทวารหิน่กิ
ระยึะที� ๑ ตรวจพับเซลล์ผู้ิดปกิติที�ปากิมดลูกิ ร่กิษาโดยึกิารผู้่าต่ด
ปากิหิร่อลำาคุอได�
และร่กิษาเฉพัาะจุด
- กิลุ่มที�มีคุวามเสี�ยึงมากิ : มีอยึู่หิลายึสายึพั่นธ์ด�วยึกิ่น โดยึเฉพัาะ
ระยึะที� ๒ เซลล์เริ�มลุกิลามหิร่อมีขนาดใหิญิ่ขึ�น ภายึในปากิมดลูกิ
สายึพั่นธ์ที�๑๖ และ ๑๘ ทำาใหิ�เกิิดโรคุมะเร็งปากิมดลูกิได�มากิที�สุด
หิร่อช่องคุลอด ยึ่งสามารถใช�วิธีผู้่าต่ดในกิารร่กิษาได�
กิารได�ร่บเช่�อ HPV ส่วนใหิญิ่เกิิดจากิพัฤติกิรรมเสี�ยึงของกิารมีเพัศ
ระยึะที� ๓ โรคุเริ�มลุกิลามผู้่านต่อมนำาเหิล่องไปยึ่งอว่ยึวะต่าง ๆ
ส่มพั่นธ์ เช่น เริ�มมีเพัศส่มพั่นธ์ต่�งแต่อายึุน�อยึ มีคุู่นอนหิลายึคุน
ข�างเคุียึง ต�องใช�กิารทำาเคุมีบำาบ่ด และฉายึแสง
หิร่อเปลี�ยึนคุู่นอนบ่อยึ ๆ ไม่ใช�ถุงยึางอนาม่ยึในกิารป้องกิ่น มีรสนิยึม
ระยึะที� ๔ เช่�อมะเร็งแพัร่กิระจายึไปอว่ยึวะอ่�น เช่น ปอด ต่บ
เพัศส่มพั่นธ์แบบกิลุ่มหิร่อแบบสวิงกิิ�ง (Swinging) นอกิจากินี�
แพัทยึ์จะเน�นใช�กิารร่กิษาแบบประคุ่บประคุอง
ยึ่งมีปัจจ่ยึอ่�นที�มีผู้ลต่อกิารเป็นมะเร็งปากิมดลูกิด�วยึ เช่น สภาพัแวดล�อม
วิธีสำาคุ่ญิในกิารป้องกิ่นมะเร็งปากิมดลูกิ ปัจจุบ่นนิยึมใช�กิารตรวจ
ที�เปลี�ยึนไปมีผู้ลต่อคุวามเคุรียึด จะเป็นต่วกิระตุ�นฮอร์โมนใหิ�เพัิ�ม
คุ่ดกิรองและฉีดว่คุซีน HPV โดยึกิารตรวจมีหิลายึวิธี ได�แกิ่
ปริมาณมากิขึ�น ภูมิคุุ�มกิ่นที�อ่อนแอของร่างกิายึ เป็นต�น
- กิารตรวจเซลล์ปากิมดลูกิด�วยึวิธีทางเซลล์วิทยึา หิร่อแป๊ปสเมียึร์
(Pap smear) ซึ�งแพัทยึ์จะทำากิารตรวจหิาเซลล์ที�ผู้ิดปกิติ ซึ�งเป็นวิธี
แบบด่�งเดิม หิากิมีคุวามผู้ิดปกิติกิ็จะทำากิารร่กิษาตามคุวามผู้ิดปกิติ
ของรอยึโรคุต่อไป
- กิารตรวจคุ่ดกิรองด�วยึกิารใช�นำายึาหิร่อสารเคุมี (Liquid Base
Cytology) เป็นวิธีกิารที�มีคุวามแม่นยึำา ช่วยึใหิ�สามารถคุ�นหิาเซลล์มะเร็ง
ได�ดีขึ�นกิว่าวิธีด่�งเดิม
- กิารตรวจหิาเช่�อ HPV โดยึตรง เป็นกิารตรวจหิาไวร่สสายึพั่นธุ์
ที�มีคุวามเสี�ยึงสูง เหิมาะกิ่บกิลุ่มอายึุ ๓๐ ปีขึ�นไป กิารตรวจวิธีนี�มี
ข�อดีคุ่อ แพัทยึ์สามารถใหิ�กิารดูแลร่กิษาเซลล์ปากิมดลูกิที�ผู้ิดปกิติ
ได�ตรงจุด แต่ข�อเสียึคุ่อ ผูู้�ป่วยึจะมีคุ่าใช�จ่ายึเพัิ�มสูงขึ�น
นอกิจากินี� กิระทรวงสาธารณสุขยึ่งส่งเสริมใหิ�ผูู้�หิญิิงอายึุ ๒๕–๓๐ ปี
อากิารที�คุวรรู�สำาหิร่บโรคุมะเร็งปากิมดลูกิคุ่อ ในระยึะเริ�มต�น ตรวจคุ่ดกิรองด�วยึตนเอง (Self HPV Sampling) ด�วยึกิารเกิ็บต่วอยึ่าง
ของโรคุ ม่กิไม่มีอากิารผู้ิดปกิติมากิเท่าไร ทำาใหิ�ตรวจพับได�ยึากิ ต�องอาศ่ยึ สารคุ่ดหิล่�งจากิช่องคุลอดเพั่�อตรวจหิาเช่�อ HPV ซึ�งสะดวกิและมี
กิารตรวจคุ่ดกิรองจึงจะทราบ ส่วนในระยึะลุกิลามจะมีข�อส่งเกิต ประสิทธิภาพั “มะเรื่็งปากมดลูก” แม�จะดูเป็นโรคุร�ายึแรง แต่เราสามารถ
หิลายึอยึ่าง เช่น ตกิขาวปริมาณมากิ มีกิลิ�นผู้ิดปกิติ หิร่อมีเล่อดปน ป้องกิ่นและร่กิษาได� หิากิหิญิิงไทยึทุกิคุนตระหิน่กิถึงคุวามสำาคุ่ญิ
มีเล่อดออกิระหิว่างมีเพัศส่มพั่นธ์ ปวดท�องน�อยึหิร่อเจ็บขณะ ของกิารตรวจสุขภาพัประจำาปี และกิารฉีดว่คุซีนป้องกิ่น HPV
มีเพัศส่มพั่นธ์ เม่�อมีอากิารเหิล่านี�คุวรปรึกิษาแพัทยึ์ หิากิมีกิารตรวจ อยึ่างเหิมาะสม จะช่วยึสร�างเกิราะป้องกิ่นใหิ�กิ่บตนเองและคุนรอบข�าง
Special Article เพั่�อสุขภาพั
พับเช่�อแพัทยึ์จะมีแนวทางกิารร่กิษาตามระยึะระยึะของโรคุ ด่งนี� ซึ�งจะช่วยึใหิ�คุวามเสี�ยึงในกิารเกิิดมะเร็งปากิมดลูกิลดลงได�