วันที่ 20 มิถุนายน 2568 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จเป็นองค์ประธานเปิดงาน “มหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ 2568 : Thailand Research Expo 2025” ภายใต้แนวคิด “Research for All เชื่อมต่ออนาคตไทย ด้วยวิจัยและนวัตกรรม” โดยมี รองศาสตราจารย์ ดร.ยศชนัน วงศ์สวัสดิ์ รองอธิการบดีฝ่ายวิจัย มหาวิทยาลัยมหิดล พร้อมด้วยผู้บริหารส่วนงานมหาวิทยาลัยมหิดล เฝ้ารับเสด็จฯ และเข้าร่วมงานประชุมฯ ซึ่ง กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ร่วมกับ หน่วยงานภาคีเครือข่ายในระบบวิจัยทั่วประเทศ จัดขึ้น ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ และบางกอกคอนเวนชันเซ็นเตอร์ เซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ
โอกาสนี้ ศาสตราจารย์ ดร.เดวิด จอห์น รูฟโฟโล อาจารย์ประจำภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ 1 : Platinum Award รางวัลถ้วยพระราชทาน จาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ภายใต้ชื่อผลงานวิจัย CE-7 MATCH Payload onboard Chang-E 7 และ Engineering development of Guidance, Navigation and Control Lab. พร้อมด้วย อาจารย์ ดร.ทัฏพงศ์ ตุลยานนท์ อาจารย์ประจำกลุ่มสาขาชีวนวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ฐานชีวภาพอัจฉริยะ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และนางสาวคคนางค์ ตันตระพงศธร กลุ่มวิจัยชีววิทยาอวกาศของพืช กลุ่มสาขาชีวนวัตกรรมฯ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ที่ได้ร่วมถวายการบรรยายข้อมูลผลงานประจำคูหานิทรรศการ เกี่ยวกับ โครงการพัฒนาสายพันธุ์ข้าวไทย ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างประเทศไทย สถาบันเทคโนโลยีอวกาศแห่งประเทศจีน (CAST) และสำนักงานบริหารอวกาศแห่งชาติจีน (CNSA) โดยทางมหาวิทยาลัยมหิดล และสทอภ. ได้รับโอกาสครั้งสำคัญจาก CNSA เพื่อเข้าร่วมภารกิจ Shijian-19 ในปี 2567 ซึ่งเป็นภารกิจแรกของดาวเทียมวิจัยที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่รุ่นล่าสุด โดยภายในได้มีการบรรจุชุดการทดลองทางวิทยาศาสตร์ของประเทศจีนและประเทศพันธมิตรที่มีความร่วมมือด้านการวิจัยในอวกาศ เช่น ปากีสถาน ฮ่องกง เยอรมัน และประเทศไทย
นอกจากนี้ ในส่วนของโครงการพัฒนาสายพันธุ์ข้าวไทยเพื่อการสำรวจดวงจันทร์และการเกษตรอวกาศ ด้วยดาวเทียมวิจัย Shijian-19 ทางมหาวิทยาลัยมหิดลและหน่วยงานพันธมิตร ได้เริ่มโครงการศึกษาและคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวไทยที่มีแนวโน้มต้านทานสภาวะแวดล้อมรุนแรงในปี 2567 ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อภารกิจการสำรวจดวงจันทร์และดาวอังคารของมนุษยชาติ โดยที่การศึกษาประกอบไปด้วยการคัดกรองสายพันธุ์ข้าว จากฐานข้อมูลของกรมการข้าว โดยได้พันธุ์ที่มีความสามารถทนทานต่อสภาวะเครียดชนิดต่าง ๆ เช่น ทนแล้ง ทนเค็ม หรือทนโรค จากนั้นจึงได้นำมา คัดเลือกให้ได้สายพันธุ์ที่มีลักษณะทางกายภาพเหมาะสม เช่นขนาดต้นมีความกะทัดรัด แตกกอมาก ให้ผลผลิตสูง โดยโครงการวิจัยนี้ ได้ดำเนินการร่วมกับศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี สทอภ. สวทช. สำนักงานบริหารอวกาศแห่งชาติจีน (CNSA) โดยได้รับการสนับสนุนจากกระทรวง อว. กระทรวงการต่างประเทศ สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง องค์การความร่วมมือด้านอวกาศแห่งเอเชียแปซิฟิก (APSCO) มหาวิทยาลัยมหิดล และหน่วยงานผู้ให้ทุนภายในประเทศ
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้จัดนิทรรศการเกี่ยวกับโครงการพัฒนาสายพันธุ์ข้าวไทย และ โครงการพัฒนาสายพันธุ์ข้าวไทยเพื่อการสำรวจดวงจันทร์และการเกษตรอวกาศ ด้วยดาวเทียมวิจัย Shijian-19 ได้ถูกจัดแสดงใน งานวิชาการไทย – จีน : 50 ปี แห่งความร่วมมือ เพื่อขับเคลื่อนองค์ความรู้และการวิจัยสู่อนาคต เฉลิมฉลองวาระครบรอบ 50 ปี แห่งการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างประเทศไทยกับสาธารณรัฐประชาชนจีน ภายใต้ มหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ 2568 (Thailand Research Expo 2025) โดยที่ภายในงานวิชาการไทย – จีน : 50 ปี แห่งความร่วมมือ ได้มีการประกาศความร่วมมือในการพัฒนาสถานีวิจัยนานาชาติบนดวงจันทร์ (International Lunar Research Station: ILRS) ไปเมื่อวันที่ 18 มิถุนายนที่ผ่านมา ซึ่งเป็นความตั้งใจที่จะสร้างสถานีวิจัยนานาชาติบนดวงจันทร์ ระหว่างประเทศไทย โดย มหาวิทยาลัยมหิดล และสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง และสาธารณรัฐประชาชนจีน โดย ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการสำรวจอวกาศเชิงลึก (Deep Space Exploration Laboratory : DSEL) เพื่อร่วมกันวางแผนพัฒนา ออกแบบ สาธิต และดำเนินกิจกรรมด้านอวกาศบนดวงจันทร์ รวมถึงส่งเสริมให้เกิดประชาคมอวกาศนานาชาติอย่างเป็นรูปธรรมต่อไป
ขอบคุณข้อมูลภาพข่าว คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
เรียบเรียงโดย : งานสื่อสารองค์กร มหาวิทยาลัยมหิดล
