Page 9 - MU_4apr63

รวมข่าวและบทความ Covid-19
ฐิติรัตน์ เดชพรหม

ม.มหิดล รุกปกป้องสิทธิผู้ด้อยโอกาสทางสังคม
พร้อมให้ก�าลังใจบุคลากรทางการแพทย์ ในช่วงวิกฤต Covid-19

รัฐธรรมนูญมาตรา ๔๗ กล่าวไว้ว่า บุคคล คนรวย หรือคนจนก็ควรจะได้รับการปกป้อง ได้รับผลกระทบจากสภาวการณ์ฉุกเฉินนี้เป็น
ย่อมมีสิทธิได้รับการป้องกันและขจัดโรค รักษาสิทธิดังกล่าว ทว่าในขณะนี้บุคลากร ล�าดับแรกๆ โดยอาจจะไม่ใช่เฉพาะเรื่องการ
ติดต่ออันตรายจากรัฐ โดยถือเป็น “หน้าที่ ทางการแพทย์ก�าลังท�างานกันอย่างเต็มที่ ติดเชื้อ แต่หมายถึงการด�ารงชีวิตโดยทั่วไป
ของรัฐ” ที่ต้องจัดให้ประชาชน แต่ก็ยังมีศักยภาพในการรักษาสิทธิของ ด้วย ซึ่งที่ผ่านมา เราพยายามสื่อสารกับ
จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของ ผู้ป่ วยได้เพียงในระดับหนึ่ง ซึ่งทุกคน สังคม และผู้ที่มีอ�านาจว่าควรจะปกป้อง
เชื้อไวรัส Covid-19 ในปัจจุบันมีแนวโน้ม จะต้องเข้าใจถึงข้อจ�ากัดที่เกิดขึ้นใน ผู้ที่ด้อยโอกาสทางสังคมมากที่สุดก่อน
รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จนท�าให้เกิด สถานการณ์ดังกล่าวด้วย นอกจากนี้ การเห็นคุณค่าของเพื่อน
ความคาดหวังที่กลายเป็นการคุกคาม จากการบอกเล่าของผู้เชี่ยวชาญในห้อง มนุษย์ในเวลานี้เป็นสิ่งที่ส�าคัญมากที่สุด
จนท�าให้บุคลากรทางการแพทย์ซึ่งต้องปฏิบัติ ปฏิบัติการทางการแพทย์ท่านหนึ่งเปิดเผยว่า ณ เวลาที่ยากล�าบากเช่นนี้ เราควรจะ
งานภายใต้ความกดดัน และความเสี่ยงจาก ในการตรวจว่าติดเชื้อหรือไม่ ผู้เข้ารับการตรวจ เป็นก�าลังใจให้กันและกันพยายามรักษา
การติดเชื้อในการที่ต้องตรวจคัดกรอง ดูแล จะต้องได้รับการท�า swab หรือเก็บสารคัดหลั่ง สุขภาพตัวเองให้ดี แล้วก็ให้อยู่ในบ้าน
รักษาผู้ป่วย เสียขวัญ และก�าลังใจในการ จากด้านหลังตรงจมูก และล�าคอไปตรวจหาเชื้อ ของตัวเอง งดการมีปฏิสัมพันธ์กันในช่วงนี้
ปฏิบัติงาน นอกเหนือไปจากการดูว่ามีไข้ หรือการเอกซเรย์ปอด ซึ่งจะเป็นการช่วยลดปัญหาการแพร่ระบาด
ดร.เอกพันธุ์ ปิณฑวณิช ผู้อ�านวยการ ซึ่งท�าได้ยากมาก เนื่องจากต้องอาศัยความ ได้ในระดับหนึ่ง
สถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา ช�านาญในการเก็บตัวอย่าง และเสี่ยงต่อผู้ “ในขณะที่เรารู้สึกปลอดภัยที่บ้าน
มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า การรักษา ท�าการตรวจซึ่งมีโอกาสสูงที่จะติดเชื้อไปด้วย อย่าลืมว่ายังมีบุคลากรทางการแพทย์ที่
พยาบาลเป็นสิทธิ ดร.เอกพันธุ์ ปิณฑวณิช กล่าวต่อไปว่า ต้องท�างานอย่างหนักและมีความเสี่ยงสูง
ขั้นพื้นฐานของ ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดที่ผ่านมา เพื่อพวกเรา ตลอดจนอาชีพที่ถ้าเกิดหยุด
ประชาชน โดยรัฐ สถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา ท�างานขึ้นมา สังคมก็จะอยู่ไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็น
มีหน้าที่ที่จะต้อง มหาวิทยาลัยมหิดล พยายามจะสื่อสารให้ พนักงานขับรถโดยสาร พนักงานเก็บขยะ
ปกป้องประชาชน ความรู้ในเรื่องสิทธิขั้นพื้นฐานที่ทุกคนควร แม่บ้าน คนกวาดถนน ฯลฯ จึงอยากขอให้
จากการแพร่ จะได้รับ แต่ในสภาวการณ์เช่นนี้จะเห็นได้ว่า ร่วมเป็นก�าลังใจ เพื่อเราจะได้ผ่านพ้นวิกฤตนี้
ระบาด รวมทั้งให้ กลุ่มคนที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด คือ กลุ่ม ไปด้วยกัน” ดร.เอกพันธุ์ ปิ ณฑวณิช
เข้าถึงการรักษา คนที่อยู่ในระดับล่างของสังคม ไม่ว่าจะเป็น กล่าวทิ้งท้าย
พยาบาล ไม่ว่า พวกแรงงานรายวัน ไปจนถึงคนไร้บ้าน ซึ่งจะ

ม.มหิดล จัดท�าคู่มือผู้สูงอายุรู้เท่าทันสื่อ เตรียมใช้ในหลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุทั่วประเทศ
ฐิติรัตน์ เดชพรหม
วันผู้สูงอายุ ตรงกับวันที่ ๑๓ เมษายน รองศาสตราจารย์ ดร.นันทิยา ดวงภุมเมศ การจัดการเรียนรู้ประกอบหลักสูตรผู้สูงอายุ
ของทุกปี เป็นวันเดียวกับวันมหาสงกรานต์ สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย รู้เท่าทันสื่อ เพื่อใช้ในโรงเรียนผู้สูงอายุของ
แต่ในปี ๒๕๖๓ มีเหตุต้องเลื่อนออกไปเนื่องจาก มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้วิจัยหลักของโครงการ กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนา
สถานการณ์การแพร่ระบาดของ Covid-19 “สูงวัยไม่เสพสื่ออย่างสุ่มเสี่ยง” ที่ได้รับการ สังคมและความมั่นคงของมนุษย์ทั่วประเทศ
ปัจจุบันพบว่าโลกของผู้สูงอายุ
เปลี่ยนแปลงไปตามโลกยุคดิจิทัลที่มีการ
เปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี เศรษฐกิจ
และสังคมอยู่ตลอดเวลา โดยผู้สูงอายุ
ส่วนใหญ่เข้าสู่โลกออนไลน์เพื่อเติมเต็ม
ชีวิตที่ขาดหายไป
ผู้สูงอายุในประเทศไทยส่วนใหญ่ใช้ สนับสนุนจาก ส�านักงานกองทุนสนับสนุนการ เพื่อเตรียมพร้อมในการเป็นผู้สูงวัยอย่างมี
สื่อโซเชียลมีเดียโดยรู้ไม่เท่าทัน โดยสื่อที่ สร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) แนะคาถา “หยุด คุณภาพอีกด้วย
ผู้สูงอายุใช้งานมากที่สุด ได้แก่ Line และ คิด ถาม ท�า” มาใช้เป็นเครื่องมือในการรู้ “จริงๆ คาถา “หยุด คิด ถาม ท�า” สามารถ
Facebook ส่วนใหญ่พบว่าผู้สูงอายุ เท่าทันสื่อส�าหรับผู้สูงวัย ดังนี้ น�ามาประยุกต์ใช้ได้กับทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย
เป็นกลุ่มที่แชร์ข่าวปลอม (Fake News) ๑. “หยุด” คือ การยับยั้งชั่งใจอย่าด่วนเชื่อ ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ในยามที่เราได้รับ
มากที่สุดเนื่องจากในบางรายสูญเสีย ในข้อมูลที่ได้รับมา ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากวิกฤต Covid-19
ความสามารถในการวิเคราะห์อย่างมี ๒. “คิด” คือ การคิดถึงความจ�าเป็น ข้อดี คือ “หยุด” ก่อนจะซื้อ แล้ว “คิด” ว่าดี
วิจารณญาณตามวัยที่มากขึ้น จึงตกเป็น ข้อเสีย ตลอดจนผลกระทบที่ตามมา หรือไม่ จากนั้นจึง “ถาม” เพื่อหาข้อมูล
เหยื่อข่าวลวงได้โดยง่าย ๓. “ถาม” คือ การหาข้อมูลเพิ่มเติมจาก แล้วค่อยตัดสินใจ “ท�า” ว่าจะซื้อสิ่งนั้น
ซึ่ง พ.ร.ก. ฉุกเฉินได้ก�าหนดห้ามการน�า การถามเพื่อน ผู้รู้ หรือจากสื่ออื่นๆ อย่าเชื่อ หรือไม่ โดยเราหวังให้ผู้สูงอายุที่ผ่าน
เสนอ Fake News เกี่ยวกับ “สถานการณ์ ข้อมูลมาจากสื่อเพียงแหล่งเดียว โครงการฯ ได้น�าแนวคิดดังกล่าวไปสื่อสาร
Covid-19” ที่เป็นเท็จ หรือบิดเบือน ซึ่งก่อ ๔. “ท�า” คือ เมื่อคิดทบทวนและถามหา ต่อคนในครอบครัว และชุมชน เพื่อป้องกัน
ให้เกิดความเสียหายต่อประเทศ ความ ข้อมูลเพิ่มเติมแล้ว จึงตัดสินใจว่าจะแชร์ต่อ การถูกหลอกลวง หรือตกเป็นเหยื่อของข้อมูล
มั่นคงทางเศรษฐกิจ หรือก่อให้เกิดความ หรือไม่ ปลอมต่อไป” รองศาสตราจารย์ ดร.นันทิยา
ตื่นตระหนกต่อประชาชน โทษจ�าคุก นอกจากนี้ รองศาสตราจารย์ ดร.นันทิยา ดวงภุมเมศ กล่าวในทิ้งท้าย
ไม่เกิน ๕ ปี หรือปรับไม่เกิน ๑ แสนบาท ดวงภุมเมศ ยังได้มีส่วนในการจัดท�าคู่มือ *ขอขอบคุณภาพจาก RILCA
มหิดลสาร ๒๕๖๓ 9