Page 24 - MU_4April

Teaching&Learning Excellence
วราภรณ์ น่วมอ่อน

ศ.พิเศษ พญ.เพ็ญแข ลิ่มศิลา

รับรางวัลศิษย์เก่าดีเด่น “มหิดลทยากร ๒๕๖๐”

ในฐานะคุณหมอผู้บุกเบิกการรักษาเด็กออทิสติก

ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.แพทย์หญิงเพ็ญแข ลิ่มศิลา เกิดเมื่อวันที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๔๘๐
จบการศึกษาแพทยศาสตรบัณฑิต คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๕
ปริญญามหาบัณฑิตวิทยาศาสตรการแพทย์คลินิก สาขาจิตเวชเด็ก บัณฑิตวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๙ และไปฝึกอบรม “Neuropsychiatry” The Na-
tional Children Hospital ประเทศญี่ปุ่น ปี พ.ศ. ๒๕๑๓ ได้รับต�าแหน่งศาสตราจารย์พิเศษ
สาขาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ปี พ.ศ. ๒๕๓๓

เริ่มต้นชีวิตการท�างานที่โรงพยาบาล ในประเทศไทยพบอัตราป่ วย พร้อมทั้งผู้ปกครอง ได้รับความรู้
เด็ก กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณ โรคออทิสติก ๖ คนในประชากร เพื่อที่จะสามารถวินิจฉัยโรคนี้ได้ใน
สุข เมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๖ ต่อมาย้ายไปยัง ทุกๆ ๑,๐๐๐ คน คาดว่าทั่วประเทศ ระยะแรกเริ่ม และสามารถให้ความ
โรงพยาบาลประจ�าจังหวัดร้อยเอ็ด พ.ศ. จะมีเด็กป่ วยเป็ นโรคนี้ประมาณ ช่วยเหลือเบื้องต้นได้
๒๕๐๗ – ๒๕๑๐ ในช่วงนั้นได้ออก ๓๐๐,๐๐๐ คน ในจ�านวนนี้ยังเข้าถึง ศ.พิเศษ พญ.เพ็ญแข มีหลักในการ
หน่วยแพทย์เคลื่อนที่ อ�าเภอเขมราฐ บริการน้อยมาก ประมาณร้อยละ ท�างานที่ได้เรียนรู้และยืดถือปฏิบัติจาก
จังหวัดอุบลราชธานี เป็นเวลา ๓ เดือน ๑๐ หรือปีละเพียง ๓๐,๐๐๐ กว่าคน อาจารย์ผู้สอนหลายท่านตั้งแต่สมัย
จากนั้น มาประจ�าที่โรงพยาบาลยุวประ เท่านั้น ศ.พิเศษ พญ.เพ็ญแข เริ่มรักษา ศึกษาอยู่ในคณะแพทยศาสตร์ศิริราช
สาทไวทโยปถัมภ์ และด�ารงต�าแหน่งผู้ ผู้ป่วยออทิสติกตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๑๐ ซึ่ง พยาบาลและขณะที่ปฏิบัติงานเป็น
อ�านวยการโรงพยาบาลยุวประสาทไวท ขณะนั้นยังไม่มีต�ารากล่าวถึงวิธีการ แพทย์ประจ�าบ้านโรงพยาบาลเด็กมา
โยปถัมภ์ ระหว่าง พ.ศ.๒๕๓๔ – ๒๕๔๑ รักษาอย่างละเอียด จึงคิดวิธีการรักษา เป็นแบบอย่าง คุณหมอจึงท�างานด้วย
และตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๔๑ จนถึงปัจจุบัน เด็กโดยเน้นการ “พร�่าสอน สิ่งที่เด็กยัง ความอดทน ใส่ใจ ตั้งใจ และเสียสละ
24 เป็นจิตแพทย์ที่ปรึกษากรมสุขภาพจิต ไม่พัฒนา” ซึ่งต้องใช้เวลาและความ พร้อมที่จะรักษาผู้ป่วยทุกคนไม่ว่าผู้
และโรงพยาบาลยุวประสาทไวทโย อดทน เนื่องจากเด็กเหล่านี้มีพัฒนาการ ป่วยจะมาจากที่ใดก็ตาม มีความขยัน
ปถัมภ์ ได้รับรางวัลแพทย์ดีเด่นของ ล่าช้า หัวใจในการรักษาจะต้องมุ่งที่ หมั่นเรียนรู้ ใฝ่รู้ ศึกษาผลจากการรักษา
แพทยสภา ปี พ.ศ.๒๕๔๑ และรับ เด็กเป็นส�าคัญ หมอต้องสังเกตว่า อาการเด็กที่แตกต่างกัน เพื่อหาวิธีการ
ประกาศนียบัตรที่ได้ทุ่มเท เสียสละ แต่ละคนยังขาดพัฒนาการในด้าน ที่ดีและเหมาะสมเอามาปรับใช้ หรือถ้า
อุทิศตน ปฏิบัติหน้าที่อันเป็นประโยชน์ ใด แล้วจะต้องกระตุ้นด้วยวิธีใด รักษาแล้วยังไม่ได้ผลที่ดีนัก ก็จะน�ามา
ต่อการพัฒนาบุคคลออทิสติกอย่างดียิ่ง หมอจะสอนวิธีการต่างๆ ให้พ่อและ วิเคราะห์หาหนทางใหม่ในการรักษา
จนเป็นที่ประจักษ์ต่อสาธารณชน จาก แม่น�าไปฝึ กพัฒนาการลูกที่บ้าน เพื่อเป็นการเรียนรู้ที่ไม่มีวันสิ้นสุด
มูลนิธิคุณพุ่ม ในทูลกระหม่อมหญิง เช่น การให้นมลูกจะต้องเร้าให้เด็ก นอกจากนี้ คุณหมอได้ใช้หลักธรรมทาง
อุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี มองหน้าแม่ ใช้การกระตุ้นประสาท พระพุทธศาสนาควบคู่ไปด้วย นั่นคือ
เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๕ สัมผัสทางหู โดยกระซิบหรือเปิ ด พรหมวิหาร ๔ ซึ่งประกอบด้วยเมตตา
ศ.พิเศษ พญ.เพ็ญแข เป็นผู้เชี่ยวชาญ เพลงเบาๆ ให้เขาฟัง เด็กจะชอบ กรุณา มุทิตา อุเบกขา
และเป็นผู้บุกเบิกการรักษา “ออทิสติก” ดนตรีเป็ นส่วนมากและมีความ ศ.พิเศษ พญ.เพ็ญแข กล่าวว่า รู้สึก
สนใจศึกษาโรคนี้อย่างจริงจังและต่อ สนใจ จนเกิดวิธีการใช้ดนตรีบ�าบัด ปลื้มใจและเป็นเกียรติอย่างยิ่ง ที่ได้รับ
เนื่องมากว่า ๕๐ ปี กล่าวถึง สาเหตุของ ส�าหรับเด็กออทิสติก รวมถึงเน้นการ รางวัล “มหิดลทยากร” ในปีนี้ ขอบคุณ
โรคออทิสติกว่าเกิดได้จากทั้งกรรม ให้ความรู้ความเข้าใจแก่พ่อแม่ และ ที่มหาวิทยาลัยมหิดลได้เล็งเห็นคุณค่า
พันธุ์ และปัจจัยอื่นที่ไปกระทบการ ครอบครัว โดยมีเป้าหมายในการ และประโยชน์ที่คุณหมอได้ท�าต่อวงการ
ท�างานของสมองเด็ก ให้หยุดยั้งการ รักษาเพื่อพัฒนาและฟื้นฟูสมรรถ แพทย์และวงการจิตเวชเด็ก ท�าให้มี
พัฒนาตั้งแต่เด็กอยู่ในครรภ์ของ ภาพของผู้ป่ วยให้สามารถเติบโต ก�าลังใจ เป็นแรงกระตุ้นที่ท�าให้หมอยัง
มารดา พ่อและแม่ของเด็กมีบทบาท และใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้ คงท�างานต่อไป และในอนาคตหมอ
ส�าคัญมากในการร่วมบ�าบัดรักษา นอกจากนี้ ศ.พิเศษ พญ.เพ็ญแข ยัง ก�าลังจะเขียนหนังสือ “จากต�าราสู่
ต้องสังเกตและบอกเล่าอาการและ นึกถึงเด็กผู้ป่วยในต่างจังหวัดพื้นที่ ประสบการณ์การดูแลเด็กออทิสติก
พฤติกรรมของเด็กอย่างละเอียด โดย ห่างไกล จึงได้จัดฝึกอบรมเกี่ยวกับ ๕๐ ปี” รวบรวมประสบการณ์จากการ
สังเกตพัฒนาการของลูกใน ๓ ด้าน โรคนี้ ให้แก่บุคลากรของโรง รักษาเด็กออทิสติกตลอดระยะเวลาที่
ได้แก่ ด้านสังคม การพูด การสื่อสาร พยาบาลในส่วนภูมิภาค เพื่อให้ ผ่านมา เพื่อเป็นประโยชน์แก่แพทย์
ด้านพฤติกรรม และด้านอารมณ์ แพทย์ และบุคลากรทางการแพทย์ ผู้ปกครอง และบุคคลทั่วไป Mahidol

April 2018 M • Master A • Altruism H • Harmony I • Integrity D • Determination O • Originality L • Leadership