Page 18 - MU_2feb672

18 มหิดลสาร ๒๕๖๗ February 2024 February 2024 มหิดลสาร ๒๕๖๗ 19

ม.มหิดีลัเป็ิดีป็ระต่สู่่่พั่ท่ธ์มณฑลั

ดี�วิย “พุทธ์มณฑลศึกษา”

ม.มหิ่ดลรื่่เรื่่�มว่จัยเศรื่ษฐก่จหิมุนำเวียนำ
(Circular Economy)

ในกลั่่มเป็ราะบาง‘แรงงานย�ายถิ�น’

สู่ัมภาษณ์ และเข่ย์นข�าวโดย์ ฐิติร้ัตน์ เดช้พร้หิม
ขอบัค์้ณภาพจาก้ IPSR

เศิร้ษฐก้ิจหิม้นเว่ย์น (Circular Economy) ก้ล้�มแร้งงานย์้าย์ถิ่ิ�นในพื�นท่� ๓ จังหิวัดช้าย์แดน รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.อารื่ี จำาปากลาย
สู่ัมภาษณ์ และเข่ย์นข�าวโดย์ ฐิติร้ัตน์ เดช้พร้หิม / ภาพจาก้ผู้่้ใหิ้สู่ัมภาษณ์ เป็นแนวค์ิดท่�ผู้นวก้เอาร้ะบับันิเวศิ เศิร้ษฐก้ิจ ภาค์ใต้ ตั�งแต�ค์วามร้่้ค์วามเข้าใจ ไปจนถิ่ึง มองว�า ปร้ะเด็นปัญหิาเร้ื�องสู่ิ�งแวดล้อม เป็นเร้ื�อง
และสู่ังค์มเข้าไว้ด้วย์ก้ัน เพื� อก้าร้สู่ร้้าง พฤติก้ร้ร้มก้าร้ดำาเนินช้่วิต เพื�อก้าร้เข้าถิ่ึง ร้อช้้าไม�ได้ และเป็นหิน้าท่�ของท้ก้ฝึ่าย์
“คต่ชนว่ทยา” ไม�ได้เป็นเพ่ย์งก้าร้ศิึก้ษา ท่�ผู้�านมา ผูู้้ช่วยศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.อภ่ลักษณ์ มน้ษย์ศิาสู่ตร้์ ท่�เข้าร้ับัพร้ะร้าช้ทานร้างวัล “ผู้ลกำาไรื่ที�ยั�งย่น” ซึ่ึ�งได้นำาไปสู่่� “ทางรื่อด ก้าร้พัฒนาเศิร้ษฐก้ิจหิม้นเว่ย์น (Circular ท่�จะต้องร้�วมด้วย์ช้�วย์ก้ัน ไม�เพ่ย์งด้วย์ก้าร้ใช้้
“รื่ากเหง้า” เพื�อใหิ้เก้ิดค์วามร้่้ค์วามเข้าใจ เกษมผู้ลกูล ได้ต�อย์อดแนวค์ิด “คต่ชนว่ทยา” ดังก้ล�าว นับัตั�งแต� ท่�ปร้ะช้้มปร้ะธ์านสู่ภา แห่งมวลมนุษยชาต่” ท่�เติบัโตงอก้งาม Economy) ในร้่ปแบับัของก้าร้วิจัย์เช้ิงค์้ณภาพ พลังงาน และทร้ัพย์าก้ร้อย์�างร้่้ค์�า อาทิ ก้าร้นำา
ในแต�ละท้องถิ่ิ�นอย์�างถิ่�องแท้ ซึ่ึ�งนำาไปสู่่� เพื�อปร้ะโย์ช้น์ทางก้าร้ศิึก้ษา และพัฒนาสู่ังค์ม ค์ณาจาร้ย์์แหิ�งปร้ะเทศิไทย์ (ปอมท.) ได้ย์ก้ร้ะดับั ไปทั�วโลก้จวบัจนปัจจ้บััน ศิึก้ษาในก้ล้�มตัวอย์�างท่�ค์ร้อบัค์ล้มในท้ก้ก้ล้�มอาย์้ ก้ลับัมาใช้้ใหิม�ทั�งโดย์ไม�ผู้�านก้ร้ะบัวนก้าร้
“การื่สิ่่บสิ่านอนุรื่ักษ์” แต�เป็นก้าร้ “เปิดปรื่ะตู” มาแล้วมาก้มาย์ ร้วมถิ่ึงก้าร้ทำางานจิตอาสู่า ก้าร้มอบัร้างวัลสู่่�พิธ์่พร้ะร้าช้ทาน เพื�อสู่ร้้าง ปร้ะช้าก้ร้โลก้ใน “กลุ่มเปรื่าะบาง” ผู้�านผู้่้นำาช้้มช้น เพื� อขับัเค์ลื� อนสู่่�ร้ะดั บั (reuse) และผู้�านก้ร้ะบัวนก้าร้ (recycle)
สู่่�ก้าร้ทำาใหิ้ก้าร้สู่ืบัสู่านอน้ร้ัก้ษ์เก้ิดขึ�นได้ ลงพื�นท่�พัฒนาช้้มช้น โดย์ใช้้ “ความงาม ขวัญและก้ำาลังแด� “ครืู่ผูู้้อุท่ศิ” จาก้ทั�วปร้ะเทศิ ซึ่ึ�งร้วมถิ่ึง “ชนกลุ่มน้อย” ท่�เป็น “แรื่งงาน นโย์บัาย์ต�อไป ตลอดจนก้าร้สู่ร้้างขึ�นมาใหิม� (upcycling)
อย์�างแท้จร้ิงและย์ั�งย์ืน ทางวัฒนธ์รื่รื่ม” เป็นพื�นฐานเพื�อก้าร้สู่ร้้าง ย้ายถ่�น” ก้ำาลังเป็นท่�น�าจับัตาในฐานะท่�จะเป็น ในขณะน่�อย์่�ร้ะหิว�างก้าร้เตร้่ย์มลงพื�นท่� ก้าร้ใช้้ทร้ัพย์าก้ร้มน้ษย์์ท่�เป็นแร้งงานอย์�าง
ผูู้้ช่วยศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.อภ่ลักษณ์ ค์วามเข้าใจอันด่ ตลอดจนขย์าย์ผู้ลสู่่�ก้าร้สู่ร้้าง “ฟันเฟ้องหลัก” ต�อไปในก้าร้ขับัเค์ลื� อน เก้็บัข้อม่ลเพื�อร้วบัร้วมสู่�งต�อใหิ้นัก้สู่ิ�งแวดล้อม ร้่้ค์�าก้็นับัเป็นปัจจัย์สู่ำาค์ัญเฉก้เช้�นเด่ย์วก้ัน
เกษมผู้ลกูล อาจาร้ย์์ปร้ะจำาสู่าขาวิช้าภาษาไทย์ ร้าย์ได้หิล�อเล่�ย์งช้้มช้นใหิ้เก้ิดก้าร้พึ�งพาตัวเอง เศิร้ษฐก้ิจโลก้ในภาวะ “ขาดแคลนแรื่งงาน” และค์ณะทำางานจาก้สู่หิสู่าขามาต�อย์อด ในฐานะ “นักปรื่ะชากรื่ศิาสิ่ตรื่์” พร้้อมเป็น
ค์ณะศิิลปศิาสู่ตร้์ มหิาวิทย์าลัย์มหิิดล ผู้่้สู่อน ต�อไปอย์�างย์ั�งย์ืน จาก้ก้าร้ลดลงของจำานวนปร้ะช้าก้ร้โลก้ ทำาใหิ้เก้ิดแร้งก้ร้ะเพื�อมสู่ร้้างค์วามตร้ะหินัก้ สู่�วนหินึ�งท่�จะร้�วมผู้ลัก้ดันใหิ้เก้ิดก้าร้ “ลดใช้
ร้าย์วิช้า “คต่ชนว่ทยา” (Folklore) ท่�ก้ำาลัง อาท่ การื่ใช้ความรืู่้คต่ชนว่ทยามาพัฒนา อย์�างต�อเนื�อง ในเร้ื� องเศิร้ษฐก้ิจหิม้นเว่ย์น (Circular ทรื่ัพยากรื่” และทำาใหิ้เก้ิด “ปรื่ะโยชน์ที�คุ้มค่า”
ขย์าย์ผู้ลสู่่�ก้าร้จัดก้าร้เร้่ย์นก้าร้สู่อนร้าย์วิช้า เป็น “ลายผู้้า” อันเป็นอัตลักษณ์ของอำาเภอ รื่องศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.อารื่ี จำาปากลาย Economy) ก้�อนขย์าย์ผู้ลสู่่�ร้ะดับันโย์บัาย์ ซึ่ึ�งจะนำาไปสู่่� “ผู้ลกำาไรื่ที�ยั�งย่น” ตามแนวค์ิด
ศิึก้ษาทั�วไป “พุทธ์มณฑ์ลศิ้กษา” สู่่�ช้้มช้น พุทธ์มณฑ์ล ตลอดจนเป็นที�ปรื่้กษาชุมชนใน ผู้่้อำานวย์ก้าร้สู่ถิ่าบัันวิจัย์ปร้ะช้าก้ร้และ เพื�อก้าร้สู่�งเสู่ร้ิมเศิร้ษฐก้ิจของปร้ะเทศิไทย์ ของเศิร้ษฐก้ิจหิม้นเว่ย์น (Circular Economy)
โดย์ไม�ได้จำาก้ัดวงเฉพาะนัก้ศิึก้ษามหิาวิทย์าลัย์ การื่ทำา “Story telling” บอกเล่าเรื่่�องรื่าว สู่ังค์ม มหิาวิทย์าลัย์มหิิดล ผู้่้ร้ิเร้ิ�มจ้ดปร้ะก้าย์ จาก้ร้ะดับัช้้มช้น สู่่�ร้ะดับัมหิภาค์ต�อไป ท่�จะช้�วย์ “ต่อลมหายใจโลก” ได้ต�อไปในอนาค์ต
มหิิดล เพื�อใหิ้ได้เร้่ย์นร้่้ “รื่ากเหง้า” ของ โดยใช้ทักษะทางการื่ใช้ภาษา วรื่รื่ณกรื่รื่ม เร้ื�องก้าร้สู่�งเสู่ร้ิมเศิร้ษฐก้ิจหิม้นเว่ย์น (Circular
“พุทธ์มณฑ์ล” อันเป็นอำาเภอท่�ตั�งของ และคต่ชนว่ทยา มาสิ่อดปรื่ะสิ่านกันเพ่�อการื่ Economy) ใน “กลุ่มปรื่ะชากรื่เปรื่าะบาง”
มหิาวิทย์าลัย์มหิิดล วิทย์าเขตศิาลาย์า “การื่ สิ่รื่้างความเข้าใจ ตลอดจนเพ่�มมูลค่าให้กับ ซึ่ึ�งเป็น “แรื่งงานย้ายถ่�น” ในปร้ะเทศิไทย์
อบรื่ม “พุทธ์มณฑ์ลศิ้กษา” เพ่� อให้ได้ ผู้ล่ตภัณฑ์์ชุมชน ตลอดจนพัฒนาสิ่่�อต่างๆ โดย์จะศิึก้ษาวิจัย์ในก้ล้�มแร้งงานย์้าย์ถิ่ิ�นใน การใช�ท่รัพัยากรมน่ษย์ท่ี�เป็็นแรงงานอย่างร่�ค่า
ผู้้้ช่่วยศาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.อภ่ลักษณ์ เกษมผู้ลก้ล
เ รื่ี ย น รืู่้ ถ้ ง คุณ ค่ า ทาง วั ฒ น ธ์รื่ รื่ มข อง เพ่�อการื่เรื่ียนรืู่้สิ่ำาหรื่ับเยาวชนด้อยโอกาสิ่ พื�นท่� ๓ จังหิวัดช้าย์แดนภาค์ใต้ต�อไป เพื�อย์ก้ ก็นับเป็็นป็ัจัจััยสู่ำาคัญเฉกเช่นเดีียวิกันในฐานะ
อาจัารย์ป็ระจัำาสู่าขึ้าวิิชาภาษาไท่ย
พุทธ์มณฑ์ล รื่่วมสิ่รื่้างสิ่รื่รื่ค์สิ่่�งดีสิู่่ชุมชน ในสิ่ังคมได้ต่อไปอีกด้วย คณะศิลัป็ศาสู่ตร์มหาวิิท่ยาลััยมหิดีลั ร้ะดับัทางเศิร้ษฐก้ิจไทย์ตามก้ร้ะแสู่โลก้ดังก้ล�าว “นำักปรื่ะช่ากรื่ศาสิ่ตรื่์” พัร�อมเป็็นสู่่วินหน้�งท่ี�จัะ
ต่อไปอย่างยั�งย่น” ผูู้้ช่วยศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ จากผู้ลงานโดดเด่นที�ผู้่านมาสิ่่งผู้ลให้ โดย์เป็นแนวค์ิดท่�เก้ิดจาก้ก้าร้ได้แลก้เปล่�ย์น
ด รื่ .อ ภ่ ลั กษ ณ์ เกษม ผู้ ล กูล ก้ล� าวซึ่ึ� ง ผูู้้ช่วยศิาสิ่ตรื่าจารื่ย์ ดรื่.อภ่ลักษณ์ เกษมผู้ลกูล เร้่ย์นร้่้ก้ับัเค์ร้ือข�าย์วิจัย์จาก้ปร้ะเทศิอินโดน่เซึ่่ย์ ร่วิมผ่ลัักดีันให�เกิดีการ “ลดใช่้ทรื่ัพยากรื่” แลัะ
“คต่ชนว่ทยา” สู่ามาร้ถิ่เร้่ย์นร้่้ได้ตลอดช้่วิต เข้ารื่ับพรื่ะรื่าชทานรื่างวัลอาจารื่ย์ดีเด่น และได้ขย์าย์ผู้ลสู่่�ก้าร้ศิึก้ษาค์วามพร้้อมของ ท่ำาให�เกิดี “ปรื่ะโยช่นำ์ที�ค์ุ้มค์่า” ซึ่้�งจัะนำาไป็สู่่่
การื่อบุรื่ม “พุทธ์มณฑลศึกษา”
โดย์จะทำาใหิ้ผู้่้เร้่ย์นได้ค์้นพบั “คุณค่าแห่งว่ถี แห่งชาต่ ปรื่ะจำาปี ๒๕๖๖ สิ่าขามนุษยศิาสิ่ตรื่์
เพ่�อใหิ้ได้เรื่ียนำรื่้้ถูึงค์ุณค์่าทาง “ผู้ลกำาไรื่ที�ยั�งย่นำ” ตามแนวิคิดีขึ้องเศรษฐกิจั
ชีว่ต” ของผู้่้ค์นในอด่ตมาปร้ะย์้ก้ต์ใช้้ได้ก้ับั จาก สิ่มเด็จพรื่ะกน่ษฐาธ์่รื่าชเจ้า กรื่มสิ่มเด็จ
ก้าร้ดำาเนินช้่วิต ทั�งในโลก้ย์้ค์ปัจจ้บััน และ พรื่ะเทพรื่ัตนรื่าชสิุ่ดา ฯ สิ่ยามบรื่มรื่าชกุมารื่ี วัฒนำธ์รื่รื่มของพุ ทธ์มณฑล หม่นเวิียน (Circular Economy)
อนาค์ต ด้วย์ค์วามเข้าใจอย์�างไม�ร้่้จบั โดย์เฉพาะ ณ อาค์าร้หิอปร้ะช้้มพ�อข้นร้ามค์ำาแหิงมหิาร้าช้
รื่่วมสิ่รื่้างสิ่รื่รื่ค์์สิ่่�งดีสิ่้่ชุ่มช่นำ
อย์�างย์ิ�งในก้าร้ทำาค์วามเข้าใจปร้าก้ฏิก้าร้ณ์ โดย์นับัเป็นหินึ�งในค์วามภาค์ภ่มิใจในฐานะ
Excellence
ต่อไปอย่างยั�งย่นำ Harmony in Diversity
ต�างๆ ท่�เก้ิดขึ�น เพื�อนำาไปสู่่�หินทางแก้้ไข ได้ร้่้จัก้ “ปัญญาของแผู้่นด่น” จาก้ท่�ได้เป็นอาจาร้ย์์
และเข้าใจตัวเอง ก้�อนไปทำาค์วามเข้าใจผู้่้อื�น ท�านแร้ก้ของมหิาวิทย์าลัย์มหิิดล ในสู่าขา
Teaching & Learning