Page 8 - MU_06June68

8 มหิดลสาร ๒๕๖๘ June 2025

คุลินิกสุขภาพัใจโดยึน่กกิจกรื่รื่มบำาบ่ด

พั่�นที�บ้รื่ณาการื่นว่ตกรื่รื่มเพั่�อการื่ฟื้้ �นฟื้้สุขภาวะจิตส่งคุมในบรื่ิบทไทยึ

เขียึนโดยึ ผูู้�ช่วยึศาสตราจารยึ์ ดร.กิบ. ศุภล่กิษณ์ เข็มทอง
และผูู้�ช่วยึศาสตราจารยึ์ ดร.กิบ. จตุพัร สุทธิวงษ์
อาจารยึ์ประจำาสาขาวิชากิิจกิรรมบำาบ่ด คุณะกิายึภาพับำาบ่ด มหิาวิทยึาล่ยึมหิิดล

ในโลกิที�เต็มไปด�วยึคุวามเร่งรีบ ไม่แน่นอน และข�อมูลท่วมท�น ปรากิฏิกิารณ์
คุวามเปราะบางทางจิตส่งคุมกิำาล่งแทรกิซึมสู่ผูู้�คุนในทุกิช่วงว่ยึอยึ่างเงียึบง่น
คุวามเคุรียึด คุวามโดดเดี�ยึวทางส่งคุม ภาวะหิมดไฟื้ และกิารแยึกิต่ว
ทางอารมณ์กิำาล่งกิลายึเป็นปัญิหิาเร่งด่วนของส่งคุมไทยึ แม�จะมีระบบบริกิาร
ด�านสุขภาพัจิตที�พั่ฒนาอยึ่างต่อเน่�อง แต่ยึ่งคุงมีช่องว่างสำาคุ่ญิระหิว่าง
กิารร่กิษาเชิงกิารแพัทยึ์ กิ่บกิารฟื้้� นคุ่นสุขภาวะจิตส่งคุม ทำาใหิ�เกิิดปรากิฏิกิารณ์
เร่งด่วนทางจิตส่งคุม เม่�อผูู้�คุนล�าและหิลงทางจากิชีวิตที�มีคุวามหิมายึ
โดยึเฉพัาะในกิลุ่มว่ยึน่กิศึกิษา ว่ยึทำางาน และว่ยึผูู้�สูงอายึุ ซึ�งพับว่าร�อยึละ ๘๐
ของปัญิหิาสุขภาพัจิตไม่ได�เกิิดจากิโรคุร�ายึแรง หิากิแต่เป็น “ภาวะเปรื่าะบาง
ทางใจ” ที�เกิิดจากิคุวามล�าเร่�อร่ง กิารขาดคุวามยึ่ดหิยึุ่นในกิารปร่บต่ว และ
คุวามรู�สึกิโดดเดี�ยึวไร�คุวามหิมาย ท่ามกลางปรื่ากฏิการื่ณ์น่� บรื่่การื่ฟื้้� นฟืู้
จ่ตใจท่�ไม่อาศิัยยา แต่สิ่่งเสิ่รื่่มพัลังช่ว่ตผู้่านก่จกรื่รื่ม ม่บทบาทสิ่ำาคุัญย่�งขึ�น

คุณะกิายึภาพับำาบ่ด มหิาวิทยึาล่ยึมหิิดล จึงริเริ�มนว่ตกิรรมบริกิารใหิม่
กิิจกิรรมถููกิออกิแบบเป็็น ๗ ฐานเพื่่�อฟื้้ � นฟืู้สุุขภาพื่ใจ
เพั่�อประชาชน ผู้่าน “คุล่น่กสิุ่ขภาพัใจโดยนักก่จกรื่รื่มบำาบัด” ที�เน�น
ผ่่านเสุียง สุี สุัมผ่ัสุ และกิารเคล่�อนไหว ได้้แกิ่
กิารใช�กิิจกิรรมมีคุวามหิมายึเพั่�อฟื้้� นคุ่นศ่กิยึภาพัในกิารดำาเนินชีวิต
ฐานท่� ๑ : “ปั � นเต่มสิุ่ข” – ปั � นดินเมนูจิ�ว ข�าวนำาพัริกิปลาทู ส่�อคุวามสุขใน
โดยึบูรณากิารแนวคุิดกิารส่งต่อกิิจกิรรมทางส่งคุม กิารจ่ดกิารคุวามรู�
คุวามทรงจำา
เพั่�อกิารฟื้้� นคุ่นสุขภาวะ และ กิารออกิแบบส่�อกิารร่บรู�เสียึง-ส่มผู้่ส-สายึตา
ฐานท่� ๒ : “อาหารื่ด่ต่อใจ เต่มพัลังช่ว่ตเพั่�อหัวใจเฟื้รื่ช” – จ่ดจานอาหิาร
เพั่�อเติมเต็มช่องว่างนี�อยึ่างมีระบบ ได�แกิ่ คุลินิกิสุขภาพัใจที�ศาลายึาและ
ขีดเขียึน วาดคุวามคุิด “สิุ่ขภาวะด่ว่ถี่ใหม่”
ปิ� นเกิล�า ใหิ�บริกิารประเมิน ฟื้้� นฟืู้ และออกิแบบกิิจกิรรมที�มีคุวามหิมายึ
ฐานท่� ๓ : “Sound Healing” – ฝ่ึกิกิารหิายึใจ นอนฟื้ังเสียึงบำาบ่ด
เฉพัาะบุคุคุล โดยึน่กิกิิจกิรรมบำาบ่ด ผู้่านกิระบวนกิาร ๓ ระด่บ คุ่อ:
พั่กิกิายึ พั่กิใจ
๑.การื่บำาบัดฟื้้� นฟืู้รื่ายบุคุคุล – วิเคุราะหิ์ภาวะทางอารมณ์ คุวามคุิด
ฐานท่� ๔ : “รื่่างเสิ่้นว่จ่ตรื่” – เดินหิล่บตา ถ่ายึภาพั ร่างเส�นดอกิบ่ว
และกิิจว่ตรประจำาว่น เพั่�อออกิแบบกิิจกิรรมฟื้้� นฟืู้สมดุลร่างกิายึ-จิตส่งคุม
ฐานท่� ๕ : “พัลังช่ว่ตผู้ล่บานบนฐานกาย” – เต�าเต๋อซิ�นซี เพั่�อเช่�อมโยึง
เช่น ฝ่ึกิกิารหิายึใจและเพัิ�มกิารร่บรู�สึกิที�หิลากิหิลายึ
พัล่งชีวิตผู้่านกิารเคุล่�อนไหิว
๒.การื่จัดการื่คุวามรืู่้เพั่�อฟื้้� นคุ่นสิุ่ขภาวะ – กิารเรียึนรู�ร่วมกิ่นระหิว่าง
ฐานท่� ๖ : “หายใจเข้าใจสิ่งบ หายใจออกใจย่�ม” – ฝ่ึกิ Body Scan อยึ่างมีสติ
ผูู้�มีประสบกิารณ์และน่กิกิิจกิรรมบำาบ่ด เพั่�อเสริมพัล่งและคุวามรู�
ฐานท่� ๗ : “สิ่่งเสิ่่ยงจากกายใจ” – ฟื้ังเสียึงภายึในร่างกิายึและส่�อสารใจ
ในกิารดูแลสุขภาพัใจตนเองในระยึะยึาว
ด�วยึกิารเคุล่�อนไหิวและเปล่งเสียึง
และ ๓.การื่สิ่่งต่อก่จกรื่รื่มทางสิ่ังคุม - กิารส่งต่อใหิ�เข�าร่วมกิิจกิรรม
ในชุมชน เช่น พัิพัิธภ่ณฑ์์ กิลุ่มศิลปะ กิลุ่มเคุล่�อนไหิวเพั่�อสุขภาวะ
ผู้ลสะท�อนจากิผูู้�เข�าร่วมส่วนใหิญิ่พับว่า “รืู่้สิ่ึกสิ่งบ เบาสิ่บาย
เพั่�อสร�างกิารเช่�อมโยึงทางส่งคุมและบทบาทใหิม่ในชีวิตกิิจกิรรมต�นแบบ
และเช่�อมโยงกับตนเองอ่กคุรื่ั�ง” ซึ�งแสดงถึงศ่กิยึภาพัของ
เพั่�อสาธารณชนจ่ดขึ�นเม่�อว่นที� ๒๐ มิถุนายึน ๒๕๖๘ ภายึใต�ช่�อ “ศิ่ลปะใจ
กิระบวนกิารส่งเสริมสุขภาวะใจอยึ่างแท�จริง แสดงใหิ�เหิ็นว่า
Heart Happy Day” ณ คุณะกิายึภาพับำาบ่ด มหิาวิทยึาล่ยึมหิิดล ศาลายึา
กิารออกิแบบกิิจกิรรมฟื้้� นฟืู้สุขภาพัใจอยึ่างสร�างสรรคุ์ สามารถ
โดยึคุณะทำางานของมหิาวิทยึาล่ยึมหิิดลเคุร่อข่ายึ ASEAN University
เติมเต็มช่องว่างของบริกิารสุขภาพัจิตแบบเดิมได�อยึ่างมี
Network - Health Promotion Network ได�แกิ่ ทีม Happy University
ประสิทธิภาพั โดยึเฉพัาะในยึุคุที�ผูู้�คุนไม่ได�ขาดแคุ่กิารร่กิษา
จากิสถาบ่นวิจ่ยึประชากิรและส่งคุม สถาบ่นพั่ฒนาสุขภาพัอาเซียึน สถาบ่น
แต่โหิยึหิาคุวามหิมายึ คุวามเช่�อมโยึง และคุวามเข�าใจ คุลินิกิ
โภชนากิาร ศูนยึ์จิตตปัญิญิาศึกิษา คุณะพัยึาบาลศาสตร์ โรงเรียึนพัยึาบาล
สุขภาพัใจโดยึน่กิกิิจกิรรมบำาบ่ด จึงไม่ใช่เพัียึงทางเล่อกิใหิม่
รามาธิบดี ฝ่่ายึสร�างเสริมสุขภาพั คุณะแพัทยึศาสตร์โรงพัยึาบาลรามาธิบดี
ของกิารดูแลสุขภาวะจิตส่งคุม แต่คุ่อจุดเริ�มต�นของกิารสร�าง
และคุลินิกิสุขภาพัใจโดยึน่กิกิิจกิรรมบำาบ่ด และอาจารยึ์คุณะกิายึภาพับำาบ่ด
ว่ฒนธรรมกิารเยึียึวยึาใจแบบองคุ์รวมที�ข่บเคุล่�อนโดยึวิทยึาศาสตร์
แหิ่งกิิจกิรรมกิารดำาเนินชีวิตและคุวามร่วมม่อจากิทุกิภาคุส่วน
ของมหิาวิทยึาล่ยึมหิิดล ติดต่อคุลินิกิสุขภาพัใจโดยึน่กิกิิจกิรรม
Special Article
บำาบ่ด ได�ที� https://pt.mahidol.ac.th/ptcenter/