Page 4 - MU_10Oct66

4 มหิดลสาร ๒๕๖๖ October 2023

ม.มหิิดลวิิจััย ‘วิิถีีพุุทธแบบพุอเพุียง’

พุบควิามสุุขที�ยั�งยืน จัากการเผื่ื�อแผื่่เพุื�อผื่้�อื�น

สำัมภัาษณ์ เข่ยั่นข่าวออกแบบและถึ่ายั่ภัาพัโดยั่ ฐิติรัตน์ เดชูพัรหิม

ใ หิ ้ ชู า ว ชู ุ ม ชู น ไ ด ้ ศึ ึ ก ษ า แ ล ะ ข ยั่ า ยั่ ผ ล สำ ู่
วงกว้างในเวลาต่อมาอ่กด้วยั่
รื่องศิาสิ่ตีรื่าจารื่ย์ ดรื่.ปกรื่ณ์์ แสิ่งสิุ่รื่่ยา
กล่าวต่อไปว่า จากคิำาบอกเล่าที่ำาใหิ้ได้
เกร็ดเล็กผสำมน้อยั่เก่�ยั่วกับ “ว่ถีีพุทธ์
แบบพอเพียง” ที่่� ผู้ใหิญ่วิบูลยั่์ เข็มเฉลิม
ยั่ึดถึือและเป็นแบบอยั่่างแก่ชูุมชูนด้วยั่ว่า
ด ้ ว ยั่ คิ ว า ม ร ั ก ใ น ผ ื น ป ่ า ที่ ่� สำ ร ้ า ง ข ึ� น ม า
ด้วยั่ตัวเองได้ที่ำาใหิ้ ผู้ใหิญ่วิบูลยั่์ เข็มเฉลิม
เกิด “ความเคารื่พในธ์รื่รื่มชาตี่” จึงไม่ใสำ่
แม้รองเที่้าเมื�อต้องเหิยั่่ยั่บยั่ำาลงบนต้นไม้
ใ บ หิ ญ ้ า ซ ึ � ง น ั บ ว ่ า เ ป ็ น “ สิ่ ่ � ง ม ี ช ี ว ่ ตี ”
เฉกเชู่นเด่ยั่วกัน
นอกจากน่� ยั่ังม่แนวคิิดในการสำร้าง
“เครื่่อข่ายชุมชนแบบพอเพียง” ที่่�น่าสำนใจ
“เง่นทองเป็นของมายา ข้าวปลาเป็น กลายั่เป็นเคิรือข่ายั่ชูุมชูนต้นแบบที่่�เข้มแข็ง จากที่่�ได้ที่ราบว่า แม้ ผู้ใหิญ่วิบูลยั่์ เข็มเฉลิม
ของจรื่่ง” คิติธรรมจาก หิม่อมเจ้าสำิที่ธิพั แ ล ะ ยั่ ั� ง ยั่ ื น ผ ล ก า ร ว ิ จ ั ยั่ ด ั ง ก ล ่ า ว ไ ด ้ ร ั บ ยั่ึดถึือวิถึ่พัุที่ธไม่ฆ่่าสำัตว์ จึงไม่เล่�ยั่งสำัตว์เอง
กฤดากร “ พ รื่ ะ บ ่ ด า แ ห ่ ง ก า รื่ เ ก ษ ตี รื่ ก า ร ต ่ พั ิ ม พั ์ ใ น ว า ร สำ า ร ว ิ ชู า ก า ร ร ะ ด ั บ เพัื�อนำามาเป็นอาหิาร แต่ก็ได้ม่การแลกเปล่�ยั่น
แ ผู้ น ใ ห ม ่ ” พั ิ สำ ู จ น ์ แ ล ้ ว ว ่ า ใ ชู ้ ไ ด ้ จ ร ิ ง นานาชูาติ “Journal of Asian and African ผ ล ิ ต ผ ล ที่ า ง ก า ร เ ก ษ ต ร ก ั บ ชู า ว บ ้ า น
ในทีุ่กยัุ่คิสำมัยั่ คินไที่ยั่โชูคิด่ที่่�ได้เกิดมา Studies” ภัายั่หิลัง สำะที่้อนรูปแบบของ “เศิรื่ษฐก่จแบบ
บนผืนแผ่นดินอันอุดมสำมบูรณ์ เพั่ยั่งหิันมอง จากที่่�ได้นำานักศึึกษาหิลักสำูตรปรัชูญา พึ�งพาในชุมชน” ซึ�งม่ลักษณะตรงกันข้าม
ไปรอบตั อาจเปล่�ยั่น “ด่น” ใหิ้เป็น ด ุ ษ ฎี ่ บ ั ณ ฑ์ ิ ต ( ศึ า สำ น า ก ั บ ก า ร พั ั ฒ น า ) กับ “เศิรื่ษฐก่จแบบแข่งขัน” ของระบบ
“ที�ทำาก่น หิล่อเล่�ยั่งชู่วิตได้อยั่่างพัอเพั่ยั่ง คิ ณ ะ สำ ั ง คิ ม ศึ า สำ ต ร ์ แ ล ะ ม น ุ ษ ยั่ ศึ า สำ ต ร ์ ที่ ุ น น ิ ยั่ ม แ ล ะ เ ป ็ น ก า ร พั ิ สำ ู จ น ์ ด ้ ว ยั่ ว ่ า
และยั่ั�งยั่ืนต่อไปได้ มหิาวิที่ยั่าลัยั่มหิิดล เข้าศึึกษาในพัื�นที่่�เพัื�อเป็น “เง่นไม่ใช่คำาตีอบสิ่ำาหรื่ับทุกสิ่่�ง” วิถึ่วนเกษตร
รื่องศิาสิ่ตีรื่าจารื่ย์ ดรื่.ปกรื่ณ์์ แสิ่งสิุ่รื่่ยา แนวที่างต่อยั่อดแนวคิิดเพัื�อการพััฒนา ของ ผู้ใหิญ่วิบูลยั่์ เข็มเฉลิม แสำดงในเหิ็น
หิัวหิน้าภัาคิวิชูามนุษยั่ศึาสำตร์ และอาจารยั่์ ซึ�งเป็นหิัวใจสำำาคิัญข อ ง หิ ลั ก สำู ต ร ฯ ชูัดเจนว่า “ปรื่ัชญาเศิรื่ษฐก่จพอเพียง”
ป ร ะ จ ำา หิ ล ั ก สำ ู ต ร ป ร ั ชู ญ า ด ุ ษ ฎี ่ บ ั ณ ฑ์ ิ ต ศึาสำตร์พัระราชูา “ปรื่ัชญาเศิรื่ษฐก่จพอเพียง” เป็น “ทางสิ่ายกลาง” ระหิว่างทีุ่นนิยั่ม
(ศึาสำนากับการพััฒนา) คิณะสำังคิมศึาสำตร์ ในปัจจุบันได้ม่การประยัุ่กต์ใชู้อยั่่าง และการปฏิิเสำธทีุ่นนิยั่ม แนวที่างเศึรษฐกิจ
และมนุษยั่ศึาสำตร์ มหิาวิที่ยั่าลัยั่มหิิดล กว้างขวาง โดยั่ไม่จำากัดศึาสำนา ซึ�งกรณ่ พัอเพั่ยั่งที่ำาใหิ้สำามารถึพัึ�งตนเอง โดยั่ไม่ต้อง
น ั บ เ ป ็ น หิ น ึ� ง ใ น คิ ว า ม ภั า คิ ภั ู ม ิ ใ จ ข อ ง ศึึกษาวิถึ่วนเกษตรผู้ใหิญ่วิบูลยั่์ เข็มเฉลิม พัึ�งพัาระบบตลาด แต่ก็ยั่ังสำามารถึหิาประโยั่ชูน์
มหิาวิที่ยั่าลัยั่มหิิดล ในฐานะ “ปัญญา ปราชูญ์ชูุมชูนแหิ่งบ้านหิ้วยั่หิิน หิมู่ ๑ จากระบบตลาดได้ เมื�อม่เหิลือบริโภัคิ
ของแผู้่นด่น” ตามปณิธานของมหิาวิที่ยั่าลัยั่ ตำาบลลาดกระที่ิง อำาเภัอสำนามชูัยั่เต รื่องศิาสิ่ตีรื่าจารื่ย์ ดรื่.ปกรื่ณ์์ แสิ่งสิุ่รื่่ยา
มหิิดล จากที่่�ได้ศึึกษาวิจัยั่เก่�ยั่วกับการประยัุ่กต์ จังหิวัดฉะเชูิงเที่รา ได้ใชู้“ว่ถีีพุทธ์แบบ ที่ิ�งที่้ายั่ว่า สำำาหิรับผู้ม่คิวามใฝั่ฝัันที่่�จะลองใชู้
ใชู้ศึาสำตร์พัระราชูา “ปรื่ัชญาเศิรื่ษฐก่จ พอเพียง” กู้วิกฤติในชู่วงที่่�ชู่วิตติดลบ ชู่วิต “ว่ถีีพุทธ์แบบพอเพียง” ตามแนวที่าง
พ อ เ พ ี ย ง ” ก รื่ ณ์ ี ศิ ึ ก ษ า ว ่ ถี ี ว น เ ก ษ ตี รื่ จากปัญหิาที่างเศึรษฐกิจของคิรอบคิรัว ของผู้ใหิญ่วิบูลยั่์ เข็มเฉลิม ไม่เพั่ยั่ง “ความ
“ปัญญาของแผู้่นด่น” ปรื่าชญ์ชุมชน โดยั่ได้หิันมาปลูกป่าเพัื�อที่ำาการเกษตร กล้าหาญ” จะต้องม่ “สิ่ตี่ปัญญา” จาก
แห่งบ้านห้วยห่น หมู่ ๑ ตีำาบลลาดกรื่ะท่ง ซึ�งต่อมานอกจากได้กลายั่เป็น “ครื่ัว “ทักษะชีว่ตี” ที่่�สำั�งสำมมา และด้วยั่ “ความเพียรื่”
อำาเภอสิ่นามชัยเตี จังหวัดฉะเช่งเทรื่า ธ์รื่รื่มชาตี่” เล่�ยั่งปากที่้องใหิ้กับตนเอง จะนำาไปสำู่ “ความสิ่ำาเรื่็จ” ที่่�มั�นคิงและยั่ั�งยั่ืน
ผู้หิันหิลังใหิ้กับระบบทีุ่นนิยั่ม มาพัลิกฟ้�น และคิรอบคิรัวด้วยั่ผลิตผลจากป่าแล้ว จากการเผื�อแผ่คิวามสำุขไปยั่ังผู้อื�น
ผืนถึิ�นอาศึัยั่ จนสำามารถึเล่�ยั่งชู่พัและ ยั่ังเป็น “ห้องเรื่ียนเกษตีรื่แบบพอเพียง”