Page 9 - MU_7July67

July 2024 มหิดลสาร ๒๕๖๗ 9

ม.มหิ่ดลใช้เทคโนโลยีชีวสุารื่สุนเทศ

คิดค้นุ ‘โครงสิร้างจำาลอง’ ศึกษา ‘โปรตีนุพยาธิิ’ รักษาโรคหอบห่ด

สัมิภาษณ์ และเข่ยนข่าว์โดย ฐิต่ินว์ต่าร ดิถึ่การ่ณ
ภาพจำากผู้ใหิ้สัมิภาษณ์

รื่องศาสุติรื่าจารื่ย์ ดรื่.ภ้ม่ อด่ศักด่�วัฒินา
อาจารย์ประจำาภาควิชาปรสิิตหนุอนุพยาธิิ
คณะเวชศาสิตร์เขตร้อนุ มหาวิทิยาลัยมหิดล

เมิ้�อนึกถึึง “เช่�อโรื่ค” ไมิ่มิ่ผู้ใดอยากเข้าใกล้ ในหินูทดลองท่�ได้รับการเหิน่�ยว์นำาใหิ้เกิดโรื่ค นอกจากเห็นผ่ลยับยั�งการื่อักเสุบใน
พยาธิิ หินอน ไส้เด้อน ฯลฯ ท่�มิักพบต่ามิพ้�นดิน ปอดอุดกั�นเรื่่�อรื่ัง หรื่่อโรื่คหอบห่ด (Asthma) หน้ทิดลองทิี�ได้รื่ับการื่เหนี�ยวนำาให้เก่ดโรื่คปอด
หิร้อแหิล่งเพาะพันธิ่์ต่่างๆท่�มิ่ปัจำจำัยส่งเสริมิ โดยเป็นผลงานนว์ัต่กรรมิภายใต่้ท่น อุดกั�นเรื่่�อรื่ัง หรื่่อโรื่คหอบห่ด (Asthma) แล้ว
การเจำริญ่เต่ิบโต่ของสัต่ว์์ท่�มิ่มิาแต่่ดึกดำาบรรพ์ Department for the Economy (DfE) - Global ยังสุามารื่ถีติ่อยอดเพื่่� อการื่รื่ักษาโรื่คทิี�
เหิล่าน่� Challenge Research Fund (GCRF) Awards พื่บการื่อักเสุบภายในรื่่างกายติ่างๆ อาทิ่
พยาธิิต่ัว์กลมิ “ทิรื่่ค่เนลล่า สุไปรื่าล่สุ” ซีึ�งเป็นคว์ามิร่ว์มิมิ้อระหิว์่างมิหิาว์ิทยาลัย โรื่คภ้ม่แพื่้ โรื่คเบาหวานชน่ดทิี� ๑ และ
เป็นสาเหิต่่ของการเกิดโรค “ทิรื่่ค่โนซึ่่สุ” มิหิิดล กับสถึาบันว์ิจำัยในสหิราชี้อาณาจำักร ซีึ�ง โรื่คแพื่้ภ้ม่ตินเอง ซึ่ึ�งกำาลังเป็นภัยคุกคาม
ซีึ�งต่ิดต่่อจำากสัต่ว์์จำำาพว์กกัดแทะ หิร้อส่กร แมิ้ไมิ่ได้อยู่ในเขต่ร้อน แต่่มิ่ผู้เชี้่�ยว์ชี้าญ่ด้าน อย่างหนักติ่อมวลมนุษยชาติ่ในปัจจุบัน
สู่คน ด้ว์ยเทคโนโลย่ท่�ก้าว์ลำาในปัจำจำ่บัน โรคเขต่ร้อนเป็นจำำานว์นมิาก นับต่ั�งแต่่ย่คสมิัย อย่างไรก็ด่ การศึกษาดังกล่าว์ยังใชี้้โปรต่่น
สามิารถึนำาโปรต่่นของพยาธิิดังกล่าว์มิาสกัด ของการขยายอาณานิคมิท่�มิ่การเดินทางแลก ลูกผสมิท่�มิ่โมิเลก่ลขนาดใหิญ่่ ก้าว์ต่่อไป ผู้ว์ิจำัย
“สุารื่ติ้านการื่อักเสุบ” ทำาเป็นยารักษาโรค เปล่�ยนทรัพยากรและว์ัฒนธิรรมิไปทั�ว์โลก เต่ร่ยมิศึกษาเพ้�อย่อขนาด “โมเลกุลในขนาด
ต่่างๆ โดย รื่องศิาสุติรื่าจารื่ย์ ดรื่.ภ้ม่ อด่ศิักด่�วัฒินา ทิี�เล็กลง” เพ้�อใหิ้ได้ผลใน “การื่รื่ักษาได้อย่าง
รื่องศิาสุติรื่าจารื่ย์ ดรื่.ภ้ม่ อด่ศิักด่�วัฒินา ได้ให้มุมมองว่า โรื่คปรื่สุ่ติหนอนพื่ยาธ์่มักเก่ด ติรื่งจุด” และสามิารถึป้องกัน “การื่ด่�อยา”
อาจำารย์ ประจำำาภาคว์ิชี้าปรสิต่หินอนพยาธิิ กับปรื่ะชากรื่ในภ้ม่ภาคเอเชีย แอฟัรื่่กา และ ท่�อาจำเกิดขึ�นต่่อไปได้ เน้�องจำากต่ามิธิรรมิชี้าต่ิ
คณะเว์ชี้ศาสต่ร์เขต่ร้อน มิหิาว์ิทยาลัยมิหิิดล อเมรื่่กาใติ้ ซึ่ึ�งมีการื่ติั�งข้อสุังเกติุว่า ในภ้ม่ภาค ร่างกายจำะสร้างแอนต่ิบอด่เพ้� อกำาจำัดสิ�ง
นับเป็นหินึ�งในคว์ามิภาคภูมิิใจำของมิหิาว์ิทยาลัย ดังกล่าวมักมีอุบัติ่การื่ณ์การื่เก่ดโรื่คหอบ แปลกปลอมิท่�เข้าสู่ร่างกาย ซีึ�งอาจำไปทำาลาย
มิหิิดล ในฐานะ “ปัญญาของแผ่่นด่น” ห่ด โรื่คแพื่้ภ้ม่ตินเอง และโรื่คทิี�เกี�ยวข้อง ยาโปรต่่นท่�ใชี้้ฉ่ดรักษาต่่อไปได้
ต่ามิปณิธิานฯท่�ได้รับการต่่พิมิพ์ในว์ารสาร กับการื่อักเสุบน้อยกว่าปรื่ะเทิศิทิางติะวัน โดยแนว์ทางการว์ิจำัยของ รื่องศิาสุติรื่าจารื่ย์
ว์ิชี้าการนานาชี้าต่ิ “Plos Neglected Medical ติก ซึ่ึ�งไม่พื่บการื่ติ่ดโรื่คปรื่สุ่ติหนอนพื่ยาธ์่ ดรื่.ภ้ม่ อด่ศิักด่�วัฒินา เป็นการท่่มิเทศึกษา
Diseases” “Cell Immunology” “Frontiers จึงกลายเป็นข้อสุันน่ษฐานติ่อโรื่คปรื่สุ่ติ อย่างลึกซีึ�งด้ว์ยต่ัว์เองนับต่ั�งแต่่ก้าว์แรก
in Cellular and Infection Microbiology” หนอนพื่ยาธ์่ รื่วมไปถีึงพื่ยาธ์่ติัวกลม “ทิรื่่ค่เนลล่า จำนสามิารถึทราบได้ถึึงหิน้าท่�ของโปรต่่น
จำากผลงานนว์ัต่กรรมิท่�ได้ประย่กต่์ใชี้้ สุไปรื่าล่สุ” ว่าน่าจะมีกลไก หรื่่อสุารื่ชีวโมเลกุล ในพยาธิิท่�ศึกษา ต่ลอดจำนได้นำาเทคโนโลย่
เทคโนโลย่ชี้่ว์สารสนเทศ (Bioinformatics) ใน ทิี�สุำาคัญในการื่ควบคุม เหนี�ยวนำา หรื่่อยับยั�ง ชี้่ว์สารสนเทศมิาประย่กต่์ใชี้้ในการว์ิจำัยเพ้�อ
การสร้าง “โครื่งสุรื่้าง ๓ ม่ติ่จำาลอง” เพ้�อศึกษา การื่ติอบสุนองทิางภ้ม่คุ้มกัน สุ้่แนวทิาง รักษาโรค ซีึ�งนับเป็นแบบอย่างท่�ด่ต่่อนว์ัต่กร
เปร่ยบเท่ยบข้อมิูลจำากฐานข้อม้ลชีวภาพื่หลัก การื่ค่ดค้นยารื่ักษาอาการื่อักเสุบติ่างๆ ร่่นใหิมิ่ โดยได้เปิดโอกาสใหิ้นักศึกษาในระดับ
(Bioinformatic Database) กับข้อมิูลท่�ค้นพบ ภายในรื่่างกาย บัณฑ์ิต่ศึกษาในสาขาท่�เก่�ยว์ข้องของคณะ
Service Excellence
จำากการสกัดสารโปรต่่นจำากพยาธิิต่ัว์กลมิ ด้วยเทิคน่ค “โปรื่ติีนล้กผ่สุม” (Re- เว์ชี้ศาสต่ร์เขต่ร้อน มิหิาว์ิทยาลัยมิหิิดล ได้มิ่
“ทิรื่่ค่เนลล่า สุไปรื่าล่สุ” ซีึ�งเป็นสาเหิต่่ของการ combinant Protein Technology) โดยการื่ โอกาสร่ว์มิทำาว์ิจำัยด้ว์ย ซีึ�งนับเป็นการ “สุรื่้างคน
เกิด “โรื่คทิรื่่ค่โนซึ่่สุ” ว์่ามิ่ฤทธิิ�ยับยั�งการอักเสบ ใสุ่สุารื่พื่ันธ์ุกรื่รื่มทิี�ทิำาให้เก่ดการื่สุรื่้างโปรื่ติีน - สุรื่้างเทิคโนโลยี - สุรื่้างชาติ่” ท่�น่าภาคภูมิิ
ของเซีลล์ในร่างกาย โดยเหิ็นผลจำากการทดลอง ติ่างๆ ผ่่านแบคทิีเรื่ีย หรื่่อเซึ่ลล์ชน่ดอ่�นๆ