Page 31 - เมษา 66
P. 31
April 2023 มหิดลสาร ๒๕๖๖ 31
ทุจัร์ิต่ต่่อหิน้าที� มีล่กษณะอย่างไร์?
โดย นายว่ชร้พงศ์ พิพิธพร้ร้ณพงศ์
นิติกร้ (ผู้้้ชำานาญการ้พิเศษ) กองกฎหิมาย
ในปััจจุบ่นมีข้่าวเกี�ยวก่บการ้ทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี�ข้องเจ้าหิน้าทิี� ตนเองหิร้่อผู้้้อ่�น และการื่จะพ่จารื่ณาว่าการื่กรื่ะทำาผ่ดเป็น
ข้องร้่ฐเผู้ยแพร้่ออกส่�อต่าง ๆ อย่างมากมาย ซ่�งการ้ทิุจร้ิต การื่ทุจรื่่ตต่อหน้าท่�รื่าช้การื่หรื่่อไม่ นั�น จะต้องพ่จารื่ณาลงไป
ต่อหิน้าทิี�น่�น ส่งผู้ลกร้ะทิบต่องบปัร้ะมาณและภาพล่กษณ์ ถึึงเจตนาของผ้้กรื่ะทำาด้วยว่าม่เจตนาทุจรื่่ตในการื่ปฏิ่บัต่
ร้วมไปัถ่่งค์วามเช่�อม่�นข้องปัร้ะชาชนทิี�มีต่อหิน่วยงานและเจ้า หน้าท่�รื่าช้การื่หรื่่อละเว้นการื่ปฏิ่บัต่หน้าท่�รื่าช้การื่โดยมุ่งท่�
หิน้าทิี�ข้องร้่ฐ ในค์อล่มน์นี�ผู้้้เข้ียนจ่งพาผู้้้อ่านมาทิำาค์วามร้้้จ่ก จะให้ตนเองหรื่่อผ้้อ่�นได้รื่ับปรื่ะโยช้น์ท่�ม่ควรื่ได้หรื่่อไม่
ก่บการ้กร้ะทิำาทิี�เร้ียกว่า การ้ทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี� ว่ามีล่กษณะ เม่�อข้้อเทิ็จจร้ิงจากการ้ไต่สวนไม่ปัร้ากฏิว่าผู้้้ฟ้องค์ดีมีเจตนาเพ่�อ
อย่างไร้บ้าง เพ่�อทิี�จะได้ร้ะม่ดร้ะว่งและหิลีกเลี�ยงการ้กร้ะทิำา ใหิ้ตนเองหิร้่อผู้้้อ่�นได้ร้่บเงินหิร้่อปัร้ะโยชน์อ่�นใดทิี�มิค์วร้ได้จาก
ทิี�สุ่มเสี�ยงจนอาจจะกลายเปั็นการ้ทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี�ข้่�นมาได้ การ้ปัฏิิบ่ติหิน้าทิี� สอดค์ล้องก่บผู้ลการ้ไต่สวนข้องค์ณะกร้ร้มการ้
โดยการ้ศ่กษาจากอุทิาหิร้ณ์ตามคำาพ่พากษาศิาลปกครื่องสิ่้งสิุ่ด ปั.ปั.ช. กร้ณีจ่งย่งไม่อาจร้่บฟังได้ว่าการ้กร้ะทิำาข้องผู้้้ฟ้องค์ดี
ท่� อ.๕๔๙/๒๕๖๒ ท่�สิ่รืุ่ปได้ดังต่อไปน่� เปั็นการ้ปัฏิิบ่ติหิร้่อละเว้นการ้ปัฏิิบ่ติหิน้าทิี�ร้าชการ้โดยมิชอบ
ค์ดีนี�ผู้้้ฟ้องค์ดีถ่้กลงโทิษทิางวิน่ยอย่างร้้ายแร้งโดยการ้ไล่ออก เพ่�อใหิ้ตนเองหิร้่อผู้้้อ่�นได้ปัร้ะโยชน์ทิี�มิค์วร้ได้ อ่นเปั็นการ้ทิุจร้ิต
จากร้าชการ้ในค์วามผู้ิดฐานทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี�ตามมาตร้า ๘๒ วร้ร้ค์สาม ต่อหิน้าทิี�ร้าชการ้ ด่งน่�น ค์ำาส่�งลงโทิษทิางวิน่ยอย่างร้้ายแร้งโดย
แหิ่งพร้ะร้าชบ่ญญ่ติร้ะเบียบข้้าร้าชการ้พลเร้่อน พ.ศ. ๒๕๓๕ ทิี�ใช้ การ้ไล่ผู้้้ฟ้องค์ดีออกจากร้าชการ้จ่งเปั็นค์ำาส่�งทิี�ไม่ชอบด้วยกฎหิมาย
บ่งค์่บอย้่ในข้ณะน่�น ซ่�งบ่ญญ่ติว่า การ้ปัฏิิบ่ติหิร้่อละเว้นการ้ปัฏิิบ่ติ จากอุทิาหิร้ณ์ด่งกล่าวข้้างต้นจะเหิ็นได้ว่า การื่กรื่ะทำา
หิน้าทิี�ร้าชการ้โดยมิชอบ เพ่�อใหิ้ตนเองหิร้่อผู้้้อ่�นได้ปัร้ะโยชน์ ท่�จะถึ่อได้ว่าเป็นการื่ทุจรื่่ตต่อหน้าท่� จะต้องม่องค์ปรื่ะกอบครื่บ
ทิี�มิค์วร้ได้ เปั็นการ้ทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี�ร้าชการ้และเปั็นค์วามผู้ิด ๔ ปรื่ะการื่ ได้แก่ ปรื่ะการื่ท่�หนึ�ง ม่หน้าท่�รื่าช้การื่ท่�ต้องปฏิ่บัต่
วิน่ยอย่างร้้ายแร้ง ซ่�งศาลปักค์ร้องส้งสุดพิจาร้ณาแล้วเหิ็นว่า ปรื่ะการื่ท่�สิ่อง ได้ปฏิ่บัต่หน้าท่�รื่าช้การื่โดยม่ช้อบหรื่่อละเว้น
การ้กร้ะทิำาใดทิี�จะเปั็นการ้กร้ะทิำาค์วามผู้ิดฐานทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี� การื่ปฏิ่บัต่หน้าท่�รื่าช้การื่โดยม่ช้อบ ปรื่ะการื่ท่�สิ่าม เพ่�อให้ตนเอง
ร้าชการ้ จะต้องพิจาร้ณาจากองค์ปรื่ะกอบในการื่กรื่ะทำาความ หรื่่อผ้้อ่�นได้ปรื่ะโยช้น์ท่�ม่ควรื่ได้ และปรื่ะการื่ท่�สิ่่� โดยม่เจตนา
ผ่ด ๔ ปรื่ะการื่ ค่อ ปรื่ะการื่ท่�หนึ�ง ม่หน้าท่�รื่าช้การื่ท่�ต้องปฏิ่บัต่ ทุจรื่่ต ซึ�งจะขาดองค์ปรื่ะกอบใดองค์ปรื่ะกอบหนึ�งไปไม่ได้
ปรื่ะการื่ท่�สิ่อง ได้ปฏิ่บัต่หน้าท่�รื่าช้การื่โดยม่ช้อบหรื่่อละเว้น และเม่�อมองย้อนกล่บมาทิี�มหิาวิทิยาล่ยมหิิดลเอง ก็มีข้้อบ่งค์่บ
การื่ปฏิ่บัต่หน้าท่�รื่าช้การื่โดยม่ช้อบ ซ่�งค์ำาว่า “โดยม่ช้อบ” มหิาวิทิยาล่ยมหิิดลว่าด้วยการ้บร้ิหิาร้งานบุค์ค์ลพน่กงาน
หิมายค์วามว่า ไม่เปั็นไปัตามกฎหิมาย ร้ะเบียบข้องทิางร้าชการ้ มหิาวิทิยาล่ย พ.ศ. ๒๕๕๑ ข้้อ ๔๕ (๓) กำาหินดใหิ้การ้ปัฏิิบ่ติหิร้่อ
ค์ำาส่�งข้องผู้้้บ่งค์่บบ่ญชา ปรื่ะการื่ท่�สิ่าม เพ่�อให้ตนเองหรื่่อผ้้อ่�น ละเว้นการ้ปัฏิิบ่ติหิน้าทิี�โดยมิชอบเพ่�อใหิ้ตนเองหิร้่อผู้้้อ่�นได้ร้่บ
ได้ปรื่ะโยช้น์ท่�ม่ควรื่ได้ ซ่�งค์ำาว่า “ปรื่ะโยช้น์” หิมายค์วามว่า ปัร้ะโยชน์ทิี�มิค์วร้ได้ซ่�งถ่่อว่าเปั็นการ้ทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี� เปั็นค์วามผู้ิด
สิ�งทิี�ได้ร้่บอ่นเปั็นค์ุณแก่ผู้้้ได้ร้่บ ซ่�งอาจเปั็นทิร้่พย์สินหิร้่อปัร้ะโยชน์ ทิางวิน่ยอย่างร้้ายแร้ง การ้จะพิจาร้ณาว่าการ้กร้ะทิำาใด ถ่่อเปั็น
อย่างอ่�นทิี�ไม่ใช่ทิร้่พย์สินก็ได้ และค์ำาว่า “ม่ควรื่ได้” หิมายค์วามว่า การ้กร้ะทิำาทิุจร้ิตต่อหิน้าทิี� ย่อมต้องพิจาร้ณาใหิ้ค์ร้บองค์์ปัร้ะกอบ
ไม่มีสิทิธิโดยชอบธร้ร้มทิี�จะได้ร้่บปัร้ะโยชน์ใด ๆ ตอบแทินจาก ๔ ปัร้ะการ้ข้้างต้นเช่นเดียวก่น ด่งน่�น ในการ้ปัฏิิบ่ติหิน้าทิี�ข้อง
การ้ปัฏิิบ่ติหิน้าทิี�น่�น และปรื่ะการื่ท่�สิ่่� โดยม่เจตนาทุจรื่่ต ซ่�งค์ำาว่า บุค์ลากร้มหิาวิทิยาล่ยมหิิดลจ่งค์วร้ใช้ค์วามร้ะม่ดร้ะว่งและ
“ทุจรื่่ต” ตามปัร้ะมวลกฎหิมายอาญา มาตร้า ๑ (๑) หิมายค์วามว่า หิลีกเลี�ยงการ้กร้ะทิำาทิี�สุ่มเสี�ยงจนอาจจะกลายเปั็นการ้ทิุจร้ิต ม้มกฎหมาย
เพ่�อแสวงหิาปัร้ะโยชน์ทิี�มิค์วร้ได้โดยชอบด้วยกฎหิมายสำาหิร้่บ ต่อหิน้าทิี�โดยค์ำาน่งถ่่งองค์์ปัร้ะกอบ ๔ ปัร้ะการ้เปั็นสำาค์่ญ
