Page 13 - MU_4April68

April 2025 มหิดลสาร ๒๕๖๘ 13

ข�อควัรื่รื่ะวัังเรื่่�องอายุควัามฟ้้องคดี

กับผู้้�คำ�าปรื่ะกันตามสิัญญารื่ับทุนการื่ศึกษา

โดย นางสิาวดวงพัร นิ�มน�อย
นิติกร กองกฎีหมาย มหาวิทยาลััยมหิดลั

โดยที�ป็ัจจุบันมหาวิทยาลััยแลัะสิ่วนงานมีการทำาสิัญญาให�ทุน ทั�งนี�ป็ระเด็นป็ัญหาดังกลั่าว มีแนวความเห็นของศาลัป็กครอง
การศึกษาแก่บุคลัากรแลัะนักศึกษาเป็็นจำานวนมาก ซึ่ึ�งเจตนารมณ์การให� สิ้งสิุด (คำาสิั�งศาลัป็กครองสิ้งสิุดที� ๑๒๒๑/๒๕๖๖) พัิจารณาว่า การที�
ทุนดังกลั่าวเพั่�อป็ระสิงค์ให�ผ้�รับทุนกลัับมาป็ฏิิบัติงานให�กับมหาวิทยาลััย ผ้�ฟั้องคดีนำาคดีมาฟั้องต่อศาลัเม่�อวันที� ๒๗ กันยายน ๒๕๖๕ ขอให�
แลัะสิ่วนงาน หากไม่กลัับมาป็ฏิิบัติงานจะต�องช้ดใช้�เงินเบี�ยป็รับแทน ผ้�ถุ้กฟั้องคดีที� ๑ ซึ่ึ�งเป็็นผ้�รับทุนการศึกษาแลัะมีฐานะเป็็นลั้กหนี�
การป็ฏิิบัติงาน ในสิัญญารับทุนจึงกำาหนดให�มีภาระผ้กพัันเกี�ยวกับ ช้ั�นต�นรับผิดช้ดใช้�เงินภายในกำาหนดระยะเวลัาการฟั้องคดี ตามมาตรา
การป็ฏิิบัติงานช้ดใช้�ทุน รวมทั�งจัดให�มีการทำาสิัญญาค้าป็ระกันด�วย ๕๑ แห่งพัระราช้บัญญัติจัดตั�งศาลัป็กครองแลัะวิธิีพัิจารณาคดี
การทำาสิัญญาให�ทุนการศึกษาแก่ข�าราช้การ บุคลัากร หร่อเจ�าหน�าที� ป็กครอง พั.ศ. ๒๕๔๒ เป็็นกรณีที�เจ�าหนี�ได�ฟั้องคดีเพั่�อตั�งหลัักฐานสิิทธิิ
ของมหาวิทยาลััยมหิดลัซึ่ึ�งเป็็นหน่วยงานทางป็กครองเพั่�อไป็ศึกษา เรียกร�องหร่อเพั่�อให�ช้ำาระหนี� อันมีผลัทำาให�อายุความสิะดุดหยุดลัง
หร่อฝ่ึกอบรม เป็็นการทำาสิัญญาที�มีค้่สิัญญาอย่างน�อยฝ่่ายหนึ�งเป็็น ซึ่ึ�งเม่�ออายุความสิะดุดหยุดลังแลั�ว ระยะเวลัาที�ลั่วงไป็ก่อนนั�นไม่นับ
หน่วยงานทางป็กครอง แลัะมีวัตถุุป็ระสิงค์ของสิัญญาเป็็นการจัดทำา เข�าในอายุความ ให�อายุความเริ�มนับใหม่ตั�งแต่วันที�ผ้�ฟั้องคดี ย่�นฟั้อง
บริการสิาธิารณะ จึงจัดเป็็นสิัญญาทางป็กครองตามมาตรา ๓ แห่ง ผ้�ถุ้กฟั้องคดีที� ๑ ตามมาตรา ๑๙๓/๑๔ (๒) แลัะมาตรา ๑๙๓/๑๕
พัระราช้บัญญัติจัดตั�งศาลัป็กครองแลัะวิธิีพัิจารณาคดีป็กครอง แห่งป็ระมวลักฎีหมายแพั่งแลัะพัาณิช้ย์ แลัะตามมาตรา ๖๙๒
พั.ศ. ๒๕๔๒ เม่�อเกิดกรณีที�ผ้�รับทุนไม่สิำาเร็จการศึกษา หร่อสิำาเร็จ แห่งป็ระมวลักฎีหมายเดียวกันนี�บัญญัติว่า อายุความสิะดุดหยุดลัง
การศึกษาแต่ไม่กลัับมาป็ฏิิบัติงานช้ดใช้�ทุนหร่อป็ฏิิบัติงานแต่ไม่ครบ เป็็นโทษแก่ลั้กหนี�นั�น ย่อมเป็็นโทษแก่ผ้�ค้าป็ระกันด�วย ดังนั�นเม่�อ
ตามกำาหนดระยะเวลัาตามที�ระบุไว�ในสิัญญา ซึ่ึ�งเป็็นการทำาผิดสิัญญา อายุความสิะดุดหยุดลังเป็็นโทษแก่ผ้�ฟั้องคดีที� ๑ ซึ่ึ�งเป็็นลั้กหนี�ช้ั�นต�นแลั�ว
ที�หน่วยงานผ้�ให�ทุนมีสิิทธิิเรียกร�องให�ผ้�รับทุนช้ดใช้�เงินกรณี ย่อมเป็็นโทษแก่ผ้�ถุ้กฟั้องคดีที� ๒ แลัะ ๓ ซึ่ึ�งเป็็นผ้�ค้าป็ระกันด�วย
ผิดสิัญญาได� โดยฟั้องร�องคดีต่อศาลัป็กครอง แลัะมีอายุความการฟั้อง จ่งตั้�องเรื่ิ�มนับอาย์ุควิามใหม�ตั้ั�งแตั้�วิันที� ๒๗ กันย์าย์น ๒๕๖๕ ซึ่่�งเป็น
คดีสิัญญาทางป็กครองเป็็นไป็ตามมาตรา ๕๑ แห่งพัระราช้บัญญัติ วิันที�ผู้้�ฟ้องคดีนำาคดีมาฟ้องตั้�อศิาลั ดังนั�น การที�ผ้�ฟั้องคดีย่�นฟั้องเพัิ�มเติม
จัดตั�งศาลัป็กครองแลัะวิธิีพัิจารณาคดีป็กครอง พั.ศ. ๒๕๔๒ ต่อศาลัเพั่�อขอให�ศาลัมีคำาสิั�งหร่อคำาพัิพัากษาให�ผ้�ถุ้กฟั้องคดีที� ๒ แลัะที�
ซึ่ึ�งแก�ไขเพัิ�มเติมโดยพัระราช้บัญญัติจัดตั�งศาลัป็กครองแลัะวิธิีพัิจารณา ๓ ซึ่ึ�งเป็็นผ้�ค้าป็ระกันรับผิดช้ดใช้�เงินตามสิัญญาค้าป็ระกัน เม่�อวันที�
คดีป็กครอง (ฉบับที� ๕) พั.ศ. ๒๕๕๑ กำาหนดให�ย์่�นฟ้องภิาย์ในห�าปี ๕ เมษายน ๒๕๖๖ จึงเป็็นการย่�นฟั้องคดีภายในระยะเวลัาห�าป็ี นับแต่
นับแตั้�วิันที�รื่้�หรื่่อควิรื่รื่้�ถี่งเหตัุ้แห�งการื่ฟ้องคดี แตั้�ไม�เกินสัิบปี นับแตั้�วิันที� วันที�ร้�หร่อควรร้�เหตุแห่งการฟั้องคดี
มีเหตัุ้แห�งการื่ฟ้องคดี โดยสิรุป็จึงกลั่าวได�ว่า ในการฟั้องคดีตามสิัญญารับทุนซึ่ึ�งเป็็นสิัญญา
ในการฟั้องคดีตามสิัญญารับทุนซึ่ึ�งเป็็นสิัญญาทางป็กครองนั�น ทางป็กครองนั�น หากเป็็นการฟั้องร�องผ้�รับทุนซึ่ึ�งเป็็นลั้กหนี�ช้ั�นต�นไป็
หากเป็็นกรณีที�มีการฟั้องร�องผ้�รับทุนซึ่ึ�งเป็็นลั้กหนี�ช้ั�นต�นไป็ พัร�อมกันกับการฟั้องร�องผ้�ค้าป็ระกันตามสิัญญา เช้่นนี�ย่อมต�องนับ
ในคราวเดียวกันกับการฟั้องร�องผ้�ค้าป็ระกันตามสิัญญาเพั่� อให� อายุความในการฟั้องคดีเป็็นอย่างเดียวกัน ค่อ ภายในห�าป็ีนับแต่วันที�ร้�
ร่วมกันรับผิดกรณีเช้่นนี�เม่�อสิัญญาค้าป็ระกันเป็็นสิัญญาอุป็กรณ์ หร่อควรร้�ถุึงเหตุแห่งการฟั้องคดี แต่ไม่เกินสิิบป็ี นับแต่วันที�มีเหตุ
ของสิัญญารับทุนซึ่ึ�งเป็็นสิัญญาหลัักย่อมต�องนับอายุความใน แห่งการฟั้องคดี ตามมาตรา ๕๑ แห่งพัระราช้บัญญัติจัดตั�งศาลัป็กครอง
การฟั้องคดีเป็็นอย่างเดียวกัน ค่อ ภายในห�าป็ี นับแต่วันที�ร้�หร่อ แลัะวิธิีพัิจารณาคดีป็กครอง พั.ศ. ๒๕๔๒ แต่หากดำาเนินการฟั้อง
ควรร้�ถุึงเหตุแห่งการฟั้องคดี แต่ไม่เกินสิิบป็ี นับแต่วันที�มีเหตุแห่ง ผ้�ค้าป็ระกันในภายหลัังจากการฟั้องผ้�รับทุนซึ่ึ�งเป็็นลั้กหนี�ช้ั�นต�น เน่�องจาก
การฟั้องคดีตามมาตรา ๕๑ แห่งพัระราช้บัญญัติจัดตั�งศาลัป็กครอง การฟั้องลั้กหนี�ช้ั�นต�นมีผลัทำาให�อายุความสิะดุดหยุดลัง จึงต�องเริ�มนับ
แลัะวิธิีพัิจารณาคดีป็กครอง พั.ศ. ๒๕๔๒ แต่อย่างไรก็ตาม อายุความใหม่สิำาหรับผ้�ค้าป็ระกันตั�งแต่วันที�ได�ย่�นฟั้องลั้กหนี�ช้ั�นต�น
มีป็ระเด็นที�น่าพัิจารณาว่าหากเกิดป็ัญหาบางป็ระการที�ทำาให�หน่วยงาน แต่ไม่เกินสิิบป็ีนับแต่มีเหตุแห่งการฟั้องคดี แนวทางการพัิจารณาของ
ผ้�ฟั้องคดีไม่สิามารถุดำาเนินการฟั้องผ้�ค้าป็ระกันไป็ในคราวเดียวกันได� ศาลัป็กครองสิ้งสิุดในเร่�องระยะเวลัาฟั้องคดีกับผ้�ค้าป็ระกันในสิัญญารับทุน มุมกฎหมาาย
จึงได�ดำาเนินการฟั้องผ้�ค้าป็ระกันในภายหลััง เช้่นนี� อายุความในการฟั้องคดี จึงเป็็นป็ระโยช้น์เพั่�อให�มหาวิทยาลััยหร่อสิ่วนงานบริหารจัดการทุนได�
ผ้�ค้าป็ระกันต�องเริ�มนับเม่�อใด จะเริ�มนับเช้่นเดียวกับผ้�รับทุนซึ่ึ�งเป็็น อย่างมีป็ระสิิทธิิภาพัแลัะมิให�เกิดความเสิียหายได� หากมีข�อพัิพัาทเกี�ยวกับ
ลั้กหนี�ช้ั�นต�นหร่อไม่ สิัญญาจะได�ย่�นฟั้องคดีต่อศาลัภายในระยะเวลัาฟั้องคดีด�วย