Page 16 - MU_10Oct61

Special Article
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร. นายแพทย์สุธี ยกส้าน

ประเทศไทยพร้อมแล้วหรือยังที่จะผันตัว

เป็นประเทศผู้ผลิตวัคซีน

ตลอดเวลา ๑๘ ปีที่ผ่านมา เด็กไทยได้รับ และพัฒนาวัคซีน สถาบันชีววิทยาศาสตร์
อานิสงส์ของวัคซีนที่ผลิตโดยองค์การ โมเลกุล ได้รับเป็นสถานที่ฝึกอบรมทาง
เภสัชกรรม ถือเป็ นการเริ่มต้นที่ดีของ เทคนิคให้แก่บุคลากรขององค์การ
ภาคอุตสาหกรรมวัคซีนไทย เภสัชกรรม (โดยรับทุนวิจัยจากองค์การ
ตลอดระยะเวลา ๑๐ ปีที่ผ่านมาได้มี เภสัชกรรม) ใน พ.ศ.๒๕๖๐ น�าไปสู่การลง
นามใน MOU ของความร่วมมือท�าการ
สัญญาณยกเลิกการใช้สมองหนูในการผลิต พัฒนาวัคซีนเจอี ระหว่างมหาวิทยาลัย
วัคซีน องค์การอนามัยโลกได้แนะน�าให้หยุด มหิดลและองค์การเภสัชกรรม ถือเป็นการ
การใช้วัคซีนเจอีชนิดผลิตจากสมองสัตว์ ย�้าเจตนารมณ์ของการท�างานร่วมกัน
ทดลอง ปัจจุบันองค์การเภสัชกรรมยุติการ
ผลิตวัคซีนชนิดนี้ ท�าให้วัคซีนเจอีทุกโด๊ส เพื่อเป็นการขับเคลื่อนกระบวนการ
ที่ใช้ในประเทศไทยยังต้องซื้อจากต่างประเทศ ท�างานจริง โดยใช้สถานที่ GMP Pilot Plant
หากประเมินขีดความสามารถในการแข่งขัน ขององค์การเภสัชกรรม จ�าต้องก�าหนดวัน
ก็พบความจริงที่ว่า ประเทศไทยได้ปรับ ส่งมอบ seed virus ของวัคซีนไข้สมอง
เป็นเวลาเกือบ ๒ ทศวรรษที่ประเทศไทย เปลี่ยนศักยภาพในด้าน Biotechnology อักเสบเจอี จากทีมงานของมหาวิทยาลัย
โดยคณะกรรมการนโยบายวัคซีนแห่งชาติ ในระดับอุตสาหกรรมจากประเทศผู้ มหิดลให้แก่ทีมงานขององค์การเภสัชกรรม
ได้ก�าหนดเป็นวาระแห่งชาติให้วัคซีนไข้ ผลิตมาสู่การเป็ นประเทศผู้ซื้อวัคซีน ในการนี้ จ�าเป็นต้องผ่านกระบวนการท�า
สมองอักเสบเจอี (วัคซีนเจอี) เป็นหนึ่งใน นอกเหนือไปจากนั้นยังส่งผลกระทบ Licensing ให้สมบูรณ์ รวมทั้งการเจรจา
วัคซีนพื้นฐานที่รัฐก�าหนดให้ทุกคนต้องได้ ต่อการใช้ เงินงบประมาณแผ่นดิน เรื่องผลประโยชน์ ในการนี้ สถาบันบริหาร
รับวัคซีนชนิดนี้ เพราะเป็นวัคซีนที่สามารถ จ�านวนมากในการสนับสนุนนโยบาย จัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรม (INNO-
การใช้วัคซีนในแผนการสร้างภูมิคุ้มกันโรค TECH) ซึ่งเป็นหน่วยงานรับผิดชอบของ
16 ป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพและมี (Expanded Program on Immunization) มหาวิทยาลัยมหิดลได้ให้ความอนุเคราะห์
ราคาสมเหตุผล
โรคไข้สมองอักเสบเจอีเป็นโรคติดเชื้อ เมื่อพิจารณาเจตนารมณ์ของคณะ ดูแลมาโดยตลอด อนึ่ง ค่า Licensing ที่ทาง
INNOTECH ก�าหนดนั้น หากค�านวณตาม
ไวรัสที่แพร่จากสัตว์ไปสู่คน โดยผ่าน กรรมการวัคซีนแห่งชาติ ก�าหนดให้มี ความเป็นจริงแล้ว ถือว่าเป็นราคาที่ต�่ากว่า
ยุงท้องนา (Culex mosquito) เป็นพาหะน�าโรค นโยบายผลิตวัคซีนเจอีในประเทศไทยตั้งแต่ ราคาทุนที่แท้จริง แต่เมื่อค�านึงถึงผล
แหล่งเชื้อไวรัสในธรรมชาติที่ส�าคัญมี ๒ แห่ง ต้นน�้า (คือใช้นวัตกรรมของประเทศไทยเอง) ประโยชน์ของประเทศไทยโดยองค์รวม
ได้แก่ หมูและนกหาอาหารชายน�้า โดยเหตุ ไปจนถึงปลายน�้า (คือผลิตระดับ ถือว่าได้ก�าไร
ที่หมูและนกจะอยู่คู่สังคมเราตลอดไป อุตสาหกรรม) เพื่อตอบสนองเจตนารมณ์ ในวันที่ ๕ ตุลาคม ๒๕๖๑ ซึ่งเป็นวันที่
สื่อให้เห็นว่าประชาคมโลกซีกนี้จ�าเป็นต้อง ของคณะกรรมการฯ ทีมงานวิจัยทั้งของ
มหาวิทยาลัยมหิดลร่วมกับมหาวิทยาลัย เขียนบทความนี้ ยังไม่มีข้อสรุปของ
ได้รับการฉีดวัคซีนนี้ตลอดไป กระทรวง เชียงใหม่ได้ด�าเนินการจนประสบผลส�าเร็จ กระบวนการท�า Licensing แม้จะผ่านการ
สาธารณสุขได้ก�าหนดให้เด็กทุกคนได้รับ มีนวัตกรรมวัคซีนที่ต้องการ สิ่งต่างๆ เหล่า พิจารณาในระดับนโยบายของคณะ
วัคซีนเจอี ตั้งแต่อายุ ๑ – ๒ ขวบ จากข้อมูล นี้เกิดขึ้นได้จากประสบการณ์เรียนรู้วัคซีน กรรมการวัคซีนแห่งชาติ ที่มีการประชุมครั้ง
ล่าสุดพบว่า ผู้ใหญ่ไทยราว ๒๐ – ๒๕% ยัง วิทยามาเป็นเวลากว่า ๓๐ ปี วัคซีนที่ค้นพบ ล่าสุดที่ท�าเนียบรัฐบาล (กันยายน ๒๕๖๑)
ไม่มีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสชนิดนี้ จึงเห็นว่า ดังกล่าวมีความเป็นเอกลักษณ์ เมื่อผ่านการ แล้วก็ตาม สาเหตุมาจากความเป็นเอกภาพ
ถึงเวลาแล้วที่ผู้รับผิดชอบเกี่ยวกับการฉีด ทดสอบในระดับ pre-clinic เบื้องต้น พบว่า กล่าวคือ “ผู้น�า” ที่ถือยุทธศาสตร์ และ
วัคซีนในผู้ใหญ่ควรได้ให้ความส�าคัญดูแล ควรด�าเนินการพัฒนาต่อไปโดยเชื่อมโยงไป “ผู้น�า” ที่ถือยุทธวิธี จ�าต้องมีเอกภาพและ
ประชากรผู้สูงวัย เพื่อให้เขาเหล่านั้นมี ดุลยภาพ ทุกฝ่ายจะต้องมีความมุ่งมั่น มอง
ภูมิคุ้มกันต่อต้านโรคที่ป้องกันได้โดยวัคซีน สู่การพัฒนาการผลิตระดับ Pilot Scale ดูผลประโยชน์ของประชาชน/ของประเทศ
สรุปได้ว่า ในวัยเด็กให้รับวัคซีนเจอี ใน ใน พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๑ ทีมงานได้ ชาติเป็นหลัก ผลประโยชน์อื่นใดหากขัดแย้ง
ผู้ใหญ่ (ตั้งแต่อายุ ๑๘ ปี) ควรได้รับวัคซีน ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กับนโยบายหลักจ�าเป็นต้องชิดซ้าย
เจอี ๑ เข็ม เพื่อเขาเหล่านั้นจะมีภูมิคุ้มกัน องค์การเภสัชกรรม และสถาบันวัคซีน หากความขัดแย้งไม่ได้รับการดูแลให้เหมาะสม
ไปตลอดอายุขัย หากถามหาข้อมูลวัคซีน แห่งชาติ เพื่อท�าการ Licensing มีการแต่ง ผลที่ได้คือ ความล่มสลาย เป็นการตอบ
เจอีที่ใช้กันอยู่ในประเทศไทย พบว่าองค์การ ตั้งคณะท�างาน มีการประชุมร่วมกันทุกๆ
เภสัชกรรม ได้รับการ transfer technology ๒ – ๓ เดือน เพื่อหารือในรายละเอียด มีการ ค�าถามแสดงให้เห็นว่า “ประเทศไทย
การผลิตวัคซีนเจอีจากประเทศญี่ปุ่ น สร้าง Roadmap เพื่อให้เกิดความเข้าใจร่วม พร้ อมแล้วหรือยังที่จะผันตัวเป็ น
Mahidol
(ผ่านกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์) วัคซีนรุ่น กันทุกขั้นตอนของการท�างาน รวมทั้งเพื่อแก้ ประเทศผู้ผลิตวัคซีน”
แรกนี้ใช้ฐานการผลิตเป็นสมองหนู ปัญหาอุปสรรคต่าง ๆ ร่วมกัน อนึ่ง ศูนย์วิจัย

October 2018 M • Master A • Altruism H • Harmony I • Integrity D • Determination O • Originality L • Leadership