Page 9 - MU_6June60

{ Research Excellence
อ.ดร.อมรา อภิลักษณ์ คณะเทคนิคการแพทย์

อุปกรณ์เซ็นเซอร์

บนกระดาษส�าหรับตรวจวัดปริมาณ

สารฆ่าแมลงแบบรู้ผลเร็วด้วยตัว
ติดตามสัญญาณหมุดควอนตัม:

จากห้องแลปสู่ภาคสนาม

ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรม และคณะ ได้เล็งเห็นความส�าคัญใน
ซึ่งมีการใช้สารฆ่าแมลงเพื่อป้องกัน การแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงท�าการ
ผลผลิตจากแมลงศัตรูพืชอย่างกว้าง พัฒนาชุดทดสอบสารฆ่าแมลงที่มี
ขวาง ท�าให้เกิดปัญหาการตกค้างของ ประสิทธิภาพ ใช้งานง่าย และราคา ปฏิกิริยาการตรวจวัดเกิดจากการเติม
สารฆ่าแมลงในผลิตภัณฑ์ทางการ ไม่แพง ในรูปแบบอุปกรณ์ปฏิบัติ สาร ACh ด้วยบัฟเฟอร์ท�าให้เกิดการ
เกษตรและสิ่งแวดล้อม ดังที่ คณะ การบนกระดาษ (paper-based) ซึ่ง ผสมกับ AChE ซึ่งสามารถเกิดปฏิกิริยา
เทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล ท�าขึ้นจากกระดาษที่มีลักษณะเป็น hydrolysis เกิดเป็น Choline ซึ่งท�า
ท�าการศึกษาอุบัติการณ์ปนเปื้อนสาร แผ่นพับประกอบด้วยแผ่นของการ ปฏิกิริยาต่อเนื่องกับ ChOx ท�าให้เกิด
ฆ่าแมลงในพืชผักและผลไม้ที่จัด ทดสอบ และแผ่นของสารตั้งต้นในการ สารผลิตภัณฑ์ hydrogen peroxide
จ�าหน่ายในตลาดจากภูมิภาคต่างๆ เกิดปฏิกิริยาซึ่งถูกเคลือบด้วยไขผึ้งที่ (H2O2) โดย H2O2 ที่เกิดขึ้นนี้ท�าให้
ของประเทศ โดยศาสตราจารย์ กันน�้าส�าหรับกั้นขอบเขตของการไหล เกิดการ Quenching ของหมุดควอนตัม
ดร.วีระพงศ์ ปรัชชญาสิทธิกุล ของสารละลาย โดยบนอุปกรณ์ด้าน ชนิด CdTe ท�าให้การเรืองแสงดับ
รศ.ดร.สมพนธ์ วรรณวิมลรักษ์ และ แผ่นทดสอบมีการตรึงด้วยเอนไซม์สอง ไป หากมีสารยาฆ่าแมลงจะยับยั้ง
คณะ พบอุบัติการณ์สูงของการปน ชนิด คือ Acetylcholinesterase ปฏิกิริยาท�าให้แสงเรืองแสงยังคงอยู่
เปื้อนสารฆ่าแมลงในผัก และผลไม้จาก (AChE) และ Choline oxidase (ChOx) ขึ้นกับปริมาณสาร และการติดตาม
ตัวอย่างทั่วประเทศ และหลายตัวอย่าง โดยใช้หมุดควอนตัม (Quantum dot) สัญญาณการเรืองแสงนั้นสามารถ
มีปริมาณสารฆ่าแมลงสูงกว่ามาตรฐาน ชนิด CdTe เป็นตัวติดตามสัญญาณ ตรวจวัดได้ด้วยหลอดไฟ UV black
ปริมาณสารพิษตกค้างสูงสุด (Maxi- ในส่วนของพื้นที่เตรียมสารตั้งต้น light ซึ่งสามารถหาซื้อได้ในท้องตลาด
mum Residue Levels; MRLs) ที่ยอม ท�าการเคลือบด้วย Acetylcholine ในราคาไม่แพง
ให้พบได้ในผลิตภัณฑ์แต่ละชนิด ดังนั้น (ACh) จะมีลักษณะเป็นดัมเบลยื่นออก โดยอุปกรณ์ที่ได้รับการพัฒนาขึ้น
การตรวจวัดปริมาณสารฆ่าแมลง ไปทางด้านข้างส�าหรับหยดบัฟเฟอร์ ซึ่ง สามารถตรวจวัดสารฆ่าแมลงได้ถึง
ตกค้างในผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร จึง ท�าหน้าที่ในการถ่ายโอนสาร Acetyl- ระดับต�่ากว่าหนึ่งในล้านส่วน (ppm)
เป็นกลไกที่ส�าคัญในการควบคุม และ choline ลงบนพื้นที่ตรวจวัด การ ทั้งยังใช้งานง่าย มีความไว และความ
ป้องกันอันตรายจากการสารฆ่าแมลง ประกบอุปกรณ์ทั้งสองส่วนเข้าหากัน แม่นย�าสูง ให้ผลตรวจรวดเร็ว และ
ปนเปื้อนก่อนถึงผู้บริโภค ทว่าวิธีการ ท�าให้การผสมของสารดีขึ้นเป็นการเพิ่ม ราคาไม่แพง จึงมีศักยภาพอย่างยิ่งใน
ตรวจวัดสารฆ่าแมลงในปัจจุบันยังมี สัญญาณการตรวจวัด การพัฒนาต่อยอดเป็นชุดตรวจเพื่อการ
ความยุ่งยากสูง ราคาแพง และจ�าเป็น โดยชุดทดสอบที่พัฒนาขึ้นอาศัย ตรวจวัดสารฆ่าแมลงในภาคสนาม
ต้องด�าเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญในห้อง หลักการยับยั้งการท�างานของ AChE และครัวเรือนต่อไป เพื่อให้เกษตรกร
ปฏิบัติการ ดังนั้น คณะเทคนิคการ ด้วยสารฆ่าแมลงซึ่งเป็นผลท�าให้เกิด และผู้บริโภคสามารถตรวจวัดการปน
แพทย์ โดย อ.ดร.อมรา อภิลักษณ์ การเปลี่ยนแปลงด้วยการเรืองแสงของ เปื้อนสารตกค้างยาฆ่าแมลงได้ด้วย
ศ.ดร.วีระพงศ์ ปรัชชญาสิทธิกุล ตัวติดตามสัญญาณชนิดหมุดควอนตัม ตนเอง mahidol

8
Volumn 06 • June 2017