Page 12 - MU_6June60
P. 12
Research Excellence }
รองศาสตราจารย์ ดร.อภินันท์ อุดมกิจ
รองผู้อ�านวยการฝ่ายวิชาการและพัฒนาหลักสูตร
อุตสาหกรรมกุ้ง สถาบันชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล
หัวหน้ากลุ่มวิจัยชีววิทยาโมเลกุลของกุ้ง
ที่ค�านึงถึงชีวจริยธรรมและสิ่งแวดล้อม
จุดประสงค์ของการท�าวิจัย ทรุดโทรม แต่งานวิจัยนี้เป็นการยับยั้ง จ�าเพาะ และประสบความส�าเร็จในการ
กุ้งเป็นสัตว์น�้าเศรษฐกิจที่ส�าคัญ การสร้างฮอร์โมน GIH โดยตรงด้วย เร่งให้แม่พันธุ์กุ้งวางไข่ได้โดยไม่ต้องตัด
ของประเทศ ซึ่งท�ารายได้จากการส่ง เทคโนโลยีทางชีววิทยาระดับโมเลกุลที่ ตาให้ระดับห้องปฏิบัติการ ซึ่งผลงาน
ออกปีละหลายหมื่นล้านบาท การผลิต มีความจ�าเพาะสูง และได้รับการ วิจัยชิ้นนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร
กุ้งให้เพียงพอกับการบริโภคภายใน ทดสอบแล้วว่าไม่มีผลต่อการสร้าง FEBS Journal เมื่อปี ค.ศ. ๒๐๐๘ และ
ประเทศและการส่งออกจึงเป็นสิ่งที่ต้อง ฮอร์โมนชนิดอื่นในก้านตา ท�าให้แม่กุ้ง มีผู้อ้างอิงจนถึงปัจจุบันจ�านวน ๕๓
ได้รับการพัฒนาอย่างยั่งยืน การตัดตา ที่กระตุ้นด้วยวิธีที่ได้รับการพัฒนาขึ้น ครั้ง นอกจากนี้ ดร.สุพัตรา ตรีรัตน์
แม่พันธุ์กุ้งเพื่อเร่งให้มีการวางไข่เป็น มานี้ มีความแข็งแรงกว่าแม่พันธุ์กุ้งที่ ตระกูล ยังได้สร้างโมโนโคลนอล
เทคนิคที่ถูกน�ามาใช้กันโดยทั่วไปใน ตัดตา และสามารถกระตุ้นซ�้าได้เพื่อให้ แอนติบอดีที่จ�าเพาะสูงต่อฮอร์โมน
ปัจจุบัน เนื่องจากเป็นวิธีที่ท�าให้แม่ วางไข่ได้อย่างต่อเนื่อง GIH และทดสอบว่าโมโนโคลนอล
พันธุ์กุ้งวางไข่ได้ในเวลาอันรวดเร็วและ แอนติบอดีสามารถยับยั้งการท�าหน้าที่
วางไข่ได้จ�านวนมาก แต่การตัดตา ของฮอร์โมน GIH ส่งผลให้แม่กุ้งวางไข่
ท�าให้แม่กุ้งมีสุขภาพที่ทรุดโทรมลงใน ได้ และได้พัฒนากรรมวิธีการใช้โมโน
เวลาต่อมา และไม่สามารถกระตุ้นให้ โคลนอลแอนติบอดีดังกล่าวให้มี
วางไข่ด้วยการตัดตาซ�้าอีก ปัญหาที่ ประสิทธิภาพในการเร่งการวางไข่ได้
ส�าคัญอีกประการหนึ่งของการตัดตา ใกล้เคียงกับการตัดตา ซึ่งนับเป็นสารที่
คือเป็นวิธีที่ทารุณ ซึ่งมีแนวโน้มว่าใน มีศักยภาพสูงในการน�าไปประยุกต์ใน
อนาคตอันใกล้นี้ผู้น�าเข้ากุ้งรายใหญ่ ระเบียบวิธีวิจัย/ขั้นตอนการท�าวิจัย การเพาะเลี้ยงกุ้งได้ในอนาคต
ของโลก เช่น สหภาพยุโรป จะมีการ อย่างไร ประโยชน์ของงานวิจัยต่อสังคมหรือ
ก�าหนดมาตรฐานในการน�าเข้ากุ้งที่จะ การปฎิบัติจริง
ต้องไม่เป็นกุ้งที่ผลิตจากการตัดตา ดัง งานวิจัยชิ้นนี้เป็นงานวิจัยที่มีการ
นั้นวัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้จึง ด�าเนินการต่อเนื่องมากว่า ๑๐ ปี ด้วย ปัจจุบันผลงานวิจัยนี้ก�าลังมีการ
เป็นการพัฒนาวิธีการเร่งให้แม่กุ้ง ความมุ่งมั่นของทีมวิจัยจากสถาบัน ทดสอบในระดับโรงเพาะฟัก โดยมี
วางไข่ได้โดยไม่ต้องตัดตา ซึ่งจะตอบ ชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล มหาวิทยาลัย ความร่วมมือกับภาคเอกชนหลายแห่ง
โจทย์ทั้งในประเด็นของการใช้แม่พันธุ์ มหิดล อันประกอบด้วย รศ.อภินันท์ เพื่อหาปริมาณและสภาวะที่เหมาะ
กุ้งอย่างคุ้มค่า และการผลิตลูกกุ้ง อุดมกิจ ดร.สุพัตรา ตรีรัตน์ตระกูล สมในการใช้อาร์เอ็นเอสายคู่และ
โดยค�านึงถึงชีวจริยธรรม เพื่อให้ และศาสตราจารย์เกียรติคุณสกล โมโนโคลนอลแอนติบอดีเพื่อให้มี
อุตสาหกรรมกุ้งไทยสามารถแข่งขันใน พันธุ์ยิ้ม ในการค้นหาและระบุยีนที่ ประสิทธิภาพในการกระตุ้นการวางไข่
ตลาดโลกได้อย่างยั่งยืน สร้าง gonad-inhibiting hormone จาก ได้ดีที่สุด โดยคาดว่าจะผลักดันให้มี
ปมประสาทในก้านตาของกุ้งกุลาด�า ซึ่ง การน�าผลงานนี้ไปใช้ในภาคการผลิต
งานวิจัยชิ้นนี้มีความแตกต่างกว่า เป็นฮอร์โมนที่ส�าคัญในการยับยั้งการ ลูกกุ้งได้ภายในระยะเวลา ๑ – ๒ ปีข้าง
งานวิจัยชิ้นอื่นอย่างไร พัฒนารังไข่ของกุ้งได้เป็นครั้งแรก หน้า ซึ่งจะท�าให้หลีกเลี่ยงปัญหาใน
งานวิจัยนี้มีความแตกต่างจากงาน นอกจากนี้ยังได้พัฒนาเทคโนโลยีอาร์ การส่งออกกุ้งที่ได้จากการตัดตาไปยัง
วิจัยชิ้นอื่นในการกระตุ้นการเจริญพันธุ์ เอ็นเออินเตอร์เฟียเรนส์ (RNAi) ซึ่งเป็น ตลาดโลกในอนาคต และจะเสริมสร้าง
ของกุ้ง เนื่องจากเป็นงานวิจัยที่พัฒนา เทคโนโลยีใหม่ในขณะนั้น ในการศึกษา ให้อุตสาหกรรมการเลี้ยงกุ้งของไทยมี
วิธีเร่งการวางไข่ของกุ้งโดยเลียนแบบ หน้าที่ของฮอร์โมน GIH และประยุกต์ ความเข้มแข็งและสามารถแข่งขันใน
การตัดตาและเป็นวิธีที่มีความจ�าเพาะ เทคโนโลยีดังกล่าวในการสร้างสารชีว ตลาดโลกได้อย่างยั่งยืน mahidol
สูง เนื่องจากการตัดตาจะก�าจัด โมเลกุลที่มีลักษณะเป็นอาร์เอ็นเอสาย
ฮอร์โมน GIH รวมถึงฮอร์โมนที่ส�าคัญ คู่เพื่อยับยั้งการสร้างฮอร์โมน GIH ใน
ชนิดอื่นๆ ในก้านตาท�าให้แม่พันธุ์กุ้ง ระดับ post-transcription อย่าง
11
ปีที่ ๔๒ • มหิดลสาร ๒๕๖๐
