Page 12 - MU_3Mar60
P. 12

{ Research Excellence
         ผศ.ดร.ปวีณา ไตรเพิ่ม
         และฐิติรัตน์ เดชพรหม
                                                               นักวิจัย ม.มหิดล
                                                               ค้นพบผักบุ้ง



                                                               ๕ ชนิดใหม่ของโลก




                                                               สามารถศึกษาและพัฒนา


                                                               ต่อยอดเป็นยารักษาโรคได้



            ประเทศไทยเป็นถิ่นก�าเนิดของ เครือพูลานสาง เครือพู ดอก ยืนยันชนิดได้แน่นอนในขณะนั้น  หัวหน้าภาควิชาพฤกษศาสตร์
          พืชพรรณนานาชนิด  มีความ หอม  เครือพูพวงผกา  และ  เครือพูลานสางมีดอกสีม่วงเข้ม มหาวิทยาลัยมหิดลที่สนับสนุน
          หลากหลายทางชีวภาพสูงมาก จิงจ้อภาชี โดยพืชทั้ง ๕ ชนิดนี้ถูก ตัดกับใบสีเขียวอ่อน นับเป็นพืชที่ งานด้านอนุกรมวิธานมาอย่าง
          ที่สุด ๑ ใน ๒๕ แห่งของโลก การ ตีพิมพ์รับรองในวารสารวิชาการ เหมาะแก่การน�ามาพัฒนาต่อ  ต่อเนื่อง
          ค้นพบพืชชนิดใหม่ เป็นการยืนยัน ชั้นน�าทางพฤกษศาสตร์ ได้แก่  ยอดเป็นไม้ประดับ
          ให้เห็นถึงความส�าคัญและ Phytotaxa  ของประเทศ
          ความเร่งด่วนในการอนุรักษ์ป่า นิวซีแลนด์ และ Systematic
          ธรรมชาติของประเทศไทยซึ่งเป็น Botanyของประเทศสหรัฐอเมริกา
          ถิ่นที่อยู่อาศัยที่เปราะบางเป็น
          อย่างยิ่ง เป็นเรื่องน่ายินดีที่เมื่อ                                              “จิงจ้อภาชี” (Argyreia sud-
          เร็วๆ  นี้นักวิจัยมหาวิทยาลัย                          “เครือพูดอกหอม” (Argyreia  deeana Traiperm & Staples)
          มหิดลได้สร้างผลงานค้นพบ “ผัก                         dokmaihom Traiperm & Sta- ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ ดร.สมราน
          บุ้ง  ๕  ชนิดใหม่ของโลก”  ซึ่ง                       ples)  พบในเขตป่าทุ่งใหญ่ สุดดี  นักวิทยาศาสตร์ช�านาญ
          นอกจากจะเป็นไม้ประดับที่      “เครือพูพิสุทธิ์” (Argyreia  นเรศวรและอ�าเภอสังขละบุรี  การพิเศษ ส�านักวิจัยการอนุรักษ์
          สวยงามแล้ว  ยังพบว่ามีสาร  albiflora Staples & Traiperm)  เนื่องจากพืชชนิดนี้มีกลิ่นหอม  ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยาน
          ส�าคัญที่สามารถศึกษาและ   เป็นพืชในสกุลเครือพูเงินมีดอก     อ่อนๆ ในเวลากลางคืนซึ่งเป็น แห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ที่ได้
          พัฒนาต่อยอดเป็นยารักษาโรค   สีขาวเคยถูกค้นพบครั้งแรกเมื่อปี  ลักษณะที่ไม่เคยพบมาก่อนในพืช พบพืชชนิดนี้เป็นครั้งแรกใน
          โดยการค้นพบพืชชนิดใหม่นี้ได้  พ.ศ.๒๔๖๕ และมีตัวอย่างอ้างอิง ชนิดอื่นๆ ในสกุลเดียวกัน จึงมีค�า ธรรมชาติ ส่วนชื่อไทยมาจาก
          รับการตีพิมพ์ในวารสารชั้น  ในพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา      ระบุชนิดจากภาษาไทยว่า ดอกไม้ บริเวณที่พบในป่าเต็งรัง  เขต
          น�าทางพฤกษศาสตร์ในต่าง    กรุงลอนดอนเพียงชิ้นเดียวที่ไม่ หอม เครือพูดอกหอมมีดอกเป็น รักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน�้าภาชี
          ประเทศ                    สมบูรณ์ท�าให้ไม่สามารถระบุ พวงขนาดใหญ่สีขาว ใบประดับมี
                                                                                            มีรายงานว่าพบสารส�าคัญ
                                    ชนิดได้ จนกระทั่งได้ค้นพบใน สีขาวอมชมพู สามารถส่งเสริม  ชนิดหนึ่งในกลุ่มอัลคาลอยด์ (Al-
                                    ธรรมชาติอีกครั้งหนึ่งเมื่อเร็วๆ นี้  เพื่อน�ามาปลูกเป็นไม้ประดับ  kaloid) ในพืชสกุลเครือพูเงิน
                                                                                          (Argyreia Lour.) เช่น “ใบระบาด”
                                                                                          ซึ่งสารนี้จะน�ามาใช้ประโยชน์ใน
                                                                                          ทางการแพทย์เพื่อรักษาไมเกรน
                                                                                          การตกเลือดหลังคลอด และพาร์
                                                                                          กินสัน เป็นไปได้ว่าจุดเริ่มต้น
                                       “เครือพูลานสาง” (Argyreia   “เครือพูพวงผกา” (Argyreia  จากการค้นพบ “พืชชนิดใหม่
            พืชวงศ์ผักบุ้ง ๕ ชนิดใหม่ของ  ankylophlebia Traiperm &   inaequisepala Traiperm &  ทั้ง ๕ ชนิด” นี้ จะน�าไปสู่การ
          โลกที่ถูกค้นพบโดยผศ.ดร.       Staples) ค�าระบุชนิดมาจาก Staples) ถูกพบในป่าเต็งรังผสม ค้นคว้าวิจัยต่อยอดในเรื่อง
          ปวีณา ไตรเพิ่ม อาจารย์ประจ�า  สถานที่ที่พบครั้งแรกคือ อุทยาน ป่าสนที่จังหวัดเชียงใหม่ มีดอก สารส�าคัญซึ่งพืชกลุ่มนี้ อาจมี
          ภาควิชาพฤกษศาสตร์คณะ      แห่งชาติลานสาง จังหวัดตาก โดย  คล้ายๆ ดอกผักบุ้งไทยแต่มีสีม่วง ปริมาณ “อัลคาลอยด์” สูงกว่า
          วิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล   Dr. Paul Wilkin นักพฤกษศาสตร์ อมชมพู ค�าระบุชนิดหมายถึงการ ใน “ใบระบาด” และน�าไปสู่การ
          ซึ่งท�างานวิจัยร่วมกับ Dr.George   ชาวอังกฤษและ ดร.สมราน สุดดี  ที่พืชชนิดนี้มีกลีบเลี้ยงไม่เท่ากัน  พัฒนาการวิจัยหาสารส�าคัญที่
          W.Staples นักพฤกษศาสตร์ชาว  เมื่อปี พ.ศ.๒๕๔๑ แต่ตัวอย่าง ส่วนชื่อไทยได้ตั้งให้เป็นเกียรติแก่  พัฒนาเป็นยารักษาโรคได้
          อเมริกัน ได้แก่ เครือพูพิสุทธิ์   ดอกไม่สมบูรณ์จึงไม่สามารถ รศ.ดร.พวงผกา อัมพันธ์จันทร์  อย่างจริงจังต่อไป  mahidol
   12
         Volumn 03 • March 2017
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17